Dã Tràng I - Vhp.Hải Vân & Lời cảm nhận của Nguyễn Cang

       

     Dã Tràng I
"Dã Tràng xe cát biển Đông"
Em ngồi xe sợi chỉ hồng mỏng manh.
Cánh bằng bặt dấu trời xanh,
Tơ tình đứt đoạn, mộng lành còn vương.
Nửa theo chéo áo người thương,
Nửa còn vướng víu vấn vương trong lòng.
Vói tay kéo nửa sợi hồng,
Tơ bay cùng gió, hoài công tháng ngày.
Tơ hồng, đành chịu buông tay,
Đêm về hiu hắt, niềm tây lạnh lùng!
        vhp.Hải Vân

·        

  

Cang Nguyen. Hải Vân trong bài nầy cũng như một số bài khác đều tỏ ra điêu luyện trong cách diễn tả và sử dụng ngôn ngữ thi ca, mà nổi bậc nhất là dùng phép ẩn dụ, một biện pháp tu từ không thể thiếu trong nhệ thuật sáng tác được nâng lên một bậc. Tôi đã đọc khá nhiều thơ của Hải Vân trước khi kết bạn thơ với thi hữu K Phụng, HV, NT, HX... và đã có lần tôi nói với K Phụng là HV đáng bậc đàn chị trong phép ẩn dụ.  HV dùng phép ẩn dụ trong từ ngữ và cả trong ý nghĩa của câu nữa. Ngay câu đầu tiên " Dã tràng xe cát biển Đông" các bạn thấy ngay từ ngữ "dã tràng" là một ẩn dụ, ngoài nghĩa thông thường của loài bò sát, nó còn hàm nghĩa người con gái, nhân vật tác giả, trong bài thơ. 

   Còn về ý nghĩa thì sao? Dã tràng xe cát biển Đông về ý nghĩa lại chỉ sự theo đuổi tình yêu với một người con trai.  Xin lấy một ví dụ nhỏ ở câu đầu để chứng minh cho thấy HV đã sử dụng rất nhiều ẩn dụ trong bài nầy, đọc kỹ sẽ thấy, còn nhiều nữa tôi không muốn kể hết ra đây.  Một đặc điểm khác cần lưu ý là tác giả diễn tả tình cảm thật kín đáo, tế nhị, đọc thơ HV phải dừng lại nghiền ngẫm mới hiểu hết ý nghĩa của câu văn, mới thấy bài thơ hay. 

  Câu thứ nhì "Em ngồi xe sợi chỉ hồng mong manh", Từ ngữ "sợi chỉ hồng" cũng là ẩn dụ. Từ ngữ "mong manh" cho ta thấy mối tình nầy dễ tan dễ vỡ, HV đã nhìn thấy trước nhưng sao cứ phải làm công việc xe chỉ làm chi? Đâu có gì khó hiểu, tình cảm không thể dùng lý trí để giải thích như luận lý toán học. Xin thông cảm cho "tình yêu", hai chữ thật đáng yêu!!  Xe chỉ hồng bằng sợi tơ mong manh thì chỉ đứt là điều không tránh khỏi. Tội nghiệp cho tác giả và cũng có thể cho chính bản thân của mỗi người trong chúng ta nữa, không chừng. Vì ai không qua một lần yêu tha thiết trong đời (lời bản nhạc gì đó quên tên rồi). 

        Dây tơ đã đứt nhưng tình thì chưa. Bi ai, nhức nhối là chỗ nầy: càng giận càng trách thì càng nhớ càng thương nên dây tơ dù đứt mà tình còn vương. Đọc tiếp: Nửa theo chéo áo người thương, còn một nửa thì chôn chặt trong lòng!  Sao nghe tội nghiệp lẫn cay đắng!! Tác giả còn e dè , nửa dây tơ đã đứt (ý nói tình yêu tan vở) hồn em vẫn đeo đẳng bên chàng, bám vào "chéo áo" người thương, tôi thắc mắc sao không bám vào túi áo cho nó lãng mạn một chút? Khi tình yêu không còn níu kéo được nữa, nàng đành chia tay trong nỗi đau không nói nên lời (tơ hồng, đành chịu buông tay), không biết cùng ai tâm sự để rồi đêm đêm nhỏ giọt lệ khóc thầm bên gối chiếc (đêm về hiu hắt, niềm tây lạnh lùng).

Tôi viết vài lời nhận xét chứ không chủ ý bình một bài thơ có phương pháp và đầy đủ.

Một vài bàn luận dựa vào văn bản bài thơ còn mối tình bất diệt nầy có thật hay do hư cấu thì chỉ có tác giả biết mà thôi. 

     NC