Chủ Nhật, 6 tháng 8, 2023

THẮM THOÁT NĂM MƯƠI NĂM (Đỗ Chiêu Đức)

         THẮM THOÁT NĂM MƯƠI NĂM


        


     Thắm thoát thời gian khéo hững hờ
     Bóng câu, cửa sổ, thoáng như mơ
     Năm mươi năm cũ tình đeo đẵng
     Còn ngỡ hôm nào, khi tuổi thơ....
      .......................
      Năm mươi năm cũ tình chưa cũ
      Còn nhớ không em tự thuở nào
      Hai đứa tung tăng cùng đến lớp
     Tan trường chung lối vẫn bên nhau

      Em như Ngọc Nữ ngây thơ quá
      Đuổi bướm vờn hoa dại bên rào
      Anh thì ngờ nghệch nhìn ngơ ngác
      Chỉ cười khi thấy bướm bay cao

      Phụng phịu dỗi hờn như trách móc
      Suốt buổi lặng thinh chẳng nói gì
      Anh ghẹo em cười ba bốn bận
      Khi nhìn "Hồ điệp mãn viên phi"....(1)
      .............................................       

      Lần lữa, thời gian êm ả trôi
      Em tròn mười sáu, anh thế thôi,
      Sáng chiều hai buổi Phan Thanh Giản
      Bốn lượt đi về vẫn có đôi.

     Xe đạp song song giữa nắng chiều
     Thướt tha trong gió nhẹ hiu hiu
     Phất phơ áo trắng bay theo gió
     Xao xuyến lòng anh tuổi chớm yêu !

     Ngây thơ nào biết đến tình ai
     Em vẫn vô tư rạng nét ngài
     Nhìn anh vẫn mĩm cười trong nắng
     Để mặc gió lùa tóc rối bay...

     Mười sáu em như nụ mai xanh
     Trong trắng trinh nguyên giấc mộng lành
     Đâu biết lòng anh đang rạo rực
     Mỗi chiều trong nắng gió mong manh

     Từ đó anh thường hay ngẩn ngơ
     "Thi nhân Tiền Chiến" lẫn trong mơ
     Anh ngồi chép mãi thơ người khác
     Đâu biết chuyện mình cũng nên thơ

     Xuân Diệu, Thế Lữ, Lưu Trong Lư....
     Đọc cả Đường thi lẫn Tống từ....
     Chép mãi trăm lần "Tình thứ nhất ,
     Đem cho em kèm với một lá thư..."(2)

     Một buổi chiều kia anh đánh bạo
     Kẹp thư trong sách tỏ tình... thân
     Thẹn thùa ba, bốn, năm ngày tiếp
     Em chẳng nhìn anh lấy một lần !...

     Im lặng, khiến lòng anh thấp thỏm
     Hỏi thì... Em lại bẳng như không:
    "Thấy ghét!" Em làm anh bối rối,
     Nhưng "ghét" là... yêu đó, phải không ?
     ...........................................

     Rồi những chiều xuân ta có nhau
     "Thầy Cầu" vườn biếc, lá lao xao
     "Ninh Kiều" gió lộng, bao lưu luyến
     "Nhẹ bước Đàn Tiên", những buổi nào !(3)

     Anh với em như Điệp với Lan
     "Thanh mai trúc mã" đẹp muôn vàn
     Võ vẽ thơ Đường anh đọc thấy
     Chuyện mình sao giống khúc "Trường Can"...(4)

     Em bảo, em yêu thơ Thái Can
     Thương người thiếu nữ khóc hoa lan
     Ghét anh Hồ Dzếnh "Tình... dang dở"
     Chê chàng Nguyễn Bính "... bước sang ngang"(5)

     Em muốn duyên ta kết Tấn Tần
     Muôn đời vạn kiếp mãi không phân
     Xinh như Ngọc Nữ Tiên Đồng ấy
     Sớm dạo vườn đào, tối sông Ngân...

     Tiếc thay anh chẳng phải Tiên Đồng
     Mơ mộng em anh khéo viễn vông !
     Mười sáu yêu nhau chừng quá sớm
     Nên ngòi ly biệt đã khơi dòng...

     Ấy thế, tình ta sớm nhạt màu
     Người đời miệng tiếng lắm xôn xao
     "Hộ đối môn đăng" muôn kiếp vẫn
     Là rào ngăn cách kẻ yêu nhau !

     Em là gái "Khuê môn bất xuất"!
     Phận anh nghèo "Bạch diện thư sinh"
     Thói đời đen bạc cho nên nỗi
     Dang dở vì đâu một chữ tình ?!

     Mười bảy anh thi rớt Tú Tài
     Lên đường viễn xứ một thân trai
     Cầu thực tha phương trong khói lửa
     Lòng còn trĩu nặng bóng hình ai !....

     Nỗi biệt ly nào chẳng xót xa
     Tiễn đưa không một chén quan hà (6)
     Nhìn nhau cố nén lòng không khóc
     Không khóc mà sao mắt cứ nhòa...
      ...................................................

     Từ ấy, đường đời ai nấy đi
     Các thành gia thất các tương nghi (7)
     Chạnh lòng giây phút khi nghe trẻ
     Hát bài "Hồ điệp mãn viên phi"!

     Trải bao thế thái với nhân tình
     Dâu bể, nổi chìm, lắm đão khuynh
     Mới hay "Tình... đẹp, khi...dang dở" 
     Trách chi Hồ Dzếnh thuở bình sinh !

      Năm mươi năm cũ, tình đeo đẳng
      Lòng vẫn tơ vương... chiếc áo dài !
      Mỗi lúc nắng chiều phơn phớt gió
      Bồi hồi lại nhớ... áo ai bay !

      Những lúc trà dư tửu hậu tan
      Chạnh niềm cô lữ, buổi xuân tàn
      Chiều nay chợt thấy lòng xao xuyến
      Ngậm ngùi đọc lại khúc "Trường Can"...

      "Mai Trúc"  ngày xưa đã dở dang
      Phương trời cách biệt vẫn băn khoăn
     "Thanh Mai" vẫn thắm như ngày trước ?
     "Trúc Mã" giờ đây... đã cỗi cằn !
      ................................................

      Thắm thoát thời gian khéo hững hờ
      Bóng câu, cửa sổ, thoáng như mơ
      Năm mươi năm cũ... tình đeo đẳng
      Còn ngỡ hôm nào, khi tuổi thơ !!!

                           1914
                     Đỗ Chiêu Đức
                               

 GHI CHÚ :

             Vì là thơ tình của thầy đồ, nên không bỏ được... bệnh nghề nghiệp, nói Nho nhiều quá, và vì thế nên phải có các chú thích kèm theo sau đây:

Chú Thích :
             (1) "Hồ điệp mãn viên phi 蝴 蝶 滿 園 飛 " là: Bướm Bay Đầy Vườn, tên một bài hát của các học sinh Tiểu học trường Hoa trước đây, giống như bài "Kìa con bướm vàng..." , của ta vậy.
             (2) Trích dở bài thơ " Một mối tình " của nhà thơ Xuân Diệu:
              Anh có một tình yêu thứ nhất
              Đem cho em kèm với một là thơ
              Em không lấy và tình anh đã mất
             nTình đã cho không lấy lại bao giờ !

            (3) "Vườn Thầy Cầu , Bến Ninh Kiều, Đàn Tiên" là những nơi để dạo chơi, giải trí, cắm trại... của thanh niên học sinh ở Cần Thơ hồi khoảng thập niên 50-60. Hiện nay, chỉ còn lại có Bến Ninh Kiều.

           (4) "Thanh Mai Trúc Mã" là thành ngữ điển tích xuất xứ từ bài thơ Ngũ Ngôn Cổ Phong của Lý Thái Bạch đời Đường. Bài thơ có tên là "Trường Can Hành", trong đó có hai câu:

      Lang kỵ TRÚC MÃ lai                  郎 騎 竹 馬 來,
      Nhiễu sàng lộng THANH MAI     繞 床 弄 青 梅.

thường dùng để chỉ trai gái quen nhau từ thuở nhỏ, lớn lên yêu nhau hoặc thành chồng vợ với nhau. Sau này dùng rộng ra còn để chỉ VỢ CHỒNG và được nói gọn lại thành "MAI TRÚC" hay "TRÚC MAI", như trong truyện Kiều của Nguyễn Du :

                    Một nhà sum họp TRÚC MAI
               Càng sâu nghĩa bể, càng dài tình sông !
      Hoặc :
                   Tưởng rằng MAI TRÚC lại vầy
              Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau !

          (5) Trích dở câu thơ nổi tiếng của nhà thơ HỒ DZẾNH: "Tình chỉ đẹp khi còn dang dở". Mới yêu nhau, ai cũng chê câu nầy cả, cũng như đều chê tên tập thơ cũng là tựa của bài thơ nổi tiếng của thi sĩ NGUYỄN BÍNH là "Lỡ bước sang ngang".

          (6) Lấy ý thơ trong truyện Kiều của Nguyễn Du:

                 Tiễn đưa một chén quan hà
            Xuân đình thoắt đã dạo ra cao đình !

          (7) "Các thành gia thất các tương nghi 各 成 家 室 各 相 宜" là Mỗi người đều thành gia lập thất và đều có một gia đình êm ấm cả!
                                                                                                                                               Thầy Đồ Dõm                                                                                        Đỗ Chiêu Đức                                                                                              kính







Không có nhận xét nào: