Góc Đường Thi : KÝ XUÂN (Đỗ Chiêu Đức)

 Góc Đường Thi : 

                         KÝ XUÂN

                           

                       

                          Vương Bột  王 勃

      Vương Bột（650－676) tự là Tử An 子 安, quê quán miền bắc (Sơn Tây), con nhà gia thế, tuổi trẻ tài cao, ông là người đứng đầu trong TỨ KIỆT ở buổi Sơ Đường, được Bái Vương Lý Hiền vời vào phủ cho giữ việc tu soạn và rất tin dùng. Vì một bài thơ trách đùa con gà chọi của Anh Vương, vua Cao Tông nổi giận, sai trục xuất ông khỏi phủ. Ông đi chu du nhiều nơi ở phương nam, cuối cùng chết đuối trên đường đi Giao Chỉ thăm cha, lúc mới 26 tuổi…

      Bài thơ KÝ XUÂN làm lúc ông bị trục xuất khỏi Bái Vương Phủ đang chu du nơi đất Thục. Vốn dĩ muốn mượn cảnh trí thiên nhiên hùng vĩ của núi sông đất Thục để tiêu sầu, nhưng lòng quê nhớ về đất bắc vẫn canh cánh khôn nguôi.

    羈 春                             KÝ XUÂN                                                   

客 心 千 里 倦,           Khách tâm thiên lý quyện,

春 事 一 朝 歸.           Xuân sự nhất triêu quy.

還 傷 北 園 里,           Hoàn thương bắc viên lý,

重 見 落 花 飛.           Trùng kiến lạc hoa phi.

          王 勃                                 Vương Bột

                                                 

* CHÚ THÍCH :

     - Ký Xuân 羈 春 : KÝ là Ở lại, giữ lại, nên KÝ XUÂN có nghĩa là "Xuân đến mà vẫn phải ở lại nơi đất khách".

     - Quyện 倦 : là  Mỏi mệt, buồn chán.

     - Xuân Sự 春 事: là Chuyên mùa xuân. Ý chỉ Cảnh sắc nhân sự chung quanh khi mùa xuân về.

* NGHĨA BÀI THƠ :

                          XUÂN Ở NƠI XA

       Trên bước đường ngàn dặm, lòng người khách tha hương đã mỏi mê chán ngán rồi. Trước mắt lại thấy cảnh trí của mùa Xuân ập về nên lòng lại càng muốn về ngay quê nhà. Cảnh quê xưa ở phương bắc còn để lại nhiều thương cảm ở trong lòng, không biết đến bao giờ mới thấy lại được cảnh hoa rụng bay lả tả ở quê nhà đây.

       Hoa rụng khi hoa đã tàn, Xuân đã hết, cũng như tuổi trẻ rồi sẽ già đi, rồi sẽ giã từ cuộc sống nầy như hoa rơi rụng vậy, nhưng sẽ nhìn hoa rơi rụng ở đâu? Ý của Vương Bột là muốn được nhìn hoa rơi rụng ở quê nhà, thâm ý của thi nhân là muốn được già được chết ở quê hương hơn là bỏ thây nơi xứ lạ.

* DIỄN NÔM :

                           XUÂN TRÊN ĐẤT KHÁCH

                               

                               Ngàn dặm lòng quê mòn mỏi,

                               Xuân về một sớm nhớ thay,

                               Đất bắc quê xưa trông ngóng,

                               Ngàn trùng chỉ thấy hoa bay !

       Lục bát :

                               Mỏi mòn ngàn dặm lòng quê,

                               Xuân về một sớm tái tê nhớ nhà.

                               Thương về đất bắc quê xa,

                               Ngàn trùng chỉ thấy la đà hoa bay !                                                                                                                                                             Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm

      Hẹn bài dịch tới !

             

                                                              杜 紹 德

                                                          Đỗ Chiêu Đức

                               *****

Lộc Bắc góp bản dịch:

XUÂN TẠM QUÊ NGƯỜI

1-         

Lòng khách dặm ngàn mỏi

Dáng xuân về sớm nay

Chạnh thương quê đất Bắc

Thấy lại cánh hoa bay!

2-         

Trong lòng khách dặm ngàn chán ngán

Chợt xuân về một sáng nơi đây

Chạnh thương vườn Bắc hao gầy

Nhác trông thấy lại hoa bay la đà!

Lộc Bắc

Dec22