* Tuyện Kiều: Kim Trọng (Khôi Nguyên)

                         TRUYỆN KIỀU

                           Kim Trọng

       Truyện Kiều bản gốc chữ Hán tên là Đoạn Trường Tân Thanh ở bên Tàu. Cụ Nguyễn Du viết lại chữ Nôm, thành một tập thơ tuyệt tác gọi là Truyện Kiều.

 Trong bài "Tiếng Nước Tôi" nhạc sĩ Phạm Duy có câu “ Một yêu câu hát Truyện Kiều…” Học giả Phạm Quỳnh đọc diễn văn thời Pháp thuộc cũng tuyên bố: "Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn..."

        Đọc Truyện Kiều, người trí thức tâm đắc với ý nghĩa thâm trầm, kẻ bình dân thích thú bởi âm điệu du dương. Trong tác phẩm nầy có nhiều nhân vật, phản ảnh đầy đủ hỷ nộ ái ố, tham sân si trong xã hội. Vì thế để vui với nhau, người ta bày ra “Bói Kiều”

 Mới đây Ông Tạ Quang Khôi giới thiệu đến chúng ta một vài nhân vật nổi bật nhất gọi là Nhận Xét Vui Về Truyện Kiều. Mong quý vị yêu Truyện Kiều cùng hưởng ứng. Tôi xin chọn đề "Nhân Vật Đáng Ghét: KIM TRỌNG"

        Kim Trọng là Công Tử ở đất Liêu Dương, đến Bắc Kinh trọ học, có đặc tính như sau:

                       Nguyên người quanh quất đâu xa

                       Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh

                       Nền phúc hậu, bậc tài danh

                       Văn chương nết đất, thông minh tính trời.

                       Phong tư tài mạo tuyệt vời,

                       Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa.

      Trong ngày Lễ Tảo Mộ (Đạp Thanh), lần đầu tiên được gặp Thúy Kiều, Kim Trọng bị cú sét ái tình và trồng cây si. Chàng thất tình và cứ lảng vảng quanh nhà Kiều mà không biết làm sao để gặp nàng.

Bất chợt, chàng thấy một cái thoa ghim trên nhánh đào. Chàng với tay qua đất Kiều, cầm lấy cái thoa và sung sướng mang về nhà mà quên rằng mình đã phạm hai tội:

         - Xâm phạm gia cư trái phép.

         - Chiếm đoạt tài sản bất hợp pháp (cái thoa)

Thiết nghĩ đây là cái đáng ghét mà người khác đã dành cho chàng thanh niên tài hoa này, hay vì lòng tham lam ích kỷ, đã được Thúy Vân rồi mà còn đòi nợ tình Thúy Kiều thêm, sau 15 năm gặp lại? Hoặc chàng kinh hoàng không phải hay tin chú chết mà sợ mất nàng Kiều trong những ngày về quê thọ tang chú? Về việc này xin để xét sau.

      Nhưng hôm nay riêng chàng, chàng tin vào trực giác mạnh mẽ của mình trong ngày gặp gỡ đầu tiên:

                Người quốc sắc, kẻ thiên tài

                Tình trong như đã, mặt ngoài còn e.

Vì nghĩ như vậy, nên khi thấy Kiều, chàng lên tiếng báo về cái thoa mà không sợ nàng bắt tội:

                 Thoa này bắt được hư không

                 Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về.

Lâu ngày mới có cơ hội gặp nàng, chàng thừa thế tỏ nỗi lòng:

                  Được rày một chút thơm rơi

                  Kể đà thiểu não lòng người bấy nay.

          Rồi cũng chính nhờ từ cái thoa này mà Kim Kiều đã xây dựng và bắt đầu một chuyện tình tuyệt đẹp:

                   Rằng;"Trăm năm cũng từ đây

                   Của tin gọi một chút này làm ghi.

Tóm lại, ngày xưa khi xét xử một tội, thường dựa trên lý và tình.

Hán Lục Tích, được ăn cam ngon, nghĩ tới mẹ nên "Ăn cắp” một quả để mang về cho mẹ, bị bắt quả tang mà không bị buộc tội ăn cắp, còn khen có hiếu là vậy.

        Động lực thôi thúc phạm tội của Kim Trọng không do lòng tham lam, trộm cắp mà bởi tình yêu thiêng liêng, cao quý của đôi trai tài gái sắc rất xứng đôi vừa lứa.

                                       ##

                               VỤ ĐÒI NỢ TÌNH

        Kim Kiều thề thốt lấy nhau. Gia đình Kiều gặp tai biến, Kiều phải bán mình cứu cha nên nhờ em là Thúy Vân thay mình trả nợ tình cho chàng. Chàng bằng lòng lấy Vân. Vậy mà khi tái ngộ Kiều, Kim đòi nợ cũ.

        Như thế, Kim có bất công, tham lam, ích kỷ và đáng ghét không? Về việc này, chúng ta thử bàn qua một chút.

         Nợ tiền rất dễ sòng phẳng, nhưng nợ tình thật khó mà biết có còn nợ hay không và còn là bao nhiêu? Vì con người có khi đồng sàng dị mộng hoặc thân nằm đây mà hồn gửi nơi đâu:

                     Vui là vui gượng kẻo là

                     Ai tri âm đó mặn mà với ai?

Cuộc sống vợ chồng với Thúy Vân được diễn tả qua câu:

                     Khi ăn ở, khi ra vào

                     Càng sâu duyên mới càng dào tình xưa.

Vậy thì sao Thúy Vân lại vội trả Kim cho Kiều?  Việc này, không ai hiểu chồng bằng vợ và không ai hiểu vợ bằng chồng.  Phải hỏi Thúy Vân, kẻ đầu ấp, tay gối hoặc chung chăn gối với Kim Trọng  mà thôi. Hoặc giả Thúy Vân biết Kim yêu chị mình hơn mình. Nhớ chàng Kim, khi biết mất Kiều, chàng đã từng than khóc, kể lể:

                           Rằng: “Tôi trót quá chân ra

                           Để cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo”

                                        Hoặc:

                           Chưa chăn gối cũng vợ chồng

                           Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang

                           Bao nhiêu của, mấy ngày đàng

                           Còn tôi, tôi gặp mặt nàng mới thôi.

Có lúc, chàng còn muốn đánh đổi cả sự nghiệp, xông xáo vào chỗ hiểm nguy để đi tìm nàng:

                           Rắp mong treo ấn, từ quan

                           Mấy sông cũng lội, mấy ngàn cũng qua

                           Giấn mình trong áng can qua

                           Vào sanh, ra tử họa là thấy nhau.

                                         Rồi thì:

                             Đau đòi đoạn, ngất đòi thôi                                                               Tỉnh ra lại khóc, khóc rồi lại mê.

      Quả vậy, khi được cha báo tin chú mất, phải về chịu tang, Kim Trọng không đau buồn vì tin chú mất mà lại hốt hoảng vì phải xa Kiều:

                              Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng,

                              Băng mình lẻn trước đài trang tự tình.

                                …………………………

                               Gìn vàng, giữ ngọc cho hay,

                               Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời.

                                                            

      Riêng phần mình, ngoài sự kính yêu chị, Thúy Vân còn hiểu bụng chồng, nên khi nằm mộng thấy Thúy Kiều, Thúy Vân kể lại cho Kim Trọng nghe và đôn đốc chàng tìm Thúy Kiều ở vùng này:

                              Phòng xuân trướng rũ hoa đào

                              Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng

                              Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng

                              Nghe lời chàng cũng hai đường tin nghi..

Cũng có thể Kim Trọng và Thúy Vân âm thầm bàn nhau trước, chấp nhận cảnh "Tình Chị Duyên Em" để đẹp lòng cha mẹ:

                         Phải điều cầu Phật cầu Tiên,

                         Tình kia hiếu nọ ai đền cho đây?

                                         Hoặc:

                         Nghe chàng nói đã hết điều

                         Hai thân thì cũng nói theo một bài.

Biết đâu số mệnh nàng Kiều dun rủi ra như trong giấc mộng gặp Đạm Tiên:        

                          Số còn nặng nghiệp má đào

                          Dẫu người đã quyết trời nào đã cho.

        Rồi cũng chính Đạm Tiên báo lại:

                          Chị sao phận mỏng đức dày…

                          …………………………………

                          Còn nhiều hưởng thụ về lâu,

                          Duyên xưa đầy đặn, phúc sau dồi dào!

Hoặc lời tiên tri của Ni Sư Tam Hợp Đạo Cô về Kiều:

                           Túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồi.

                            …………………………………

                           Khi nên trời cũng chìều người

                           Nhẹ nhàng nợ trước, đền bồi duyên sau.

Nguyễn Du Tiên Sinh cũng đã khẳng định:

                          Ba sinh đã phỉ mười nguyền

                          Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy.

                          ...........................................

                          Hai tình vẹn vẽ hòa hai

                          Chẳng trong chăn gối, cũng ngoài cầm thơ.

                         

      Tóm lại, qua sự trình bày, nói lên Kim Kiều tái hợp là do Trời:

                          Ngẫm hay muôn sự tại Trời.

Và đã được củng cố bằng lời báo mộng của Hồn Đam Tiên, lời tiên tri của Ni Sư Tam Hợp, cùng sự chấp nhận của mọi người trong gia đình.

      Mỗi người có một số mệnh riêng, sự thương ghét không làm thay đổi số mệnh được.  Chúng tôi nhận thấy Kim Kiều tái hợp ở đây hoàn toàn thuận với Thiên Thời (số mệnh), Địa Lợi (đã doàn tụ và sống chung một nhà), Nhân Hòa (tất cả mọi người đèu đồng ý). Nàng Vân cũng thừa gia tích cực để chung góp xây dựng một Gia Đình Hạnh Phúc Lý Tưởng.

                           Thừa gia chẳng hết nàng Vân,

                            Một cây cù mộc, một sân Quế Hòe.

                            Phong lưu, phú quý ai bì,

                            Vườn xuân một cửa, để bia muôn đời…

                       

                                  Khôi Nguyên