Đại Việt Sử Thi Q. XXIV (Hồ Đắc Duy) - Nhà Nguyễn (t t) - Các Cuộc Kháng Chiến của Nghĩa Quân Miền Nam

    Đại Việt Sử Thi Q. XXIV (Hồ Đắc Duy)
                            Nhà Nguyễn (t t)
                              *****

CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NGHĨA QUÂN MIỀN NAM

Cả miền Nam sục sôi máu lửa
Dân căm hờn cháy cả tâm can
Cùng nhau đánh đuổi thực dân
Tầm vong giáo mác tòng quân lên đường

(Trương Công Định)

Đất Gò Công có Trương Công Định 
Cù lao Rồng nức tiếng Thủ Khoa
Phạm Liên dũng lược tài ba
Lại thêm Trương Huế theo cha diệt thù 

(Thủ Khoa Huân)

Thủ khoa Huân cầm đầu kháng chiến 
Người Định Tường , nổi tiếng khắp nơi 
Ra tay đánh Pháp tơi bời 
Bị đưa an trí bên trời Phi Châu 

Đến vào đầu tháng tư Ất Hợi (1875) 
Phe nghĩa quân tiến thối lưỡng nan 
Pháp đang cố sức dụ hàng 
Vẫn không lay chuyển sắt son anh hùng 

Giặc chém ông ở gần Phú Kiết 
Cả miền Nam thương tiếc biết bao 
Vén tay để lại mấy câu: 

Hạn mã giang san vị quốc cừu
Chỉ nhân binh bại tứ thân hưu
Anh hùng mạc bả dinh du luân
Vũ trụ trường khan tiết nghĩa lưu
Vô bố dĩ kinh Hồ Lỗ phách
Bất hàng cam đoạn tướng giang đầu
Dương niên Tho-Thủy lưu ba luyến
Long đảo thu phong khởi mộ sầu 

(Thân Văn Nhiếp)
Thân văn Nhiếp đứng đầu chống Pháp 
Lễ Giáng sinh Cai Lậy công đồn 
Cái Môn, Bà Vát, Trà Côn 
Tổng Thu, Tổng Cầy, Cầu Vồng lừng danh 

Từ Bến Thành, Trà Vinh, Vĩnh Trị 
Qua Cổ Chiên, Tây Thủy, Hậu Giang 
Rạch Gầm, Cần Giuộc, Trung Lương 
Nghĩa quân nổi dậy diệt phường ác ôn 

Trương Công Định anh hùng chống Pháp 
Ở Biên Hòa lại gặp Phan Trung 
Dấy binh đóng ở Gò Công 
Thuyền ghe khí giới binh đông vạn người 

Ông cho người phục kích lính ngụy 
Giết chỉ huy đại úy Barbé 
Đánh đồn như thế chẻ tre 
Tân An, Cần Giuộc răn đe ngụy quyền 

Tướng Bonard cho thuyền vây bủa 
Khu Bình Xuân chặn cửa Gò Công 
Sa cơ thất thế cuối cùng 
Giặc bắt giết chết anh hùng nghĩa quân (1864) 

(Thiên Hộ Dương)

Thiên Hộ Dương bạn Trương Công Định
Trấn cả vùng Cao Lãnh, Cái Thia
Pháp cho tướng Grandière
Đưa quân truy quét dẹp phe bưng biền 

(Nguyễn Trung Trực)

Nguyễn Trung Trực còn là Quản Lịch 
Mới nghe tên, quân địch khiếp hồn 
Tân Uyên phục kích công đồn 
Hải quân pháo hạm chìm luôn giữa giòng 

Đất Kiên Giang vẫn còn ghi dấu 
Chiếm sạch thành đoạt lấy súng Tây 
Giận ông, giặc Pháp giận lây 
Sai Huỳnh Công Tấn bắt ngay mẹ người 

Vì thương mẹ trong tay lũ quỷ 
Ông đành lòng giải thể nghĩa quân 
Đem mình nạp lũ thực dân 
Đền ơn báo hiếu trung quân với đời: 

"Thư kiếm tùng nhung tự thiếu niên
Yêu gian đảm khí hữu long tuyền
Anh hùng nhược ngộ vô dung địa
Bảo hận thâm cừu bất đái thiên" 

Huỳnh Công Tấn và Trần Bá Lộc
Trần Tử Ca cùng bọn Việt gian
Chạy theo lũ giặc tham tàn
Nặng lòng mẫu quốc chẳng màng chi dân

Đỗ Hữu Phương thăng dần Tổng đốc
Là một người đã giúp thực dân
Cho người lùng sục nghĩa quân
Đón bắt Trương Huế ở gần Long An

(Còn tiếp)