Thưa quý độc giả,
Rải rác trong Đường Thi tôi thấy không biết bao nhiêu bài thơ diễn tả cảnh biệt ly , bài nào cũng nói lên nỗi buồn vời vợi , bài nào cũng lâm ly não nùng; nhưng riêng tôi, tôi thích nhất bài Lâm Giang Tống Hạ Chiêm của Bạch Cư Dị dưới đây. Chỉ võn vẹn có bốn câu của một bài tứ tuyệt mà đã diễn tả cảnh buồn thấm thía trong phút chia ly và nỗi thương cảm bât hạnh của người bạn già . Tôi thích bài nầy phải chăng mình cũng tự cảm thương mình khi tuổi già đến ?
Tôi trích một vài bài dịch của mấy tác giả và sau cùng là bài thơ cảm tác của tôi , mời độc giả cùng đọc
Cám ơn
Mailoc
Lâm Giang Tống Hạ Chiêm
Bi quân lão biệt lệ triêm cân
Thất thập vô gia vạn lý nhân
Sầu kiến chu hành phong hựu khởi
Bạc đầu lãng lý bạch đầu nhân
Bạch Cư Dị
--Dịch nghĩa--
(Tới bờ sông đưa tiễn Hạ Chiêm)
(thương cảm lúc chia tay bạn già, nước mắt đẫm khăn)
(người 70 tuổi không nhà đi xa vạn dặm)
(lòng buồn khi thuyền dời bến cũng là lúc gió nổi lên)
(trên ngọn sóng bạc đầu,có mái tóc bạc của người)
Bi quân lão biệt lệ triêm cân
Thất thập vô gia vạn lý nhân
Sầu kiến chu hành phong hựu khởi
Bạc đầu lãng lý bạch đầu nhân
Bạch Cư Dị
--Dịch nghĩa--
(Tới bờ sông đưa tiễn Hạ Chiêm)
(thương cảm lúc chia tay bạn già, nước mắt đẫm khăn)
(người 70 tuổi không nhà đi xa vạn dặm)
(lòng buồn khi thuyền dời bến cũng là lúc gió nổi lên)
(trên ngọn sóng bạc đầu,có mái tóc bạc của người)
--Bản dịch của Tản Đà--
Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu,
Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu ?
Buồn trông ngọn gió theo thuyền nổi,
Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu.
Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu,
Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu ?
Buồn trông ngọn gió theo thuyền nổi,
Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu.
--Bản dịch của Chi Điền--
Đưa tiễn thương ông lệ thấm bâu,
Bảy mươi ! ngàn dặm biết về đâu ?!...
Gió xao thuyền lẻ thêm thương cảm,
Sóng bạc vây quanh khách bạc đầu !!....
Đưa tiễn thương ông lệ thấm bâu,
Bảy mươi ! ngàn dặm biết về đâu ?!...
Gió xao thuyền lẻ thêm thương cảm,
Sóng bạc vây quanh khách bạc đầu !!....
-- Bản dịch của Mai Lộc --
Tiễn bạn già cảm thương lệ đẫm,
Thân bảy mươi vạn dặm không nhà .
Buồn theo gió nổi thuyền xa
Nhấp nhô sóng bạc chan hòa đầu sương !
Tiễn bạn già cảm thương lệ đẫm,
Thân bảy mươi vạn dặm không nhà .
Buồn theo gió nổi thuyền xa
Nhấp nhô sóng bạc chan hòa đầu sương !
TIỄN NGƯỜI
Thất thập không nhà, cảnh cám thương
Đưa người, lặng lẽ ráng chiều vương
Tóc mai trắng xóa pha sương tuyết,
Đôi má nhăn nheo nhuốm bụi đường.
Tách bến buồm giương cơn sóng lớn,
Giong thuyền gió bạt nước triều cường.
Nhấp nhô sóng bạc nhòa đâù bạc,
Xao xuyến lòng ta, luống đoạn trường!
Mailoc cảm tác
Đỗ Chiêu Đức Tham gia với các phần sau đây :
1. "Lâm Giang Tống HẠ CHIÊM" của Bạch Cư Dị:
Đón năm mới lại già thêm một tuổi, đầu lại bạc thêm một ít, hãy cùng cảm khái với Bạch Cư Dị tiễn bạn đầu bạc lẩn khuất trong sóng bạc đầu!
Mời đọc "Lâm Giang Tống HẠ CHIÊM" của Bạch Cư Dị sau đây :
臨江送夏瞻 Lâm Giang Tống Hạ Chiêm
白居易 Bạch Cư Dị
悲君老別我沾巾， Bi quân lão biệt ngã triêm cân,
七十無家萬里身。 Thất thập vô gia vạn lý thân.
愁見舟行風又起， Sầu kiến chu hành phong hựu khởi,
白頭浪裏白頭人。 Bạch đầu lãng lý bạch đầu nhân.
CHÚ THÍCH :
* Lâm Giang 臨江: là Đến bên bờ sông.
* Hạ Chiêm 夏瞻: Một người bạn già của Bạch Cư Dị đã trên bảy mươi tuổi còn sống trôi nổi không nhà.
* Bi Quân 悲君: là Buồn thương cho bạn.
* Triêm Cân 沾巾 : là Thấm ướt khan.
* Bạch Đầu Lãng 白頭浪 : là Sóng bạc đầu.
* Bạch Đầu Nhân 白頭人 : là Người Đầu bạc.
* Lâm Giang 臨江: là Đến bên bờ sông.
* Hạ Chiêm 夏瞻: Một người bạn già của Bạch Cư Dị đã trên bảy mươi tuổi còn sống trôi nổi không nhà.
* Bi Quân 悲君: là Buồn thương cho bạn.
* Triêm Cân 沾巾 : là Thấm ướt khan.
* Bạch Đầu Lãng 白頭浪 : là Sóng bạc đầu.
* Bạch Đầu Nhân 白頭人 : là Người Đầu bạc.
NGHĨA BÀI THƠ :
Đến bờ sông tiễn Hạ Chiêm
Thương cho anh đã già nua còn phải chịu cảnh biệt ly mà lệ của ta đẫm ướt cả khăn. Bảy mươi tuổi rồi mà không có được một mái nhà, tấm thân phải phiêu bạc xa xôi ngàn dặm. Buồn trông theo cảnh thuyền của anh đi trong khi gió đang nổi lên, ta chỉ thấy trong những đợt sóng bạc đầu đang lẩn khuất hình bóng của người đầu bạc!
Đến bờ sông tiễn Hạ Chiêm
Thương cho anh đã già nua còn phải chịu cảnh biệt ly mà lệ của ta đẫm ướt cả khăn. Bảy mươi tuổi rồi mà không có được một mái nhà, tấm thân phải phiêu bạc xa xôi ngàn dặm. Buồn trông theo cảnh thuyền của anh đi trong khi gió đang nổi lên, ta chỉ thấy trong những đợt sóng bạc đầu đang lẩn khuất hình bóng của người đầu bạc!
Bài thơ nầy còn có một dị bản như sau :
Câu 1 :
悲君老別淚沾巾， Bi quân lão biệt LỆ triêm cân,
Câu 1 :
悲君老別淚沾巾， Bi quân lão biệt LỆ triêm cân,
là : Thương cho bạn già nua còn phải biệt ly nên LỆ thấm ướt cả khăn.
LỆ 淚 ở đây là Phiếm chỉ, không biết là LỆ của Bạn hay là LỆ của ta!?
LỆ 淚 ở đây là Phiếm chỉ, không biết là LỆ của Bạn hay là LỆ của ta!?
Câu 4 :
白頭浪裏白頭翁. Bạch đầu lãng lý bạch đầu ÔNG.
白頭浪裏白頭翁. Bạch đầu lãng lý bạch đầu ÔNG.
là : Trong sóng bạc đầu có Ông Già đầu bạc.
BẠCH ĐẦU ÔNG 白頭翁 : là Ông già đầu bạc, còn...
BẠCH ĐẦU NHÂN 白頭人 : là Người đầu bạc.
BẠCH ĐẦU ÔNG 白頭翁 : là Ông già đầu bạc, còn...
BẠCH ĐẦU NHÂN 白頭人 : là Người đầu bạc.
Dị bản nhưng nghĩa cũng như nhau, chỉ nêu lên để tham khảo mà thôi!
Diễn Nôm :
Ra Bờ Sông tiễn bạn Hạ Chiêm
Thương người giả biệt lệ đầm khăn,
Bảy chục không nhà chỉ một thân.
Gió nổi thuyền đi trong sóng bạc,
Bạc đầu sóng vổ bạc đầu ông.
Lục Bát :
Giả từ bạn, lệ ướt khăn,
Bảy mươi muôn dặm lang thang không nhà.
Buồn trông gió cuốn thuyền xa,
Bạc đầu người lẩn sóng xa bạc đầu!
Bảy chục không nhà chỉ một thân.
Gió nổi thuyền đi trong sóng bạc,
Bạc đầu sóng vổ bạc đầu ông.
Lục Bát :
Giả từ bạn, lệ ướt khăn,
Bảy mươi muôn dặm lang thang không nhà.
Buồn trông gió cuốn thuyền xa,
Bạc đầu người lẩn sóng xa bạc đầu!
Đỗ Chiêu Đức
2. HỌA VẦN bài Cảm tác của Thầy Mailoc:
TIỄN BẠN
Bảy mươi viễn xứ lắm buồn thương,
Đưa bạn phương trời những vấn vương.
Thân đã tha hương còn tiễn biệt,
Người vừa hội ngộ lại lên đường.
Thuyền đi nước cuốn thuyền xa tít...
Sóng vỗ trời xa sóng sính cường.
Lẫn khuất bạc đầu trong sóng bạc...
Vẫy tay đưa tiễn quặn sầu trường !
Đỗ Chiêu Đức
TIỄN BẠN HẠ CHIÊM
Thương cảm khăn tay lệ đẫm sầu
Bảy mươi tuổi chẳng biết nhà đâu
Thuyền dong tách bến theo cơn gió
Sóng bạc tung lên tóc trăng đầu
MXT
Nhà đâu, thất thập, thấy mà thương
Tiễn bạn bơ vơ dạ vấn vương
Mái tóc trăng phau già tuổi hạc
Làn da nhăn nhúm kẻ phong sương
Dong thuyền tách bến ba đào nổi
Buồm trụ căng dây sóng gió thường
Khách trắng đầu lô nhô nước bạc
Bâng khuâng cảm động nỗi can trường
MAI XUÂN THANH
Ngày 18/12/2018
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét