Thứ Hai, 25 tháng 7, 2022

Góc Đường Thi : LŨNG TÂY HÀNH (Đỗ Chiêu Đức)

 Góc Đường Thi : 

                  LŨNG TÂY HÀNH
                      
  

                         
              
            Người chinh phu đem thân ra chốn chiến trường sống chết chỉ cận kề trong gang tấc, không "túy ngọa sa trường" thì cũng "bạch đầu linh lạc" bâng khuâng thổi sáo chiều tàn biên khu, hay thảm hại hơn, lê lết tấm thân thương tật để tìm về quê hương... Trong khi đó, ở nơi quê nhà người cô phụ luôn luôn mong mỏi hằng đêm khoắc khoải mòn mỏi đợi chàng về. Có biết đâu rằng lắm khi chàng đã da ngựa bọc thây hay đã xương phơi ngoài chiến địa .. Chiến tranh bao giờ cũng tàn khốc và tàn nhẫn như thế cả, mời tất cả cùng đọc bài thơ Lũng Tây Hành của Trần Đào dưới đây sẽ rõ ...

     隴 西 行                            Lũng Tây Hành
                陳 陶                                  Trần Đào
誓 掃 匈 奴 不 顧 身,      Thệ tảo Hung Nô bất cố thân,
五 千 貂 錦 喪 胡 塵。      Ngũ thiên điêu cẩm táng Hồ trần.
可 憐 無 定 河 邊 骨,      Khả lân Vô Định Hà biên cốt,
猶 是 深 閨 夢 裏 人。      Do thị thâm khuê mộng lý nhân.

                                

1. Chú thích :
     
                                                                            
 TRẦN ĐÀO 陳 陶(812—888)Thi nhân đời Đường, tự là Tung Bá 嵩 伯, tự hiệu là Tam Giáo Bố Y 三 教 布 衣. Ông người đất Lĩnh Nam, lúc nhỏ từng du học đất Trường An, giỏi thi thư, nhưng thi mãi vẫn không đậu tiến sĩ, nên ẩn cư trong rừng núi, tu tiên, về sau không biết ra sao. Ông để lại mười thi quyển "Trần Tung Bá Thi Tập 陳 嵩 伯 詩 集. Trong Toàn Đường Thi《全 唐 詩》có trích đăng 2 quyển thơ của ông.
     Lũng Tây : là vùng đất thuộc núi Lũng Sơn của tỉnh Cam Túc và Ninh Hạ hiện nay, là vùng tranh chấp giữa Hung Nô và Hán.
     Điêu Cẩm : Chỉ đoàn quân tinh nhuệ thiện chiến được trang bị quân trang quân dụng đầy đủ.
     Vô Định Hà : Tên con sông thuộc một nhánh của sông Hoàng Hà, nằm ở phía bắc của tỉnh Thiểm Tây, là một chiến địa ngày xưa.

2. Nghĩa bài thơ :
                               Khúc hát Lũng Tây
        Thề quét sạch giặc Hung Nô mà chẳng màng đến thân mình, nên năm ngàn quân thiện chiến phải chôn thây nơi đất Hồ. Khá thương thay, những nắm xương trắng bên bờ sông Vô Định vẫn còn là người trong mộng của các nàng chinh phụ ở chốn khuê phòng!
       Chiến tranh là tàn nhẫn như thế đó. Ta hãy nghe những lời thơ trong Chinh Phụ Ngâm Khúc của Đoàn nữ sĩ sau đây :

                    Hẹn cùng ta: Lũng Tây nham ấy, 
                    Sớm đã trông, nào thấy hơi tăm ?
và ...
                    Những mong cá nước sum vầy, 
                Nào ngờ đôi ngả nước mây cách vời. 

          Khi khuyên Từ Hải quy hàng triều đình, Thúy Kiều cũng đã nhắc đến sự tàn khốc của chiến tranh trong "Năm năm hùng cứ một phương hải tần" của Từ Hải đã giết chết biết bao nhiêu là tướng sĩ của cả hai bên:

                           Ngẫm từ gây việc binh đao,
                    Đống xương VÔ ĐỊNH đã cao bằng đầu.


3. Diễn Nôm :
                             LŨNG TÂY HÀNH
                  
                         

                    Thề quét Hung Nô chẳng nệ thân,
                    Năm ngàn bỏ xác đất Hồ trần.
                    Khá thương xương trắng bờ Vô Định,
                    Vẫn cũng là người chinh phụ mong !
    Lục bát :
                    Hung Nô thề quét chẳng màng,
                    Bên bờ Vô Định năm ngàn bỏ thây.
                    Khá thương xương trắng phơi đầy,
                    Vẫn người trong mộng tháng ngày đợi mong !

                   
         Hẹn bài viết tới !

                                                  杜 紹 德                                                                                   
                                               Đỗ Chiêu Đức

                                **************************
 Phương Hà xin có thơ dịch thoáng ý  sau đây:


KHÚC HÁT LŨNG TÂY

I- Thể Thất ngôn:

Hẹn thề giết giặc giữ non sông
Dẫu phải hy sinh vẫn một lòng
Xương trắng chất chồng nơi cửa ải
Khuê phòng, chinh phụ mỏi mòn trông

II- Thể Lục Bát

Quyết thề giết giặc xâm lăng
Hy sinh thân xác xương tràn ải xa
Hung tin chẳng đến quê nhà
Khuê phòng, chinh phụ lệ nhòa đợi mong

III- Thể Song Thất Lục Bát

Chốn biên cương chàng thề giết giặc
Dấu hy sinh thân xác không màng
Nắm xương vô định sa tràng
Mỏi mòn, chinh phụ hai hàng lệ mong

             Phương Hà phỏng dịch

                ***

KHÚC HÁT LŨNG TÂY

 

- Dịch thất ngôn

 

Đã thề quét sạch lũ Hung Nô

Binh sĩ năm muôn ngã đất Hồ

Xương rũ bờ sông Vô Định trắng

Khuê phòng chinh phụ thảy hoài mơ

 

- Dịch lục bát

 

Đã thề quét sạch Hung Nô

Năm ngàn binh sĩ đất Hồ rã thây

Trắng sông Vô Định xương bầy

Lòng chinh phụ vẫn lắp đầy hoài mơ

 

Mai Thắng - 220725








Không có nhận xét nào: