vhp.Hạ Vũ
Phỏng Vấn Xin Việc
Cầm mảnh bằng Tốt Nghiệp Đại
học 2 năm về ngành: Sự Phát Triển Của Trẻ Em (AA- Major: Child
Development), tôi bước vào một nhà trẻ đang cần người. Tôi vô cùng hồi
hộp, tiếng Mỹ mình biết tới đâu mà đòi làm thầy đám trẻ con Mỹ!
Tôi là người Mỹ gốc Việt ăn nước mắm, accent dĩ nhiên là Việt Nam vàng ròng. Bà
Hiệu trưởng là một Mỹ Trắng to- cao - mập mạp như võ sĩ Sumo
Nhật. Chỉ nội hình dáng bên ngoài của bà cũng đủ làm cho tôi
khớp, và bao nhiêu vốn liếng tiếng Mỹ của tôi chạy trốn hết. Tôi ấp
úng chào. Bà thân thiện mời tôi ngồi và đọc bảng học trình
(transcript) của tôi. Tôi lấy lại bình tĩnh và lẩm nhẩm những câu soạn sẵn để
chuẩn bị vấn đáp với bà. Đọc xong bà chẳng phỏng vấn gì cả, cho
tôi biết trung tâm giữ trẻ của bà đang cần người chăm sóc
trẻ ở lứa tuổi từ 5 tuần cho đến một năm rưỡi (infant and
toddler). Nếu tôi bằng lòng thì đầu tuần tới đi làm. Dĩ nhiên
tôi bằng lòng ngay, vì lúc đó tôi nghĩ: khỏi cần tiếng Mỹ,
khỏi phải nghe trẻ Mỹ nói líu lo và đớt đát khó hiểu cho
thông. Thêm nữa, vì tôi ỷ mình có kinh nghiệm nuôi hai đứa
con nhỏ bên Vệt Nam và một đứa cháu nội bên Mỹ mập mạp tròn trịa nên cho
rằng công việc sẽ không có gì trở ngại. Khi chạm thực tế tôi mới
biết mình lầm.
Tiếp theo tới vấn đề then
chốt mà bạn bè tôi có kinh nghiệm làm việc bên Mỹ đều nói rằng
phải mồm miệng mới có lương cao. Với tiếng Mỹ cỡ "lá
mít" nên khi bà bảo trả cho tôi lương khởi điểm
là 7$US/ giờ, tôi bị bất ngờ vì không nghĩ với bằng cấp chuyên môn như vậy
mà bà trả lương thấp quá, tôi đâm ra lúng túng. Không biết
phải nói sao cho khôn khéo, phần vì có chồng nuôi nên không cần
"giốp" lắm, tôi trả lời ngắn gọn: "No, thank
you." Thật là "oai phong"! Bà hỏi tôi
muốn bao nhiêu, tôi đòi 9 đô/1 giờ. Bà lắc đầu, tôi
cũng lắc đầu. Thế là tôi ra về để nghe chồng con cằn nhằn
bỏ mất "giốp" gần nhà đỡ tiền xăng nhớt, bảo trì xe cộ.
Nhờ tôi "cóc cần" mà bà thì cần, nên hai ngày sau bà gọi
phôn chịu trả tôi 8.50$US. Theo quy định, trẻ ở lứa
tuổi đó tỉ lệ là 1 người lớn coi tối đa 4 trẻ (ratio 1-4), nếu dư ra
một trẻ thì phải có thêm một người trông coi. Phòng đó lúc
cao điểm là 9 trẻ, có 2 cô giáo, nên bắt buộc bà phải mướn thêm một
người. Nếu không nhân viên hữu trách xuống kiểm tra thình lình
thì Trung Tâm Giữ Trẻ này gặp rắc rối ngay. Thế là bà phải mướn tôi
có lẽ vì lúc đó không ai nộp đơn xin việc và vì tôi được
đào tạo chính thức, có thực tập, có bằng cấp của nhà trường Mỹ và kinh
nghiệm bản thân. Tôi cũng tạm bằng lòng với mức lương khởi điểm
đó, hết dám già néo sợ đứt dây. Từ đó tôi có công ăn
việc làm gần nhà chỉ mất 20 phút đi bộ sáng và chiều, coi như
tập thể dục hằng ngày mà thôi. Tuy cả ngày săn sóc trẻ sơ sinh, nhưng
tôi vẫn được mang Chức Cô Giáo (Infant-Toddler Teacher).
Vệ Sinh và An Toàn Tại Nhà
Trẻ
Đây là phần quan trọng nhất đối với
lứa tuổi infant-toddler trong nhà trẻ.
Tưởng rằng mình với kinh nghiệm nuôi
con và nuôi cháu như vậy là "ngon lành", nhưng khi vào làm việc trong
một nhà trẻ quy mô, có giấy phép hành nghề ở xứ Mỹ thì tôi mới biết
mình đã có nhiều sai sót trong khi nuôi dạy con cháu. Nhiều bậc
cha mẹ, ông bà Việt Nam có thành kiến với Nhà Trẻ, thường để con cháu ở nhà tự
mình chăm sóc lấy và cho rằng tốt hơn ở Nhà Trẻ. Điều đó chỉ đúng phân
nửa. Chăm sóc trẻ ở Gia Đình và ở Nhà Trẻ (xin nhấn mạnh ở đây:
Nhà Trẻ quy mô có giấy phép hành nghề) mỗi chỗ đều có ưu khuyết điểm
riêng.
Trước hết tôi nói về Vệ sinh và An
toàn. Bước vào phòng của trẻ ở lứa tuổi từ 5 tuần tới một tuổi rưỡi, tôi
thấy trẻ con nằm bò lổm ngổm dưới đất. Tôi thầm nghĩ: "Chao ôi, hơi
đất xông lên làm cho trẻ bệnh, nhất là vào mùa lạnh. Hèn chi thiên hạ nói
ở Nhà Trẻ con nít dễ bị bệnh." Tôi được hai đồng nghiệp kỳ cựu đón
tiếp, chỉ cho tôi mấy đôi may bằng vải để bọc ngoài
giày dép, đặt trước cửa phòng. Tôi lấy một đôi bao giày tôi
lại. Những phụ huynh đưa con đến và đón con về khi bước vào phòng, người
nào cũng tự giác lấy những "đôi giày vải" bọc ngòai giày của
mình. Từ đó, rút kinh nghiệm, tôi đem từ nhà một đôi dép
mới toanh, để lại hẳn trong phòng, và mang nó khi làm
việc ở trong phòng. Bước đầu tôi được hai đồng nghiệp này tận
tình hướng dẫn và truyền kinh nghiệm.
Để giữ an
toàn cho trẻ nên khi trẻ thức phải để nằm hoặc chơi trên nền nhà.
Phòng trải thảm, trên trải thêm những tấm nệm khổ lớn, mỏng, và bọc
vải cẩn thận để ngăn hơi lạnh từ đất xông lên. Đương nhiên nhiệt độ trong phòng
lúc nào cũng phải ấm áp suốt năm. Máy lạnh hoặc máy sưởi tùy
mùa mở 24/24. Phòng được ngăn ra 3 khu vực với gỗ chắn cao ngang cằm
trẻ một tuổi. Khu vực chỗ ngủ, mỗi trẻ có một giường riêng với
tên họ ghi ở đầu giường. Khu ăn uống dành cho trẻ có khả
năng ngồi vững vàng, có một số high
chair. Khu rộng nhất là chỗ chơi và học. Tất cả phòng,
không có vật cản tầm mắt của cô giáo, để lúc nào trẻ cũng được
cô giáo theo dõi. Đồ chơi của trẻ ở lứa tuổi này đều làm bằng vật
liệu mềm, không nhọn, không thể mẻ hay vỡ, và phải to hơn cổ họng của
trẻ để các cháu không thể nuốt được, tránh bị nghẹt
cổ. Không có bàn ghế cao để tránh cho các cháu leo trèo, té ngã.
Các bình hóa chất, xà phòng không được cất ở các ngăn tủ phía
dưới bồn rửa tay, mà để trên kệ cao quá tầm tay của trẻ. Dao,
kéo cất kỹ trong tủ, ở ngăn cao. Khi trẻ nằm chơi ở nệm phải có
người lớn ngồi trông để kịp thời cản ngăn trẻ biết đi ngã vào trẻ
đang nằm, và truyện trò với trẻ dù là trẻ mới một hai tháng tuổi. Khi trẻ
ngủ, cô giáo cứ khoảng 20-30 phút, đi kiểm soát hơi thở trẻ một lần, vì sợ trẻ
bị SID (một thứ bệnh chưa tìm được nguyên nhân chính xác, đó là trẻ chết thình
lình trong khi ngủ, nhiều nhất ở trẻ dưới một tuổi). Trẻ sơ sinh ngủ
lâu quá 2 hoặc 3 tiếng đồng hồ tùy theo tháng tuổi, phải đánh thức
dậy để cho bú.
Ở nhà trẻ, cô giáo phải giữ vệ
sinh tối đa. Khi vào phòng, cô giáo phải khoác thêm vào
người một tạp dề (apron). Tạp dề này rất tỉện lợi, vì có hai túi rất
to, để cô giáo mang khăn giấy theo người và những vật dụng cần
thiết khác. Rửa tay bằng xà bông sát trùng thường xuyên. Tôi nghĩ,
chăm sóc trẻ ở nhà, chúng ta thiếu sót phần này. Mấy ai đã làm
như cô giáo trong nhà trẻ? Trước khi cho trẻ ăn hay bú,
phải rửa tay với xà bông sát trùng. Lau giấy xong, (không lau tay
bằng khăn) tiếp xúc thẳng với bình sửa, muỗng dĩa, hoặc thức ăn,
không vuốt tóc, không chạm tay vào bất cứ một vật dụng nào như: chốt cửa, ghế,
bàn... vì những vật này không bảo đảm vô trùng. Sữa hay thức ăn của trẻ
không hâm đi hâm lại. Sữa thừa phải đổ bỏ, không được cho vào lại tủ
lạnh tái làm lạnh. Có những đứa trẻ không chiụ bú một hơi, cứ
một chút rồi ngưng, chốc sau bú tiếp. Trường hợp này bạn có thể để bình
sửa ở ngoài, nhớ đậy nắp cẩn thận, lát sau cho trẻ bú tiếp,
nhưng không được hâm nóng lại và không để ngoài tủ lạnh quá 2 tiếng đồng
hồ. Thức ăn cũng vậy.
Cho trẻ lớn ăn, thì mặt
bàn phải lau qua bằng thuốc sát trùng trước, sau đó lau lại bằng nước
cho sạch (dùng bình xịt nước). Xong lấy giấy lau khô. Không
xài khăn, vì khăn chứa vi trùng, do không được giặt bằng xà bông mỗi một
lần xài qua. Ăn xong, lau sạch như trên một lần nữa. Trước
khi ăn, trẻ phải được rửa tay bằng xà bông, dù là chỉ
ngồi đó để được đút. Đó là tập thói quen vệ sinh trước khi ăn,
dù trẻ còn bé chỉ mới biết ngồi. Chúng tôi mỗi lần đút trẻ nhỏ ăn thì
một lần từ 2 đến 3 trẻ một lượt. Ai đã từng có con, cháu nhỏ đều
biết, có đứa ăn nhanh đút không kịp, có đứa thì nhởn nhơ ngậm chơi không nuốt.
Chúng tôi phải phối hợp đút cho trẻ ăn nhanh và chậm với
nhau. Khi trẻ biết ngồi, chúng tôi đặt trẻ vào high chair,
quay quần chung quanh cái bàn nhỏ, vừa tiện việc cho mình, vừa tập cho trẻ thói
quen ngồi bàn ăn. Thức ăn của trẻ đựng trong chén bát riêng và
muỗng riêng. Sau ngày sinh nhật một tuổi, trẻ bắt đầu tự xúc
lấy ăn. Trước đó thông qua trò chơi, trẻ đã được rèn luyện kỷ năng cầm
muỗng xúc rồi. Đương nhiên các cháu còn nhỏ, xúc và đưa vào
miệng không chính xác, đổ tháo ra ngoài. Tôi, vào những lúc đầu
khi còn học và tập sự ở nhà trẻ kiểu mẫu của trường, mỗi
lần thấy trẻ ăn mà bứt rứt vô cùng, cứ muốn thò tay xúc cho
trẻ. Quý phụ huynh thử nghĩ: bắp, mì, nuôi... mà cho vào dĩa để
trẻ một tuổi xúc lấy ăn thì làm sao không đổ. Có
nhiều khi trẻ xúc lên chỉ có một hai hột bắp, còn đổ ra ngoài vài chục
hột. Trẻ xúc không được thì thò tay bốc, cô giáo để yên cho bốc, vì
tay và bàn đều được làm vệ sinh sạch cả rồi. Kỷ năng sử dụng muỗng này sẽ
thành thạo thông qua thực hành thường xuyên thôi. Thế mới biết, người Mỹ
tập cho trẻ tự lập rất sớm, chả bù bên VN, cha mẹ, anh chị, hoặc người nhũ mẫu
chạy vòng vòng theo trẻ đút ăn hằng ngày cho tới khi trẻ ba bốn
tuổi. Khi làm việc tôi có dung hòa Mỹ-Việt bằng cách: trẻ
xúc hai ba muỗng thì tôi đút cho trẻ một, vì vừa muốn trẻ no,
vừa muốn mau xong việc để lo cho các trẻ khác, vừa vì "máu tiết
kiệm" của tôi nổi dậy: thấy thực phẩm rơi rớt ra bàn, trên sàn nhà
tôi xót xa cho trẻ nghèo ở VN.
Khi thay tã cho một đứa
trẻ, bắt buộc cô giáo làm vệ sinh bàn thay tã, xịt thưốc sát trùng, lau khô,
lót lên mặt bàn một miếng giấy lót nằm. Xong, cô giáo phải rửa tay bằng xà
bông, lau khô bằng giấy rồi đeo bao tay vào. Lấy sẵn đầy đủ tã và giấy lau
ướt (wipes), thuốc thoa nếu da của trẻ bị hâm đỏ, và một bao ni-lông để đựng tã
dơ và wipes dơ, rồi mới bế bé đặt lên bàn. Tại sao phải lấy sẵn để
lên bàn mặc dù hộp đựng tã và wipes của từng đứa trẻ để gần đó, xoay mình
có thể lấy được? Xin thưa để tránh trường hợp mình vừa xoay lấy
tã, trong tích tắc đó có thể trẻ lật và rơi xuống đất, mặc dù bàn thay tã này
chung quanh có thành gỗ cao khoảng một tấc. Sau khi thay tã xong, đặt trẻ
xuống đất, cô giáo gom giấy lót nằm cho vào bọc ni-lông nói trên, cột
kín lại, cho vào thùng rác. Lại xịt thuốc sát trùng bàn thay tã, lau
khô, lót giấy nằm khác, lột bao tay liệng, rửa tay bằng xà phòng sát trùng
lần nữa, lau khô tay bằng giấy, đeo bao tay mới vào, rồi mới thay cho đứa
trẻ tiếp theo... cứ thế mà tiếp tục. Nếu đứa trẻ biết đi, sau khi
thay tã xong, cô giáo cùng rửa tay với trẻ, để tập cho trẻ có thói quen sau khi
đi vệ sinh xong, phải rửa tay bằng xà phòng. Trẻ nhỏ cứ hai tiếng đồng
hồ, trẻ lớn thì ba tiếng được thay tã một lần. Có trẻ được
thay tã xong chưa bao lâu, lại đại tiện, cô giáo lại phải thay tã. Mắt cô
giáo tinh như mắt mèo, mũi của cô giáo nhạy như mũi chó, phụ huynh không phải
lo cô giáo không hay biết. Nói đùa thôi, vì cô giáo phải quan sát
trẻ 100% nên khi trẻ đi đại tiện là biết ngay. Thưa quý phụ
huynh, có bao nhiêu người giữ vệ sinh được như vậy khi thay tã cho
con cháu ở nhà? Chúng ta không đeo bao tay khi thay tã cho con cháu, chỉ
rửa tay sau khi xong. Có người không dùng khăn giấy lau tay mà dùng khăn
vải để lau. Khăn vải này hai ba ngày có khi cả tuần mới giặt
một lần. Nếu có đeo bao tay thì sau khi lột bỏ, nghĩ là sạch rồi,
chúng ta không rửa tay. Chúng ta cũng không rửa tay cho
trẻ sau khi thay tã cho cháu. Chỗ thay tã không đựơc xịt thuốc sát
trùng trước và sau khi thay tã. Chúng ta kém hơn nhà
trẻ ở điểm này, và chính tôi trước khi vào làm ở nhà
trẻ cũng đầy thiếu sót như vậy khi săn sóc cháu ở nhà.
Nói tới ăn uống, thay tã, chúng tôi
phải nói thêm phần báo cáo cho phụ huynh biết để theo dõi sự phát triển
của trẻ. Mỗi ngày, sau khi một đứa trẻ được bú, ăn uống, cô giáo
phải ghi chép lên một sơ đồ (chart) được dán ở tường: giờ bú và số lượng
sữa, giờ ăn, ăn món gì, số lượng bao nhiêu. Nếu thay tã thì ghi
giờ, và ghi tiểu tiện hay đại tiện. Có những phụ huynh không
quan tâm và không xem tới bản ghi chép này, nhưng có người cẩn thận theo dõi
sức khoẻ của con nên xem qua hằng ngày. Xem hay không xem, cô giáo
cũng phải ghi chép đàng hoàng. Có một lần chị bạn đồng
nghiệp bị một phụ huynh phàn nàn: "Tôi mới đem vào một bịch tã hôm
qua, sao hôm nay hết rồi?" Cô giáo phải chỉ cho phụ huynh thấy hôm
qua con của bà ấy tiêu chảy tốn hơn mười tấm tã, hôm nay cũng
vậy... Nhờ vậy bà mẹ quá bận rộn đó mới xem lại con
mình để biết vì lý do gì mà tiêu chảy, sữa không hợp cơ thể
trẻ hay trẻ bị nhiễm trùng? Cô giáo hú hồn! Khỏi bị
"oan ôi ông Địa" nhờ những tờ giấy ghi chép đó.
Nói tới vệ sinh phải nói tới giặt
giũ. Mỗi buổi chiều, trước khi về cô giáo phải gom mền, "ra", áo
gối, khăn trải nệm, tạp dề, giày vải bọc ngoài giày... đem đi giặt, và thay
mền, áo gối mới cho trẻ. Riêng mấy tấm nệm mỏng trải cho trẻ
nằm tôi nói ở trên, và những tấm nệm cá nhân cho trẻ lớn ngủ
trưa phải xịt thuốc sát trùng, lau khô, và đem cất. Tất cả đồ chơi của trẻ
cũng phải rửa bằng xà phòng có pha thuốc sát trùng, sau đó rửa lại bằng nước cho
sạch, rồi để khô. Công việc giặt, rửa này làm hằng ngày.
Sau khi ra về thì nhân viên vệ sinh vào đổ rác, hút bụi thảm mỗi ngày, lau chùi
và tẩy trùng nhà vệ sinh. Mỗi tháng giặt thảm một lần. Mỗi ngày,
vào lúc lơi việc, cô giáo phải lau chùi tủ lạnh và microwave.
Thưa quý phụ huynh, giặt mền, tấm khăn trải giuờng, áo gối hằng ngày
ở nhà thì không có tôi. Tôi chỉ làm ở Nhà Trẻ thôi. Không biết bao
nhiêu phụ huynh làm được như nhà trẻ vậy? Về vấn đề vệ sinh này
thì tôi thua xa nhà trẻ.
Trẻ sốt trên 100 độ F cô giáo gọi cha mẹ vào rước
trẻ về, còn nếu như không sốt chỉ ho, hay sổ mũi thì để trẻ lại trông coi,
săn sóc. Ở nhà trẻ, chúng tôi phải giữ gìn vệ sinh tối đa để ngăn ngừa lây
bệnh. Khi bà Hiệu Trưởng hay Hiệu Phó bị sổ mũi, ho, các bà ấy tự giác đeo
khẩu trang và tránh vào phòng của trẻ, còn cô giáo nếu bệnh thì đương nhiên ở
nhà để không lây cho trẻ. Có điều vì trong phòng trẻ đông, cơ thể trẻ yếu
nên một đứa trẻ bệnh là có thể lây cho những trẻ khác ngay, trước
khi trẻ đựơc trả về nhà. Đồ chơi bị trẻ ngậm vào miệng thì sau
khi trẻ ngưng chơi, cô giáo lấy bỏ riêng để chiều rửa. Vì đông trẻ
và nhiều việc nên có sơ sót trong việc này. Cô giáo nào cũng có
học khoá cứu cấp (CPR) cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, trẻ lớn trong
những tình trạng như: bất tỉnh, bị u đầu, chảy máu, bị hóc thức ăn, nghẹt thở,
bị động kinh, chảy máu cam... Và được tái huấn luyện hằng năm, có
chứng chỉ chứng nhận.
Nói tới an toàn không thể thiếu thực
thập động đất và cháy nhà. Các trẻ khi đi sỏi rồi thì tập chui vào
gầm bàn, tay ôm đầu khi cô giáo hô "động đất". Dĩ nhiên cô giáo
cùng chui theo như một trò chơi cút bắt. Thực tập chữa cháy: Cô giáo
hô "Stop- Drop- and Roll" ( Đứng lại- Nằm xuống- và Lăn tròn)
thì cả cô cùng trẻ bỏ dang dở việc đang chơi, nằm xuống nền nhà, và lăn
tròn. Cùng nhau lăn, cùng nhau cười, thật là vui vẻ. Mỗi
ngày làm vài lần thì mỡ bụng của cô cũng tan bớt, cholesterol cũng từ giã,
khỏi sợ nghẹt mạch máu!
Dỗ Trẻ Ngủ
Lớp tôi phụ trách có hai người
nữa, đều là "Mỹ Vàng": Một cô Việt nam có chồng Mỹ, và một
cô người Quảng Đông (Trung Quốc) cũng có chồng Mỹ. Cả ba đều được bà Hiệu
Trưởng cho vào lớp này, có lẽ vì sự nổi tiếng có tính chịu thương chịu
khó, nhẫn nại, chuyên cần của người Á Đông. Chúng tôi thấy việc là làm,
làm rất đồng bộ, ăn khớp với nhau, không có việc người làm không xuể,
kẻ khác ngồi xem. Khi ngủ có trẻ dễ ngủ, có trẻ khó. Các
trẻ dễ, chúng tôi dỗ ngủ một lần hai ba trẻ một lượt, xoa lưng trẻ này vài
ba cái, chạy sang xoa lưng trẻ kia vài ba cái. Gặp phải trẻ khó ngủ,
hai tay xoa lưng hai trẻ trong hai giường một lượt. Có khi một tay
vác lên vai một trẻ, tay kia xoa đầu trẻ khác. Miệng thì hát mấy bài quen
thuộc của trẻ con. Được một cái là giờ ngủ của trẻ
nhỏ không đồng nhất, nhờ vậy chúng tôi không bị quá
tải. Gặp trường hợp nhiều trẻ gắt ngủ cùng một lúc, chúng tôi làm
không xuể thì Hiệu trưởng Hiệu phó vào phụ dỗ trẻ ngủ. Tôi nhớ mãi bé
Casey, khó tính, nhỏ con mà to tiếng. Mỗi lần dỗ ngủ thật
là gian nan cho cô giáo. Phải vác lên vai, chờ ngủ say len lén đặt
xuống giường. Vậy mà bé cũng biết và khóc ré lên, đánh thức trẻ
khác. Sau cùng chúng tôi giải quyết bằng cách..., các bạn sẽ không
ngờ, tuyệt diệu của trường chúng tôi là ở chỗ này. Đó là sau khi bé
ngủ say, chúng tôi giao cho bà Hiệu trưởng tiếp tục vác bé trên
vai. Bà vừa làm việc văn phòng với computer, vừa vác bé suốt mấy
tiếng đồng hồ. Nằm trên bờ vai to lớn mập mạp của bà, bé ngủ ngon
lành không ác mộng. Bà vác bé như vậy một ngày vài
lần suốt mấy tháng cho đến khi bé không còn gắt ngủ nữa. Có lẽ
không có Hiệu trưởng nào ở VN mà chịu làm như vậy. Bà còn có những
ưu điểm khác tôi sẽ nói sau.
Trẻ Nhỏ Học Những Gì
và Bằng Cách Nào Ở Nhà Trẻ
a. Học qua cách cô giáo săn sóc trẻ
Trẻ học ngay từ khi nằm
ngữa. Tôi không nói ngoa. Bởi vậy mới gọi chúng tôi là cô giáo
(teacher). Cô giáo phải tận dụng thì giờ cho trẻ. Khi cho trẻ bú phải bế
trẻ nằm dốc, tránh việc sữa có thể chảy vào tai làm viêm tai hoặc vào phổi làm
trẻ săc hoặc ngộp thở. (Khi trẻ ra đời hệ thống tai mũi họng chưa phát triển
hoàn hảo, phải mất hai ba năm sau mới hoàn chỉnh. Bởi thế cho nên trẻ rất
dễ bị viêm tai do nước, sữa, dãi mũi tràn vào tai. Đó là lý do
phải bế dốc trẻ khi cho bú.) Trong khi cho bú phải sử dụng thời gian này
vào việc có ích cho trẻ, cô giáo phải nói chuyện với trẻ, cười đùa
với trẻ mặc dầu trẻ chưa biết nói. Tập cho trẻ nghe những tiếng như
please, thank you. Ăn uống, chơi, ngủ, hay thay tã... đều thông
qua đó mà dạy trẻ. Khi làm gì cho trẻ cũng phải nói cho trẻ biết mặc
dù trẻ mới vài tháng tuổi. "Đứa trẻ là một con người bình đẳng với ta cho
nên ta phải đối đãi lịch sự và ngang hàng. Trẻ không phải là con búp bê để
ta muốn làm gì thì làm, ngay cả muốn hôn trẻ cũng phải xin phép trẻ."
Bà giáo của tôi đã nói như vậy khi tôi còn đi học. Ví dụ như
trước khi nhấc trẻ lên bàn thay tã, phải nói cho trẻ biết nó sắp được tới
phiên thay tã, phải please khi bảo trẻ bỏ đồ chơi, và thank you khi trẻ
theo ta thay tã. Trong khi thay tã phải nói, nói liền miệng những gì
mình sắp và đang thực hiện cho trẻ. Cuối cùng phải cám ơn sự hơp
tác của trẻ. Mỗi lần thay tã là mỗi lần phải nói với mỗi trẻ, ngày này
qua ngày khác, mặc dầu trẻ mới vài tuần tuổi. Tôi còn nhớ khi đi học, bà giáo tôi
đã so sánh như thế này: "Con chó, con mèo không hiểu tiếng
người, không nói được tiếng người mà ta còn nói chuyện với chúng, vậy tại
sao với trẻ nhỏ chúng ta không nói chuyện chỉ vì nghĩ rằng trẻ chưa
biết nghe, nói, hiểu tiếng người." Thưa các phụ huynh, chúng
tôi được học như vậy đó, còn khi thực hành tùy theo mỗi cá nhân có thực
hiện được 100% hay không còn tuỳ. Tình thương và lương tâm kiểm soát
cô giáo. Phải yêu trẻ mới có thể làm nghề này được. Trẻ tuy còn bé,
tuy không biết nói nhưng trẻ biết ai thương nó, ai không. Và, nó sẽ
thương mến lại ta nếu ta thương yêu nó.
b. Học qua sinh hoạt chơi đùa
Qua ăn uống, thay tã, ngủ nghê ta
dạy trẻ học hỏi, vậy thì qua trò chơi cô giáo phải giúp trẻ phát
triển toàn diện. Đồ chơi và trò chơi rất phong phú, đa dạng, và tuỳ theo
từng lứa tuổi, không thể nói hết trong bài viết này được. Ở
đây tôi bỏ qua đồ chơi và trò chơi giúp trẻ phát triển thể chất (physical
development), phát triển nhận thức (cognitive development), phát triển tình cảm
(sentimental development), phát triển đời sống xã hội (social life
development)....bởi vì phải mất cả quyển sách mới có thể nói hết
được. Tôi xin được nói sơ qua tới những trò chơi có liên
quan đến ngũ quan (sensory activities) bởi vì trẻ đi vào đời và
khám phá thế giới chung quanh mình bằng giác quan: nhìn ngắm, sờ mó, nghe
ngóng, ngửi mùi, và nếm vị. Con đường này trẻ nào cũng phải đi qua,
do đó trẻ nhỏ thường hay ngậm tay, ngậm đồ vật chung quanh,
hoặc cắn lấy đồ chơi. Cô giáo không được bực dọc vì đó, mà phải
rửa sạch, tẩy trùng vật dụng của trẻ hằng ngày. Trẻ lôi hết đồ chơi
này, sách vở khác ném xuống đất để nghe âm thanh rơi khác nhau của mỗi món
đồ chơi, cô giáo phải để trẻ làm, và vừa nhặt cất vào kệ vừa hát bài
"clean-up", dù biết rằng sau đó trẻ tiếp tục lôi ra liệng
xuống đất nữa. Cô giáo còn phải tìm giấy cho trẻ xé để trẻ nghe âm thanh
giấy rách. Đó cũng là lý do sách của trẻ càng nhỏ thì càng
dày và khó xé.
Sensory Activities
về những Sensory
activities này trẻ ít được cha mẹ cho trẻ chơi ở
nhà vì chê dơ và làm bẩn nhà cửa. Do đó bắt buộc
nhà trẻ nào cũng phải có và lứa tuổi nào cũng được chơi. Đương
nhiên tùy theo lứa tuổi mà cô giáo bày trò chơi cho thích hợp.
*Chơi
nước
Khi trẻ đứng vững thì bắt đầu được
chơi nước, ngày nào lạnh lắm nghỉ chơi, còn bình
thường đều được chơi thường xuyên. Chơi xong cô giáo thay quần
áo. Nước được đựng trong thùng (chúng tôi gọi là sensory table) hình
chữ nhật có thành cao khoảng hai gang tay, và bốn chân, cao ngang bụng/ngực trẻ
một tuổi. Cô giáo cho vào thùng các con vật sống dưới nước
bằng cao su, cho ly, tách, chai lọ, phểu, bình... để trẻ đổ nước
qua lại tập cho trẻ khéo tay, tập san sẻ nước vào lọ có miệng
nhỏ, cho dụng cụ quạt nước để trẻ đổ nước thì bánh xe xoay, để trẻ vọc nước cho
thoải mái.... Mùa hè nóng bức cô giáo có thể cho các con thú giả này
đông đá trong các hộp, xong lấy ra bỏ vào thùng cho trẻ chơi, hoặc cho
sprinklers xịt nước khắp sân cho trẻ tắm mưa....Trò chơi này, cha mẹ nguời Việt
ta ít cho chơi lắm vì sợ trẻ bị nhiễm lạnh đổ bệnh.
