THÁNG CHẠP
Quay qua, quay lại một năm trôi đi một cái vù.
Năm nào cũng như năm năm nào mọi tầng lớp nao nức mua sắm cho mùa Giáng Sinh và Năm Mới là niềm vui của mọi người được đi mua sắm, ăn uống, ca hát...
Bên ngoài cửa sổ, trăng lưỡi liềm đã lơ lững trên bầu trời đêm qua. Nhìn lịch mới biết hôm nay là ngày Mồng Chín tháng Chạp âm lịch; năm nay Tết Bính Thân sẽ nhằm vào Feb.8- 2016; còn 20 ngày nữa thôi.
Lúc này Bà Con quê nhà bắt dầu chuẩn bị làm sạch cỏ cho các ngôi mộ Tổ Tiên, Ông Bà, Cha Mẹ... Ai cũng biết chữ CHẠP tức là cho láng lẫy, sạch sẽ... Chạp mộ, quét vôi nhà cửa, chùi sáng các tượng, đồ đồng, chậu sành... cũng trong tháng này.
Không biết sao, nhánh tổ gia đình tôi lại chạp mộ vào mồng Hai tháng Hai âm lịch. Người TH. có Lễ Thanh Minh, lúc ấy có lẽ khí trời ở vùng đó đã ấm áp. Tôi không biết họ có đi chạp mộ trong dịp này không. Ở SG. vào lễ Thanh Minh, sau khi thăm mộ, người ta đã ghé vô các ngôi chùa rất đông. Trong truyện Kiều, Thuý Kiều và Thuý Vân đã dự lễ Thanh Minh (còn gọi là hội Đạp Thanh) Thuý Kiều mới gặp Kim Trọng dịp này...
Như chúng ta đã biết, dịp chạp mộ xứ mình thì chỉ là việc bà con trong nhánh hội lại, nam giới sẵn sàng cuốc giãy cỏ để làm sạch các ngôi mộ; nữ giới lo việc hông xôi, làm đồ ăn để nấu cúng ông bà, sau nữa bà con trong nhánh dùng bữa sau khi Chạp mộ.
Khi còn nhỏ, tôi thấy vài giòng họ giết heo, giết bò để tế trong ngày Chạp. Đời ông nội tôi còn sống, có lẽ ảnh hưởng tư tưởng "không sát sanh" nên ông nội tôi không thích giết heo. Mỗi dịp chạp, bà con đóng phần nếp của gia dình mỗi người,
đóng thêm tiền để mua đầu heo, thịt heo, luộc chín để cúng tiền nhân. Họ nào cũng mỗi năm có hai lần cúng: tế khi chạp họ, và tế vào khoảng tháng Bảy như là buổi Hiệp Kỵ cho Tiền Nhân. Ba tôi nói rằng lúc đó con nít mừng lắm vì được dịp hội họp cả Họ, được ăn xôi với thịt heo "thả dàn."
Kinh tế của các làng xã miền Trung không như miền Nam nên trong các bữa ăn thường ngày chỉ có rau luộc, ít cá kho nho nhỏ...; mùa Đông ăn cơm với muối mè... Dầu là các "quan quyền" thì bữa cơm cũng không thường xuyên có thịt, rau là chủ yếu. Vì miền Trung bão lụt thất thường cho nên mọi tầng lớp đều ăn uống chừng mực mà thôi. Câu "Tích cốc phòng cơ" là câu nhắc nhở thường xuyên đối với người miền "đất cày lên sỏi đá." Thâm nhập nhiều đời, người miền Trung định cư ở Bác Mỹ cũng tiết kiệm nhiều cách... Người miền Nam, xứ sở thiên nhiên phồn thịnh nên các bữa ăn ngon hơn, đa số người Nam có cách tiêu xài "hào phóng" hơn.
Bây giờ, thế hệ thứ hai, thứ ba trên xứ người ham học, ham làm nên nhiều em thành công đáng kể, cách tiêu xài không thua gì dân bản xứ; nhiều con cái của bạn tôi là bác sĩ, dược sĩ, kỹ sư... còn độc thân đã thuê 1 căn Appt. 3000 USD ở khu trung tâm New York, Los Angeles... để ở như các bạn đã biết.
Lớp trẻ hội nhập xã hội mới, nên có em không biết tháng Chạp là tháng gì. Không có gì đáng trách vì "sống đâu quen đó." Ở đây, mộ xây, có rải sạn trên mặt, cỏ dại chỉ vài cọng. Nhiều năm, tôi quên tháng Chạp chỉ biết Tết sắp đến khi nhìn bánh Tét, bánh Chưng, hoa mai, đào bày bán trong các chợ người Việt mới sực nhớ tới Tết.
Những lần về Cali. ăn Tết" là những lần tâm hồn bắt gặp tuổi thơ quê nhà. Tôi nhớ chị Hồng Phi và Vân đã ghé lại "xưởng bánh chưng" ở Anaheim để mua tặng tôi mấy cái bánh chưng, tôi đã có cảm giác như ở Sài Gòn hay ở Huế. Năm ấy, các chị đã cho tôi cảm giác xư ...
Có người thích ăn Tết Cali. ,Texas,Florida, hoặc Virginia là nơi có những Mall của người Việt. Thủ đô Tỵ Nạn có nhiều đặc trưng cho Tết. Ngày xưa các thiếu nữ khi ra trường, vài cô chỉ biết nấu nồi cơm, luộc rau muống như tôi; qua xứ người sao đàn bà VN giỏi quá như Đông Hải, Thường, chị Khiếu, chị Châu, Thanh Trâm, Bảo Thắng... là những đầu bếp giỏi...
Cali. không thiếu phở, bún bò Huế, hủ tiếu, cơm cá kho mặn, chả giò, bánh bột lọc, bánh cuốn ngon mà rẻ !
Người chị "tiền bối" của tôi đã có món xào rất ngon: thịt nạc, tôm, califlower, đậu ve, nấm, carot... hài hoà. Ông xã của chị phải khen khi thấy chị có hoa tay... trong việc nấu ăn (chị giải thích đây là món xào kiểu Huế). Tôi còn nhớ món ăn của chị Hồng Phi, một người miền Nam có chồng Bắc, lại làm những món miền Trung.
Năm đầu hải ngoại, tôi nhớ bún bò Huế, bánh bột lọc... Sau đó tôi học hỏi, nhớ lại các gia vị của các thứ đó... Tôi đã làm được các món ăn chính quê nhà; ồ tôi còn làm được bánh tét và bánh chưng, xôi vò... thật là "ngầu!"
Có lần POTLUCK tôi đã làm bánh ram và bánh ít. Bạn MH. chê "dỡ ẹt." Tôi chỉ cười. Thực hành hoài rồi cũng được cả. Hiện tại tôi mang răng giả (denture) nhưng nhai bánh ram kẹp với bánh ít, rắc chút nhuỵ tôm trên mặt, cảm thấy ngon tuyêt.
Bây giờ, nhiệt độ ngoài trời lạnh làm tôi liên tưởng tới thời tiết ẩm lạnh của miền Trung trong những ngày tháng Chạp... với những cây mai đang "kiên nhẫn" trong gió Đông chờ khí ấm để trổ những cánh hoa vàng dễ thương; không còn nhớ bánh tét, thịt mông dầm nước mắm, tôm chua nữa vì mọi thứ chúng ta đều làm được...
Cô bạn nhỏ người Nam mới nói với tôi là muốn relax ngày Tết ở Cali vì nơi đó có nhiều người tỵ nạn nên không khí Tết như ở VN...
Cali. nhiều nắng ấm buổi Tết về,
Mai vàng nở rộ là tình quê,
Ai đem gieo trồng qua năm tháng,
Cánh vàng ,nhuỵ thắm thích mân mê.
Như Phương
Tháng Chạp, Ất Mùi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét