Vài bài thơ của thi nhân Chu Văn An - Bài viết của Mailoc & Phần hưởng ứng của Mai Xuân Thanh và Đỗ Chiêu Đức

Vài bài thơ của thi nhân Chu Văn An gởi bạn cuối tuần

ML

        XUÂN ÐÁN

Tịch mịch sơn gia trấn nhật hàn
Trúc phi tà ủng hộ khinh hàn
Bích mê thảo sắc thiên như tuý
Hồng thấp hoa sao lộ vị can
Thân dữ cô vân trường luyến tụ
Tâm đồng cổ tỉnh bất sinh lan
Bách huân bán lảnh trà yên yết
Khê điểu nhất thanh xuân mộng tàn

       Chu Văn An *

SỚM MAI  ĐẦU  XUÂN

Ngày nhàn hạ trên non lều vắng ,

Cửa trúc phên nghiêng chắn gió hàn .

Trời trong cỏ biếc ngút ngàn ,

Hồng dầm sương sớm chưa tan lệ tràn .

Thân tựa mây núi ngàn lưu luyến ,

Sóng lòng như cổ giếng lặng căm .

Hương phai trà nguội khói tan ,

Chim kêu trong suối mộng tàn giấc Xuân .

             Mailoc phỏng dịch

Nguyệt Tịch Bộ Tiên Du Sơn Tùng Kính
。                           Chu Văn An 

Hoãn hoãn bộ tùng đê, 
Cô thôn đạm ái mê. 
Triều hồi, giang địch quýnh, 
Thiên khoát, thụ vân đê. 
Túc điểu phiên thanh lộ, 
Hàn ngư dược bích khê. 
Xuy sinh hà xứ khứ, 
Tịch mịch cố sơn tê (tây). 

Dich Nghĩa:
Ðêm trăng dạo bước dưới rặng thông ở núi Tiên Du 

Lững thững dạo chơi trên đê tùng 
Làn mây nhạt che khuất làng hẻo lánh 
Triều xuống tiếng địch trên sông nghe xa vắng 
Trời rộng, mây là là ngọn cây 
Chim về tổ bay qua sương mát 
Cá gặp lạnh nhảy dưới khe trong 
Người thổi sáo đi đâu vắng? 
Để núi tây cũ thêm quạnh hiu. 

    ĐÊM TRĂNG TRÊN NÚI TIÊN DU

(1)

Trên đê tùng , dạo chơi  thong thả ,

Làn khói mờ che cả cô thôn .

Triều hồi, địch vẳng bến sông ,

Trời quang mây lượn ngàn thông la đà .

Chim xao động sương ngà đêm mát ,

Nước lạnh tanh cá quạt khe trong .

Tiếng sênh im bặt mênh mông ,

Núi xưa hiu quạnh hư không một màu .

                  Mailoc phỏng dịch

(2)

Lửng thửng trên bờ thông ,

Sương khói mờ cô thôn .

Triều lui tiếng sáo vẳng ,

Trời tạnh rừng mây lồng .

Sương rung chim lũ lượt ,

Cá lạnh quẫy khe trong .

Sênh ai vừa bặt tiếng ,

Non cũ quạnh trời không

            Mailoc

Linh Sơn Tạp Hứng

Vạn điệp thanh sơn thốc họa bình,
Tà dương đạm mạt bán khê minh.
Thuý la kính lý vô nhân đáo,
Sơn thước đề yên thời nhất thanh.

Dịch nghĩa

Muốn lớp núi xanh tụ lại như bức bình phong vẽ,
Bóng chiều nhạt dọi tới sáng nửa lòng khe.
Trong lối cỏ biếc, không người đến,
Thỉnh thoảng một tiếng chim thước kêu trong khói mù.

Dịch Thơ

    Vịnh Cảnh Núi Chí Linh

(1)

Núi chập chùng tựa tranh xanh ngát

Nửa khe sâu nắng nhạt chiều tà.

Lối mòn vắng lặng người qua,

Kêu sương tiếng thước vọng xa từng hồi.

(2)

Trùng trùng núi biếc đẹp như tranh,

Nhàn nhạt nửa lòng suối nắng hanh.

Cỏ biếc đường quanh người vắng ngắt,

Từng hồi thước quát xé trời thanh.

                   Mailoc

 Thanh Lương Giang

Sơn yêu nhất mạt tịch dương hoành,
Lưỡng lưỡng ngư chu bạn ngạn hành.
Độc lập Thanh Lương giang thượng vọng,
Hàn phong táp táp nộn triều sinh.

Dịch nghĩa

Một vệt bóng chiều vắt ngang sườn núi,
Dọc theo bờ sông, thuyền câu đi từng đôi một.
Đứng một mình trên sông Thanh Lương ngắm cảnh,
Gió lạnh vi vút, nước triều dâng lên.

Dịch Thơ:

    Sông Thanh Lương

Nắng chiều một vệt vắt lưng đồi,

Thuyền cá xuôi bờ cứ cặp đôi

Lặng ngắm Thanh Lương hồn lảng đảng,

Lao xao gió lạnh nước lên rồi.

       Mailoc

  Thôn Nam Sơn Tiểu Khế

Nhàn thân nam bắc phiến vân khinh,
Bán chẩm thanh phong thế ngoại tình.
Phật giới thanh u, trần giới viễn,
Đình tiền phún huyết nhất oanh minh.

Dịch nghĩa

Thân nhàn như đám mây nhẹ bay khắp nam bắc,
Gió mát thổi bên gối, tâm tình để ngoài cuộc đời.
Cõi phật thanh u, cõi trần xa vời,
Trước sân, hoa đỏ như máu, một chiếc oanh kêu.

Dịch Thơ :

  Núi Thôn Nam Tạm Nghỉ

Thân như mây bềnh bồng nam bắc

Nửa gối trăng gió mát tâm an.

Thanh u cõi Phật, lánh trần,

Oanh kêu, hoa rỏ máu loan sân ngoài

            Mailoc

Vọng Thái Lăng

Tùng thu thâm toả nhật tương tịch,
Yên thảo như đài mê loạn thạch.
Ảm đảm thiên sơn phong cánh sầu,
Tiêu trầm vạn cổ vân vô tích.
Khê hoa dục lạc vũ ti ti,
Dã điểu bất đề sơn tịch tịch.
Kỷ độ trù trừ hành phục hành,
Bình vu vô tận xuân sinh bích.

 Dịch nghĩa

Cây tùng cây thu khoá kín trời sắp về chiều,
Cỏ non xanh rợn, như rêu che lấp những hòn đá ngả nghiêng.
Ngàn non ảm đạm, gió thổi càng thêm buồn,
Muôn thuở tiêu tan, mây không để lại dấu vết.
Hoa bên suối sắp rụng, mưa lất phất,
Chim ngoài đồng nội im tiếng, núi quạnh hiu.
Mấy lần dùng dằng, đi rồi lại đi,
Cỏ rậm bát ngát, sắc xuân xanh biếc.

 Dịch Thơ :

     Trông Về Thái Lăng

 Thông giăng kín ngày thu sắp tắt,

Đá rêu phong xanh ngát cỏ rờn,

Ngàn non ảm đạm gió vờn,

Mây tan muôn thuở đâu còn dấu xưa.

Hoa suối rụng chiều mưa lất phất,

Bặt tiếng chim hiu hắt núi ngàn.

Dùng dằng cất bước mấy lần,

Đồng xanh bát ngát sắc xuân mơ màng.

           Mailoc

  -- Chu Văn An 朱文安 (1292-1370) hiệu là Tiều Ẩn,tên chữ là Linh 

Triệt, tên thụy là Văn Trinh. Tên thật là Chu An, được phong tước 
Văn Trinh Công nên đời sau quen gọi là Chu Văn An. Ông người 
làng Văn Thôn , xã Quang Liệt, huyện Thanh Ðàm (nay là huyện 
Thanh Trì, ngoại thành Hà Nội). 

Sau khi thi đậu thái học sinh, Chu Văn An không ra làm quan, chỉ 
ở nhà dạy học.Học trò theo học rất đông, trong số đó có Phạm Sư 
Mạnh, Lê Quát. 

Năm Khai Thái đời Trần Minh Tông ông mới nhận chức Quốc Tử 
Giám tư nghiệp,dạy cho thái tử học.Ðời Trần Dụ Tông (1341-1369) 
nhà vua mải mê chơi bời, bỏ bê việc nước, bọn quyền thần thì lộng 
quyền,hà khắc,tham nhũng; Chu Văn An bèn dâng sớ xin chém bảy 
tên nịnh thần, nhưng vua không nghe. Ông xin từ chức, lui về ở ẩn 
tại núi Phượng Hoàng , làng Kiệt Ðặc , huyện Chí Linh . Ông mất 
năm Thiệu Khánh thứ nhất. Ðời Trần Nghệ Tông (1370), được 
vua làm lễ tế và đặt tên thuỵ là Văn Trinh. 

Tác phẩm: Chu Văn An từng có những tác phẩm như: Thất trảm 
sớ, Tiều ẩn thi tập, Tiều ẩn quốc ngữ thi tập, Tứ thư thuyết ước. 
Nhưng cho đến nay mới chỉ tìm được 12 bài thơ chữ Hán chép trong Toàn Việt thi lục. 



                                         Mailoc

     Xuân Sớm

Vắng vẻ căn nhà núi hưởng nhàn

Phên tre xiêu vẹo lạnh tràn lan

Mênh mông bãi cỏ xanh biêng biếc

Bát ngát sương hoa đỏ chứa chan

Đỉnh núi mây ngàn trời quyến luyến

Lòng nương giếng cạn đất bình an

Trắng đêm lửa tắt trà vơi hết

Chim chóc hồn xuân giấc mộng tàn

Mai Xuân Thanh

Ngày 11/08/2018


a) Linh Sơn Tạp Hứng

(Qua diễn Nôm của thầy Mailoc)

Núi non trùng điêp vẽ nên tranh

Sâu lắng tà dương nửa suối xanh

Cỏ biếc lối đi người chẳng đến

Khói mù một tiếng quạ kêu nhanh

             MXT

b) Linh Sơn Tạp Hứng

Trùng điệp núi xanh như bức vẽ

Nắng chiều rơi lặng nửa lòng khe

Lối đi cỏ biếc vắng hoe

Khói mù tiếng quạ cũng nghe vọng về

Mai Xuân Thanh

Ngày 13/08/2018

 Đỗ Chiêu Đức tham gia với các phần sau đây: 

1. Nguyên bản chữ Hán của bài thơ : 

1.         春旦                               XUÂN ĐÁN                
   寂寞山家鎮日閒，    Tịch mịch sơn gia trấn nhựt nhàn,
   竹扉斜擁護輕寒。    Trúc phi tà ủng hộ khinh hàn.
   碧迷草色天如醉，    Bích mê thảo sắc thiên như túy
   紅濕花梢露未乾。    Hồngthấp hoa tiêu lộ vị can.
   身與孤雲長戀岫，    Thân dữ cô vân trừơng luyến tụ
   心同古井不生瀾。    Tâm đồng cổ tỉnh bất sanh lan.
   柏薰半冷茶煙歇，    Bá huân bán lãnh trà yên yết,
   溪鳥一聲春夢殘。    Khê điểu nhất thanh xuân mộng tàn.
                    朱文安                        Chu Văn An
      2. Dịch Nghĩa:
              Suốt ngày nhàn hạ rảnh rổi với ngôi nhà quạnh quẽ vắng lặng ở trên núi nầy. Chiếc cửa tre xiêu vẹo ôm ấp lấy căn nhà che chắn bớt cái cơn lạnh nhè nhẹ đang lan tỏa. Nhìn xuống xa xa bãi cỏ non xanh biếc, bầu trời cũng xanh biếc như ngất ngây say. Những đóa hoa hồng lên trên cành rực rỡ với các giọt sương còn lóng lánh chưa khô. Tấm thân ta như đám mây đơn lẻ kia cứ mãi quyến luyến không nở rời đỉnh núi, và lòng ta thì đã khô cằn như chiếc giếng xưa kia đã không còn dậy sóng nữa. Những nhánh tùng bách cháy tàn nửa vời lạnh lẽo, trà thuốc cũng đã cạn rồi. Những con chim bên khe vổ cánh bay tiếng kêu oang oác làm chợt tỉnh giấc, mộng xuân cũng tàn lụi theo luôn.
      3. DIỄN NÔM :
                   
                 Nhà tịch mịch núi cao nghe vắng vẻ,
                 Cửa phên tre nghiêng ngã lạnh lan tràn.
                 Trời như say thảm cỏ biếc mênh mang,
                 Hoa đỏ thắm đầu cành sương chưa ráo.
                 Thân nầy tựa như mây còn luyến núi,
                 Lòng thì như giếng cạn sóng đà an.
                 Lửa tắt trà khô thuốc hết đêm tàn,
                 Chim oang oác giật mình tan giấc mộng!
   Lục bát:
                Nhà cao vắng vẻ an nhàn,
                Cửa tre xiêu vẹo lạnh tràn gió đông.
                Trời xanh đồng cỏ mênh mông,
                Ngậm sương mấy đóa hoa hồng nở xinh.
                Thân như mây nổi linh đinh,
                Lòng như giếng cạn không sinh sóng hời.
                Đêm tàn lửa tắt trà vơi,
                Chim kêu tỉnh giấc một trời xuân mơ!
                                  Đỗ Chiêu Đức