Em Đi Rồi - An Hoàng

                                    Em Đi Rồi

Dòng nhạc của nữ nhạc sĩ Lê Tín Hương vẫn còn đọng trong tôi

 với ca khúc EM ĐI RỒI.

Cảm thông với nỗi trống vắng của người bạn cùng khóa Hoàng 

Đình Hiệp ở Oregon hôm nay, cách tôi cả một đường chim bay 

mỏi cánh, chúng tôi vẫn thấy gần nhau trong gang tấc qua 

phone. Cứ khoảng 2PM là lại lên sóng :

                       Tuy gần mà xa

                       Tuy xa mà gần...

Dù chỉ 10, 15 phút, có khi nửa giờ, tôi nghĩ cũng mang đến cho 

bạn mình một niềm vui, dù nhỏ bé, mong manh...

Sau khi người bạn đời của anh ra đi, anh không lái xe, quanh 

quẩn ở nhà:

                      Đi ra rồi lại đi vào

              Quẩn quanh chỉ tốn thuốc lào mà thôi!

Giờ này, anh không khác gì Hàn Mặc Tử :

                    Người đi một nửa hồn tôi mất

                    Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ

Nhà thơ mất người yêu, nhưng nàng vẫn còn trên dương thế...

còn cái mất của bạn tôi là cái mất vĩnh viễn, như dòng nước trôi

 ra biển, muôn đời chả trở về nguồn:

                    Bôn lưu đáo hải bất phục hồi

Người Mỹ bảo đó là THE BEST HALF: Cái NỬA đẹp nhất của

 tình nghĩa phu thê. Cũng như Thi Bá Vũ Hoàng Chương khi 

em đi rồi, đã để lại cho đời hai câu thơ bất tử:

                    Đêm nay lửa tắt, bình khô rượu

                    Đời vắng em rồi, vui với ai

Người yêu ông ra đi chứ vẫn còn ở một nơi nào đó kia mà!

Trở lại với EM ĐI RỒI của Lê Tín Hương:

                    Em đi rồi, một mình anh đứng bơ vơ

                    Cây thông gầy rũ buồn trong gió xác xơ

                    Con chim nào gọi bầy cất tiếng thiên thu

                    Chim ơi muộn màng, tình đã bay xa...

Rồi :

             Còn gì đâu như sương khói tan rồi

             Lời hẹn hò chỉ như cơn gió thoảng thôi

             Một mình anh và nước mắt khóc chia phôi

             Yêu thương như con tầu lìa khỏi ga cuộc đời...

Nhiều lúc trống vắng, gặp Hiệp trên phone, tôi cố tìm một 

chuyện vui để nghe tiếng cười của anh (rất vô tư!): chả ai vô 

duyên mà lại đem chuyện buồn đến cho một người buồn bao giờ,

 trừ khi thần kinh chạm mạch, hay đổ nhớt vào bình xăng xe!

Bạn tôi giờ này hình như phải chống gậy? Chuyện ấy đâu có gì 

là lạ với một ông già tám bó có cộng thêm 2 !

Ở trong Trường Võ Bị, anh ở A, tôi ở G : cách nhau cả một 

đường chéo sân cỏ, không quen biết. Những bước Tango, paso 

của anh và Thái Văn Tân học từ Thày dậy người Pháp cùng các

 công tử của Thế Năng, Thế Tài thời đó... với một tên sinh viên

 nghèo như tôi, là một khoảng cách xa vời vợi...

Thuở biết yêu, vài nàng ở Văn Khoa trách móc tôi là hờ hững! 

Tôi chỉ muốn là một cánh bướm bay lượn trên vườn hồng chứ 

không muốn "đậu" vào bông hồng nào cả! Công danh sự nghiệp

 còn là một con số KHÔNG mà yêu cuồng sống vội, bố mẹ tôi từ

 thì chỉ có nước ra gầm cầu chữ Y !

             Em biết anh đi chẳng trở về

             Dặm ngàn liễu khuất với sương che

             Em đừng quay lại nhìn anh nữa

             Em biết anh đi chẳng trở về...

                           ( Thơ Thái Can )

Tôi nghe ông bà via nói với nhau: Đừng cho nó nhiều tiền, nó

 hư !  Nhưng "cùng tắc biến", tôi và lũ bạn trời đánh thánh đâm

 vẫn kiếm ra tiền và không hư hỏng! Chúng nó lấy xong cử nhân

 và cao học (chuyện quay "cua" bán cho sinh viên, đã kể các bạn

 nghe rồi), chúng tôi vẫn ngồi Givral, Continental, La Pagode, 

và trực chỉ Soái Kình Lâm, Đại La Thiên, Đồng Khánh, Bát Đạt...

chỉ còn thiếu có Nhất Dạ Đế Vương thì chưa!

Bạn bè với tôi như một nguồn sống và cần thiết: Bạn trong quân 

đội, bạn ngoài đời, bạn VB, rồi KQ, HQ... thân thì gắn bó, không 

thân thì xã giao, còn bạn tào lao thì biết sao mà kể!

Thượng Đế đã lấy đi của tôi hết cả tình mẫu tử, phụ tử và huynh 

đệ nhưng Ngài lại cho lại một cung Nô Bộc thật tuyệt vời (trong đó

 có bè bạn), âu cũng là luật BÙ TRỪ, để đời đừng trách là Ông 

Trời bất công, kẻ ăn không hết, người lần không ra! Cứ OH MY 

GOD mãi thôi!

Những người em gái Văn Khoa, nay ở đâu? Nếu có còn trên cõi đời 

này thì nay đã là những bà lão TÁM BÓ có thừa, lưng còng, tóc 

bạc, răng rụng, chân run, con cháu đầy nhà đòi quà, đòi bánh!

Tôi chỉ muốn giữ mãi những hình ảnh ngày nào khi chúng tôi còn 

ở tuổi hai mươi, để thấy các nàng còn trẻ đẹp và trong xanh như 

mây trời:

               Ôi thời oanh liệt nay còn đâu

               Đôi mắt bồ câu cùng nụ cười răng khểnh

                Đã hớp hồn tôi một thuở nào...

Trở với hiện tại, bà lão của tôi mới ngày nào còn để tóc đuôi gà mà

 nay trên đầu đã là cả một ruộng muối...

Ngồi nghe bản EM ĐI RỒI trong phòng, nàng hỏi: EM nào vậy 

ông?

Tôi chẳng cần suy nghĩ: Là bà chứ còn ai vào đây nữa! Ruộng 

khoai vẫn do bà trồng chứ có ai khác đâu!

Đó là câu "nịnh đầm" hay nhất trong ngày của tôi, chứ bả mà đi 

thật thì đời tôi cũng hết! Tôi chỉ make house còn bả mới là người 

make home (mà trong home thì có cả Cơm và Qùa!)                                                                                                                         

                                                      AN HOÀNG

---

TRĂM HOA VẠN SẮC (Thái Huy) & Thơ Họa

 

TRĂM HOA VẠN SẮC

Vạn sắc trăm hoa thật tuyệt vời

Nhìn kìa- trước nắng rực màu tươi!

Bậu như hàm tiếu trong cung cấm

Em thể mẫu đơn giữa đất trời

Tạo hóa dựng nên cho thưởng ngọan

Con người chăm sóc để vui chơi

Quả là hảo phẩm trên dương thế

Vạn sắc trăm hoa thật tuyệt vời.

Thái Huy

Mar/09/23

Thơ Họa:

HOA XUÂN TRĂM SẮC

Trăm bông khoe sắc điểm tô vời

Nắng ẩm bình yên rực thắm tươi

Hoàng cúc như em vàng Ngự Uyển

Mẫu đơn tựa mẹ trắng mây trời

Tuổi đời thưởng ngoạn hoa tiêu khiển

Niên trưởng giải khuây bước dạo chơi

Hưu dưỡng nơi đây vườn bách thảo

Trăm bông khoe sắc điểm tô vời

Mai Xuân Thanh

March 11, 2023

 

      HOA XUÂN

Nụ lấn, hoa chen, trổ vợi vời,

Trăm hồng nghìn tía vội khoe tươi,

Mận đào e ấp trong sương sớm

Mai cúc lung linh dưới nắng trời

Vui vẻ bầy chim đua nhảy nhót,

Tưng bừng lũ bướm lượn đùa chơi

Xuân về thắm điểm nơi trần thế,

Nụ lấn hoa chen, trổ vợi vời.

Thanh Hoà

11/03/2023

 

HOA XUÂN TRĂM SẮC

Mầu phô trăm sắc gió xuân mời,

Mát mẻ vườn hoa đẹp nắng tươi.

Mai cúc đào vương tình trúc liễu,

Mẫu đơn hồn đượm áng mây trời.

Muôn ong ngàn bướm bay tìm mật,

Mấy cụm bông lài thoang thoảng hơi.

Mộng thấm lòng quê bao nỗi nhớ…

Mang đời xa xứ não lòng chơi !

Liêu Xuyên

 

NHÌN HOA NHỚ SẮC

( Nhớ câu: Nhân diện đào hoa tương ánh hồng )

         ( của cổ nhân Thôi Hộ  )

Sơn trang thủa đó thật cao vời

Xuân thắm hay là nắng sáng tươi

Chỉ biết ngày qua mây thả khói

Mới hay buổi trước gió than trời

Nhìn hoa nhớ sắc vương tình mộng

Ngó nước sầu non bỏ cuộc chơi

Có khách lưu vong chờ bóng nhạn

Hồi âm thơ lạc chốn xa vời...

       Rancho Palos Verdes  11 - 3 - 2023

CAO MỴ NHÂN

 

HƯỞNG LẠC TRẦN AI

Lớn nhỏ cây khoe sắc dặm vời

Nhà ai vườn thắm điểm xanh tươi.

Ngàn hoa vàng đỏ... vương trang cảnh,

Duyên phận thâm sâu kết đoá trời

Tạo hoá khéo tô thời vận chuyển,

Người đời ngắm thưởng trí mê chơi.

Nguồn vui nhàn rỗi an tâm não,

Lớn nhỏ cây khoe sắc dặm vời.

 Song Linh

12-03-2023

 

TRÔNG VỜI QUÊ CŨ

Bao năm ta dõi mắt trông vời

Nhìn hướng mặt trời mọc đỏ tươi

Thôn mẹ, đồng xanh ngời ánh nắng

Làng cha, cò trắng rợp khung trời

Dòng sông uốn lượn, thuyền qua lại

Cầu ván dập dềnh, trẻ giỡn chơi

Hình ảnh quê xưa còn mãi đậm

Tâm tư khắc khoải ngóng trông vời.

  Sông Thu

( 12/03/2023 )

 

TRĂM HOA ĐUA NỞ

Hoa cỏ diễm dà điểm sắc vời...

Ánh Dương ló dạng ững hồng tươi.

Cúc Mai Hồng Huệ đua nhau nở,

Hoa Sứ Mẫu Đơn đón ánh trời...

Năm sắc mây trời trông đẹp quá,

Hoa xinh Ong Bướm lượn bay chơi...

Phong quang rực rỡ màu hoa thắm,

Tô điễm vườn hoa thật đẹp vời...

Mỹ Nga

 12/03/2023 - ÂL. 22/02/Quý Mão

 

    DẢI LỤA TƠ 

Dải lụa tơ giăng mắc tuyệt vời

Mưa về cỏ lá lại thêm tươi

Gió lay hờ, ngại kinh giấc điệp

Mây lượn nhẹ, mong đẹp dáng trời

Đất mẹ đắp xây bao điểm hẹn

Thiên nhiên ưu đãi những vườn chơi

Khắp nơi huyền ảo lung linh sắc

Dải lụa tơ giăng mắc tuyệt vời !

PHƯỢNG HỒNG

 

VƯỜN LAN THÁI HUY

Vườn Lan Huy Thái thật cao vời

Trước gió đong đưa vẻ thắm tươi

Xem đó mông mênh như đám cỏ

Ngó kìa bát ngát tựa mây trời

Thỏa lòng du khách nhìn say đắm

Mặc sức trẻ con chạy giỡn chơi

Tài bạn khéo khen chăm sóc giỏi

Vườn Lan Huy Thái thật cao vời

Songquang

20230313

 

    MÃI NỬA VỜI

Bến hẹn, thuyền xưa mãi nửa vời

Mơ thầm vĩnh cửu đóa hồng tươi

Vì sương sớm nhạt nhòa trên biển

Để nhạn chiều ngơ ngác cuối trời

Cánh bướm tầm xuân, tàn mộng ủ

Con tằm kéo kén, bỏ mùa chơi

Lênh đênh sóng nước trường giang lạnh

Bến hẹn, thuyền xưa mãi nửa với.

Lý Đức Quỳnh

  15/3/2023

LẠC CHỐN HOA VƯỜN

Vườn hoa đua sắc tỏa xa vời,

Nắng sớm ánh lòa chiếu sáng tươi.

Nàng cúc đáp tình bung ló nhụy,

Mẫu đơn hứng thú mỉm đưa trời.

Bướm trơ cánh lả vờn đeo tản,

Nhạn lẳng trơ mình vút thoát chơi.

Lãng tử mắt tròn xoe ngơ ngáo,

Vườn hoa đua sắc tỏa xa vời.

HỒ NGUYỄN (15-3-2023) 

     NGÀY XUÂN
Nở rộ muôn hoa sắc thắm vời
Xuân về ấm áp nắng vàng tươi
Mai lan nghĩa cũ thơm sương gió
Bưởi mận hồn xưa ngát đất trời
Hứng dạ ngâm vang, lưng hủ rượu
Vui lòng vẫy bút thảo thơ chơi
Phong lưu có được ngày nhàn nhã
Nở rộ muôn hoa sắc thắm vời
Hương Thềm Mây 15.3.2023
(G.M Nguyễn Đình Diệm )

Nguyện Cầu (Trần Văn Dật) & Mong Cầu (BN) & Có Chi Bằng (Hoàng Đằng)

    

                              

          Nguyện Cầu

Sáng tối thành tâm những nguyện cầu

Gia đình thường giúp đỡ cho nhau

Đủ ăn đủ mặc ... không phiền muộn

Chẳng mượn chẳng vay…nõ(1) ốm đau

Thỏa mãn thấy con làm được khá

Hài lòng mừng cháu học lên cao

Mong Quan Âm Phật luôn gia hộ

Nạn khỏi tai qua như phép mầu…

Trần Văn Dật

 Vĩnh Long 13-3-2023

(1)   Nõ: không (tiếng địa phương).

           *****

        Mong Cầu

Chẳng màng phú quý, chỉ mong cầu

Sướng khổ vui buồn luôn có nhau

Năm tháng sắt son không bội bạc

Nắng mưa gắn bó dẫu thương đau

Tình duyên bền chặt... do tâm vững

Phận số thong dong... nhờ đức cao

Mong ước tình người luôn đẹp mãi

Như hoa xuân đến thắm tươi màu!

14/3/2023 BN

          *****

   CÓ CHI BẰNG 

Đốt nén tâm hương vái lạy cầu:

Trọn đời vui sống mãi bên nhau,

Chồng chan vợ húp luôn no đủ,

Đêm ngủ ngày chơi khỏi bệnh đau,

Thân thích nghiệp nghề yên cuộc sống,

Tử Tôn học tập đạt bằng cao,

Chiều chiều ông mụ dìu nhau dạo,

Phước đức như ri thiệt nhiệm mầu ...

Hoàng Đằng

14/3/2023

 

Suy Ngẫm Các Thể Nghiệm Hằng Ngày (Tác giả: MATSUSHITA Kônosuke)/ (Người dịch: Nguyễn Sơn Hùng)

Suy Ngẫm Các Thể Nghiệm Hằng Ngày (1)

Tác giả: MATSUSHITA Kônosuke
Người dịch: Nguyễn Sơn Hùng

(Điều 10:  Rút tỉa bài học để sống tốt đẹp từ các thể nghiệm hàng ngày) (2)

Thể nghiệm của đời người không phải chỉ là những đại thành công hoặc những đại thất bại. Tùy theo cách suy nghĩ của bạn, bạn có thể tích lũy được nhiều thể nghiệm trong đời sống yên ổn hàng ngày của bạn(3)

                          

Người đời thường nói “Trăm nghe không bằng một thấy” (4). Ý nghĩa của câu nói này là đối với một việc hoặc một vật gì đó, một lần trực tiếp nhìn thấy việc và vật đó trong thực tế còn hơn cả trăm lần nghe người khác nói về việc và vật đó. Tôi nghĩ chính xác đúng như vậy. Tuy nhiên cũng có trường hợp dù chúng ta có thấy sự việc xảy ra hoặc vật có trên đời bao nhiêu lần nhưng chúng ta cũng không thể nắm bắt được bản chất của sự việc hay vật đã thấy.

Thí dụ nếu chúng ta nhìn thấy muối, chúng ta biết “À, thì ra muối là vật có màu trắng và hình dạng như thế này”. Tuy nhiên đối với vị mặn của muối, phải chăng dù chúng ta có vận động đầu óc bao nhiêu lần và nhìn muối bằng mắt chúng ta cũng không thể biết được. Trước hết chúng ta cần nếm thử một lần. Không phải suy nghĩ bằng đầu óc mà chúng ta phải tự mình nếm muối chúng ta mới biết được vị mặn của muối. Tương tự như vậy, trên đời này không ít việc và vật mà cần phải thông qua thể nghiệm của chính bản thân, chúng ta mới nắm bắt được bản chất của chúng. Tôi nghĩ câu “Trăm nghe không bằng một lần thể nghiệm” có thể nói cho trường hợp này.

Tôi nghĩ một lý do mà người đi trước hoặc trưởng bối (người cao tuổi) (5) được chúng ta tôn trọng có lẽ là do trong những năm dài họ đã tích trữ được nhiều thể nghiệm và từ các thể nghiệm này nên họ có được khả năng phán đoán, kiến thức khác với bản thân của chúng ta. Ở ý nghĩa này, nếu như chúng ta có tuổi cao nhưng không có nhiều thể nghiệm thì phải chăng chúng ta không thật sự là cao niên (cao tuổi).

Như vậy thế nào mới gọi là tích trữ thể nghiệm? Có phải là việc có những thể nghiệm đặc biệt như bị thất bại nặng nề hoặc được thành công to lớn chăng? Chính xác đó là những thể nghiệm quý báu và có lẽ chúng ta có thể học từ đó nhiều điều, nhiều việc. Tuy nhiên nếu hỏi cần phải tích trữ những kinh nghiệm đặc biệt như thế không thì tôi nghĩ rằng nhất định không phải vậy. Chúng ta có thể tích trữ thể nghiệm đầy đủ trong sinh hoạt sống bình yên, ổn định mà không cần có sự kiện to lớn đặc biệt gì xảy ra của mỗi ngày. Ở ý nghĩa nào đó, tôi nghĩ rằng phải chăng những thể nghiệm hàng ngày nói trên cực kỳ quan trọng.

Thí dụ trong khi chúng ta cùng nhau làm việc mỗi ngày, tôi nghĩ có nhiều việc như ngay cả “trường hợp chúng ta nghĩ là đã suôn sẻ thuận lợi” nhưng nếu suy nghĩ kỹ, chúng ta thấy có lẽ chúng ta đã đòi hỏi đối tượng hơi quá đáng hoặc đối với việc chúng ta nghĩ là thất bại có lẽ còn có phương pháp suôn sẻ thuận lợi khác. Đối với những việc như vậy, nếu chúng ta chịu tự kiểm điểm và suy ngẫm những việc này, chúng sẽ trở thành các thể nghiệm quý báu cho chúng ta. Nếu chúng ta chịu ngẫm ngợi (suy ngẫm) mỗi một thành công nhỏ hoặc mỗi một thất bại nhẹ như trên thì chúng ta có thể có thể nghiệm đa dạng trong cuộc sống bình ổn vô sự hàng ngày, và tôi nghĩ rằng tất cả thể nghiệm này sẽ trở thành nguồn sinh lực của cuộc đời chúng ta ở cả 2 mặt sinh hoạt và tinh thần.

Phải chăng đối với các thể nghiệm nho nhỏ trong cuộc sống bình yên vô sự của mỗi ngày không thể thấy bằng mắt, chúng ta phải gọi là thể nghiệm của tâm, thể nghiệm ở mặt tinh thần.

Không chỉ các thể nghiệm của thành công hoặc thất bại diễn ra dưới hình dạng cụ thể mà việc tích trữ các thể nghiệm ở mặt tinh thần trong cuộc sống hàng ngày cực kỳ quan trọng, đặc biệt trong một thời đại mà biến đổi của xã hội mãnh liệt như hiện nay.

Nguyễn Sơn Hùng, 10/11/2022

(*) Nguồn: MATSUSHITA Kônosuke: NHÂN SINH TÂM ĐẮC THIỆP (人生心得帖), Viện Nghiên Cứu PHP xuất bản 1984 khổ A5, xuất bản 2001 khổ A6.

Xem thêm cùng tác giả: Những bài viết và dịch của Nguyễn Sơn Hùng

Nhận xét của người dịch:

Sau khi đọc vài tác phẩm của Matsushita Kônosuke, người dịch nhận thấy một đặc điểm lớn của ông là biết trân trọng tất cả những gì ông làm hàng ngày, trong mỗi ngày! Người dịch không biết chính xác ông bắt đầu viết từ năm nào nhưng theo danh sách các tác phẩm trước tác của ông trong https://www.konosuke-matsushita.com/ , tác phẩm đầu tiên là Tự Tự Truyện (truyện tự thuật lại xuất thân, đời sống sinh hoạt của bản thân) xuất bản năm 1942, khi ông được 48 tuổi, và sau đó ông trước tác đều đặn cho đến lúc ông qua đời (ông ra làm riêng từ năm 23 tuổi). Ông đã truyền đạt cho đời sau trung thực cuộc đời làm việc của ông và cũng phân tích trung thực và xác đáng những yếu tố giúp ông thành công.

Vài hôm trước khi viết lời nhận xét người dịch đang đọc tác phẩm Đồng Tử Vấn của Itô Jinsai (6). Trong chương 5 (nói đúng hơn là bài thứ 5) của tác phẩm này có câu của Itô Jinsai giảng cho học trò ông (nên sách tên Đồng Tử Vấn) “Đối với trò, trò đã nghĩ rằng cái gì khó hiểu, khó thực hành, cao xa, bản thân mình không thể đạt tới mới là chân lý ưu tú. Nhưng không phải vậy, chính những gì dễ hiểu mà thực hành cũng dễ, bình dị và đúng, gần gũi với cuộc sống và vĩnh viễn không thay đổi mới là chân lý chân lý ưu tú, ưu việt”.

    Người viết không biết Matsushita đã có đọc tác phẩm của Jinsai (7) không nhưng cảm thấy điều mà Matsushita muốn nói trong bài này hoàn toàn giống như điều Jinsai nói và Matsushita đã thực hành cụ thể trong thực tế. Nhưng có lẽ khả năng Matsushita tự rút ra bài học số 10 này thông qua cuộc sống thực tế của ông là cao hơn khả năng chịu ảnh hưởng nội dung giảng giải của Jinsai.

Ngoài điều nói trên, người dịch còn nhận thấy nhiều điểm tương đồng khác khác giữa Jinsai và Matsushita. Điều này cho thấy câu nói của Mạnh tử  rất chí lý: “Đạo (chân lý làm người) vốn chỉ có một” (8). Người dịch sẽ giới thiệu các điểm tương đồng này đến quý độc giả khi có cơ hội.

Ghi chú

1. Thể nghiệm: sự trải nghiệm hoặc kinh nghiệm thực tế của chính bản thân. Khi học tiếng Nhật người dịch có ấn tượng mạnh đối với từ này và từ đó xem trọng việc trải nghiệm thực tế do bản thân.
2. Tựa bài dịch theo nguyên bản. Tựa phụ trong ( ) do người dịch đặt thêm để quý độc giả dễ nhớ và tổng kết các điều trọng yếu mà tác giả đề xuất để chúng ta có cuộc sống tốt đẹp hơn.
3. Đại ý của bài viết. Trong nguyên tác, đại ý được viết ở đầu của mỗi bài.
4. “Trăm nghe không bằng một thấy” xuất xứ từ câu nói của Triệu Sung Quốc thời Tiền Hán lúc ông 70 tuổi. Năm 61 TCN dân tộc thiểu số Khương đánh phá Trung Quốc, Tuyên Đế hỏi ông: ”Thế lực quân Khương mạnh như thế nào?”, ông trả lời “Trăm nghe không bằng một thấy. Việc binh khó tính từ xa. Xin bệ hạ cho thần cấp bách đến Kim Thành và từ nơi đó thần sẽ hiến kế sách. Dân Khương nghịch lại ý trời, không bao lâu sẽ diệt vong, xin bệ hạ hãy giao phó cho thần”. Tuyên Đế mỉm cười và chấp thuận. Nguồn: Triệu Sung Quốc Truyện của sách Hán Thư.
5. Chữ nhỏ viết trong ( ) để giải thích nghĩa hoặc từ đồng nghĩa.
6. Itô Jinsai 伊 藤 仁 斎 (Y Đằng Nhân Trai, 1627~1725). Ông được người Nhật xem là người sáng lập phái Cổ Nghĩa Học của Nhật Bản. Ông cũng như Nakae Tôjyu là người tự học. Mới đầu ông yêu thích Chu Tử Học (nho học của Chu Hy) và Dương Minh Học (nho học của Vương Dương Minh) nhưng sau ông thấy các học thuyết có chỗ không đúng nên chủ trương lấy sách Luận Ngữ và sách Mạnh Tử làm chính để hiểu học thuyết của Khổng tử. Cổ Nghĩa Học là từ ý này. Ông chủ trương sách Mạnh Tử là sách chú giải của sách Luận Ngữ nên người mới học cần hiểu rõ sách Mạnh Tử thì mới thấu đáo được nội dung sách Luận Ngữ, chủ yếu ghi chép lời của Khổng Tử. Và ông cũng đồng ý với Trình Tử rằng sau khi thông hiểu 2 sách trên thì “không cần nghiên cứu lục kinh cũng có thể hiểu được ý nghĩa của lục kinh” (Trình Thị Di Thư, Quyển 2). Lục kinh là các sách Thi Kinh, Thư Kinh, Lễ Ký, Nhạc Kinh, Dịch Kinh, và Xuân Thu. Ngũ kinh là trừ Nhạc Kinh ra.
7. Người dịch gọi Matsushita bằng họ và Jinsai bằng hiệu ở đây vì quý độc giả đã hiểu Matsushita muốn nói đến là ai, và Itô là họ của rất nhiều người nên gọi bằng hiệu để phân biệt.
8. Bài 1 trong thiên Đằng Văn Công Thượng của sách Mạnh Tử. Nguyên văn: 道 一 而 已 矣 Đạo nhất nhi dĩ hỹ: Đạo (chân lý làm người) vốn chỉ có một.

Nếu hiểu đạo một cách tổng thể là chân lý làm người thì nhất ở đây hiểu là 1, không phải 2 hoặc nhiều hơn. Nhưng nếu hiểu là đạo là chân lý thì có lẽ nên hiểu nhất là đồng nhất, giống y hệt nhau vì chân lý thì không duy nhất chỉ có 1 mà có nhiều. Chúng ta cũng có thể hiểu chân lý làm người gồm có nhiều chân lý có tính cách yếu tố hoặc thành phần hợp thành. Đọc sách chữ Hán rất khó hiểu đúng ý tác giả muốn nói nếu chỉ căn cứ vào nghĩa của mỗi chữ hoặc mỗi câu! Do đó, cần phải đọc toàn tác phẩm nhiều lần để lĩnh hội tổng thể ý tác giả muốn truyền đạt. Trong các sách xưa chúng ta có thể thấy đạo được dùng với nhiều nghĩa, có lúc để chỉ đạo lý, có lúc chỉ chân lý, có lúc chỉ đạo đức, có lúc chỉ quy luật tự nhiên.

Trà và Tôi - An Hoàng

             

                                             

          Trà và Tôi 

Đến hôm nay, với tuổi đời trên "tám bó" tôi mới thực sự "biết" uống trà! Nhưng dù sao thì:

              Muộn vẫn còn hơn không

          Mùa Đông sắp hết muối dưa, phơi cà...

Viết thế, chứ cả hai món ấy, tôi không biết ăn! Bà xã thì thích. Trong ăn uống, hai đứa chúng tôi vẫn "đồng sàng dị mộng" như thế: ngồi ăn cùng bàn, nhưng mỗi người một món!

                Khắc tuổi, khắc cả cái ăn

       Chúng tôi vẫn sống với mặt trăng, mặt trời...

    Ngày xưa các cụ thường coi tuổi cho con trước khi dựng vợ gả chồng cơ mà? Các cụ coi sao mà đứa MÈO, đứa CHUỘT  nằm trong cung TỨ HÀNH XUNG (Tý Ngọ Mẹo Dậu) thế có chết không! May mà chỉ KHẮC về TUỔI chứ không KHẮC về MỆNH nên còn sống với nhau tơi giờ này! Hú hồn hú vía với Thiên Địa, Trời cao... còn chuyện "cắn nhau" thì bình thường như cơm bữa! May mà càng già tôi càng học được chữ NHẪN của cổ nhân nên mặt trận Miền Tây nay đã yên tĩnh:

                    Có khi nhẫn để yêu thương

               Có khi nhẫn để tìm đường lo toan

                    Có khi nhẫn để vẹn toàn

               Có khi nhẫn để tránh tàn sát nhau...

Trở lại chuyện uống trà, không rồi quên! Chuyện viết lách với tuổi già và đi bộ hàng ngày cùng uống trà với tôi hôm nay như một cần thiết! Có người còn bảo ba thứ ấy giúp cho đỡ bị Alzheimer! Có đúng hay không, thì tôi không biết!

Nhưng thi ca, âm nhạc quả đã làm cho tâm hồn con người sảng khoái, giúp các tế trong cơ thể lâu gìà (theo một số nhà nghiên cứu).

Tôi uống trà từ ngày còn ở Việt Nam (sau khi ở tù CS trở về) , cuối 1980, nhưng chỉ là những khi tiếp khách, chứ ngồi với bạn bè, đám trời đánh thánh đâm lại phải có chút cay cay thì mới thưởng thức được mồi!

Trà hôm nay bán đầy ở chợ, nhưng tôi chỉ uống Green Tea của Lipton.

Cứ nói đến đồ ăn thức uống của Tầu là tôi dị ứng, nhưng rồi ở đâu, đi đâu thì cũng gặp con cháu họ Mao! Chỗ nào có lửa là có bà con Chú Hỏa, với cả gần tỉ rưỡi người, cũng phải để cho họ sống với chứ!

                  Nhà đông con chả lẽ lên non ở ?

            Con sâu cái kiến cũng còn muốn sinh tồn...

Trà Tầu thơm, nhưng toàn hóa chất, uống vào là dễ hui nhị tỳ!

Số tôi, vẫn còn có "lộc", có ông bạn già mới cho gói trà Thái Nguyên (bà xã anh năm nào cũng về VN), họ còn họ hàng, nhớ nhà, nhớ quê, theo ba cô con gái qua đây thấy lạc lõng, chỉ muốn về! Tôi khuyên: ĐỪNG ông ạ. Sống với CS có ngày vào tù mà không có bản án!

Cứ sáng dậy, tôi pha một bình: uống từ sáng đến chiều. Trà ngon thì uống nóng cũng ngon mà uống lạnh cũng ngon, cũng như Bún Ốc vậy, bạn đã ăn bún ốc lạnh bao giờ chưa? Hãy về Hà Nội, tới Hồ Tây, đường Cổ Ngư:

         Anh chọn mùa nào, em cũng nhớ cũng thương

         Anh dắt tay em trên những con đường

         Cổ Ngư không còn chiều luênh loang lên màu nhớ

         Về đi anh, về đi anh, bốn mùa đang đợi

          Anh về đi anh ...

Đó là một bản nhạc mang tên VỀ HÀ NỘI ĐI ANH của một cặp sinh viên trẻ. Họ không mang dòng máu lạnh giết người cold-blooded killers!

Tôi thèm một điếu thuốc lá bên ly cà phê nóng ban mai, nhưng sợ bà chủ nhà nhăn mặt!

                  Mười Đô La một bao thuốc lá !

                  Thà để tiền mua cá nấu canh...

Sống trong cảnh an bần lạc đạo thì ấm trà, ly cà phê cũng là hạnh phúc rồi! 

Muốn mua một chiếc xe mới thì lại phải nhờ con đứng tên, ăn SSI khổ thế đấy, bị "hỏi thăm" ngay! Xe cũ nhưng tôi thay mới đủ thứ rồi, hay nói như ông bạn gàn dở: Xe nào thì đến đèn đỏ cũng phải ngừng. Đúng là một câu nói huề vốn chả tốn một xu nào!

Những câu nói vô tư như thế cũng đem lại niềm vui cho tuổi già:

                    Sớm mai uống một tách trà

               Nhìn mặt trời mọc trước nhà mùa Đông

                    Riêng tôi thấy ấm trong lòng

               Hương trà Bắc Thái thoảng trong sương mù...

Từng thưa với các bác là tới quán cà phê nhưng không bao giờ tôi gọi cà phê mà uống một thứ khác, vì tôi rất sợ uống cà phê phin (mà VC gọi là "cái nồi ngồi trên cái cốc": CÁI NỒI làm sao mà ngồi trên CÁI CỐC được nhỉ? Ngu dốt như thế mà chiến thắng được, kể cũng lạ thật!

Nhưng những ngày xa xưa ấy, vào Cà Phê Tùng thì tôi lại kêu một ly cà phê phin để "câu giờ" nhìn người em gái. Ngày đó làm gì có instant coffee! Nhìn môi em uống ly chanh đường trong một sáng mùa Xuân, tôi lại nhớ tới Xuân Diệu:

            Hỡi Xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi !

Cái lạnh làm cho ly cà phê, ly trà  buổi sáng tăng hương vị, như người con gái đương thì khóac thêm chiếc coat màu xanh, đỏ. Tôi thích cả hai như thích ngô khoai, vừa nhai vừa nuốt!

Uống trà cũng như uống rượu, không gặp người tương đồng thì chả khác nào câu thơ của ai đó:

           Đã trót tương phùng trong một quán

           Thì trà thiu rượu nhạt cũng là duyên

Tôi xin thêm cho tròn bài Tứ Tuyệt :

           Có chua ngoa, anh vẫn thấy ngoan hiền

           Chả ai giận một người con gái đẹp...

Hãy uống trà cùng tôi trong lúc tuổi già. Chút hương vị nhỏ nhoi nhưng mang âm hưởng cả hàng giờ như ta nghe xong một bài giao hưởng của Bethoven hay xem tranh của Van Gogh, về nhà còn ngỡ mình còn ở đó với thiên hạ.

Chúc các bác một cuối tuần vui, thân tâm an lạc.

                                                                                        

                                                AN HOÀNG

 

TUỒNG ĐỜI (Mỹ Nga) & Thơ Họa

                       

      TUỒNG ĐỜI

Cuộc sống thương đau rõ cuộc đời,

Chuyển xoay thế sự biết bao mươi...

Cợt đùa mộng ảo người khôn dại,

Khảo đảo trần gian cảnh khóc cười.

Gian dối vàng thau đâu khác biệt?...

Tuồng đời cảnh tạo tưởng như chơi.

Vẫy vùng thoát khỏi đời vay trả,

Không có luân hồi đến cõi trời.

Mỹ Nga

    12/03/2023 - ÂL. 22/02 Quý Mão

Thơ Họa:

    HƯỞNG ƠN TRỜI

Bao nhiêu tuổi lão vẫn yêu đời

Cho dẫu xuân này đã mấy mươi

Từ lúc sanh ra mừng rỡ khóc

Tới khi bịnh hoạn khát khao cười

Con thương cha mẹ nên vui học

Cháu sợ ông bà chẳng dám chơi

Tam đại đồng đường hạnh phước quá

Muôn điều vạn sự hưởng ơn Trời ...

     Hawthorne  12 - 3 - 2023

CAO MỴ NHÂN

 

     ĐỜI LÀ VẬY ĐÓ

Gian nan có trãi mới thương đời,

Số kiếp theo trần được mấy mươi?

Cuộc sống chỉ tranh khôn với dại,

Hơn thua chẳng quản khóc hay cười.

Bạc vàng cố kiếm không lo đức,

Tiền của giựt giành bám rãi chơi.

Thoáng chốc dứt hơi xuôi phủi sạch,

Tay ôm tội ác muốn về Trời?

                           *

Tuồng đời vẫn vậy đó ai ơi!

HỒ NGUYỄN

 (11-3-2023)

 

TU NHÂN TÍCH ĐỨC

Thăng trầm cuộc sống ở trong đời

Sinh ký, tử qui biết mấy mươi

Số phận rủi ro đành phải khóc

Cơ duyên may mắn thản nhiên cười

Tu nhân bố thí làm công quả

Tích đức chẩn bần há giỡn chơi

Vay trả trần ai tiền mới sống

Luân hồi hết nợ tạ ơn Trời…

      MAI XUÂN THANH

March 12. 2023

 

SỐNG CHẲNG THẸN TRỜI

Thấm thoát mà nay sắp cuối đời

Nhớ thời son trẻ tuổi đôi mươi

Tráng cường, thân thể luôn năng động

Thanh thản, tâm tư mãi mỉm cười

Nếm trải cam go tuồng chuyện bỡn

San bằng trở ngại tựa trò chơi

Giờ đây nghĩ lại không ân hận

Đã sống hiên ngang chẳng thẹn trời.

   Sông Thu

( 13/03/2023 )

 

ĐƯỜNG NHÂN THẾ

Dâu bể bao phen dạt sóng đời

Ngỡ đường nhân thế rõ mười mươi

Lao đao thuở dại, gom tràng khóc

Vững chãi lần khôn, đổi tiếng cười

Điện ngọc lầu son thôi quyến luyến

Hương đồng cỏ nội thỏa rong chơi

Ngờ đâu vạ gió luôn tiềm ẩn

Ái dục vô minh, phế Đạo Trời.

Lý Đức Quỳnh

   13/3/2023

       TRÒ ĐỜI

Tình ta nghĩa bậu bén duyên đời

Đã thắm dâu ngàn mấy chục mươi

Bến mộng sông mơ  bao lụy não

Lòng mong dạ ước lắm ưu cười

Vô thương vỡ hiện dường trò giỡn

Cỏi tạm tuồng bày tựa cuộc chơi

Tơ nhện vương mang vầy nghiệp trả

Tháng lụn ngày qua giữa đát trời

Hương Thềm Mây 

14.3.2023

      TRÒ ĐỜI

Già nua đã hiểu thấu trò đời

Đã trải đường trần tỏ mấy mươi

Từ lúc sơ sinh đà thét khóc 

Đến khi khú đế vẫn tươi cười 

Vàng thau lẫn lộn làm như giỡn

Ngọc đá trộn pha dễ tựa chơi

Gian dối, lọc lừa luôn ẩn hiện

Giữ lòng trong sạch đáp ơn Trời 

songquang 

20230313

      TRÒ ĐỜI

Gian trần đảo lộn ấy trò đời,

Giàn trãi hơn thua biết mấy mươi.

Giã biệt, hợp tan, sầu đến hận,

Giam cầm, khốn đốn, khóc thay cười.

Giỡn đùa, hung ác, vinh thành nhục,

Giành giựt, tham lam, thiệt hoá chơi. 

Giàu có, nghèo hèn, danh với lợi…

Giày vò nhân thế mãi kêu trời !

    Liêu Xuyên