*Chơi cát
Trò chơi với cát, cha mẹ lại
càng ít cho trẻ chơi vì chê dơ. Chính vì không được
chơi ở nhà nên ở trường trẻ phải được chơi hằng ngày. Một
khu cát sạch riêng, có mái che nắng, trên cát để những dụng cụ cuốc,
xẻng, sô lớn nhỏ, xe truck xúc cát... Có một "bàn" cát
(sensory table mô tả ở trên). Trẻ bốc cát, xúc cát, xoa
cát, vun cát, sang qua sớt lại, lấy nước đổ lên cát, cho cát chảy qua
kẻ ngón tay....Chơi xong cô giáo rửa tay cho trẻ. Trước khi về, cô giáo
phải cất dụng cụ vào kho, gom gọn cát lại, và đậy cẩn thận,
tránh cát nhiễm bẩn do các con vật ở ngoài vào phóng uế ban đêm.
Ngoài chơi cát, cô giáo thỉnh
thoảng thay đổi bằng cách đổ vào "bàn" này bột bắp, những
hạt đậu lớn nhỏ đũ cỡ. Mấy cô giáo Á Đông chúng tôi thì đổ
thêm gạo. Chúng tôi cho vào muỗng, chén, dĩa, ly,
cốc, hộp đủ cỡ, rây (dụng cụ có lỗ nhỏ để trẻ sàng
lọc)... để cho trẻ chơi tùy thích. Trẻ tập sử dụng
muỗng đĩa thông qua trò chơi này.
Ngoài ra, còn chơi "play
dough," một loại chất dẽo thay đất sét để cho trẻ nhào nặn,
cắt xén...Chơi "shaving cream," đổ ra bàn cho trẻ vọc chơi
v. v.
*Vẽ
Khi trẻ biết cầm nắm, cô
giáo cho trẻ tập dùng bút màu để vẽ (drawing), dù trẻ chỉ nguệch
ngoạc một hàng. Đó là rèn luyện kỷ năng cầm- nắm- xoay- trở của
ngón tay, cổ tay. Bút màu bằng sáp để tránh mũi nhọn cứng
làm trẻ bị thương. Vẽ bằng cọ (brush painting) với
màu sền sệt. Có trẻ dùng tay (hand painting) nhúng
vào màu rồi xoa lên giấy hoặc in bàn tay mình. Trẻ rất
thích thú với trò chơi vẽ bằng tay này vì được vọc bằng thích. Qua
những trò chơi này, trẻ nhận dạng màu trong lúc pha màu. Vẽ đối với
trẻ không phải ở kết quả là "thành phẩm," mà là trong quá
trình vẽ, trẻ đã biểu lộ xúc cảm, thích thú của mình. Khi cho trẻ vẽ
thì phải cho trẻ mang "apron" (khăn choàng). Dù vậy cũng không
thể tránh lấm lem áo quần, cho nên sau này tôi rút kinh nghiêm, lấy áo
thun của người lớn cắt ngắn tay, cho trẻ mặc trùm ngoài, và rửa tay trẻ sau khi
chơi xong, tuy vậy đầu cổ tóc tay cũng bị lấm lem. Điều này
không làm cho phụ huynh phàn nàn, có người thấy con mình lấm lem còn
lấy làm vui: " Wow! She/he had a lot of fun at school
today!"
*Qua thủ công cắt dán
Cô giáo cắt hình chữ
cái, con số, con thú, hoặc vật dụng..., tùy theo mùa cho trẻ dán vào
giấy màu, vừa rèn luyện kỷ năng khéo tay, vừa dạy chữ, số..., vừa ứng dụng vào
đời sống xã hội. Mùa Thanksgiving có hình ảnh rau
cải, trái cây, mùa Halloween có con dơi, phù thủy, quả bí đỏ...
Giáng sinh có cây Giáng sinh, ngôi sao, và các vật trang trí...,
và màu thông dụng cho từng mùa ... Các trẻ lớn, qua trò chơi
này tập sử dụng kéo, và kỷ năng cắt dán ( Phải là trẻ hai tuổi trở
lên, và kéo dành riêng cho trẻ, vừa nhỏ vừa không có mũi nhọn.)
Khi trẻ biết ngồi thì có
giờ gọi là "group time" cho trẻ. Trong thời đọan này,
cô giáo đọc sách, ca hát, kể chuyện cho trẻ. Tôi, một người tóc
muối tiêu thành đen nhờ nhuộm, trở thành "trẻ con." Tôi
thấy mình sao giống với một nhân vật trong tiểu thuyết của Kim Dung. Đó là
Lão Ngoan Đồng, một người già nhưng tính tình, tâm hồn lúc nào cũng trẻ thơ,
thích đùa giỡn như con nít. Mỗi phòng học đều có một kệ sách nhỏ,
thấp vừa tầm tay của trẻ để tránh tai nạn nguy hiểm khi trẻ làm ngã kệ
sách. Các trẻ và cô giáo ngồi thành vòng tròn. Cô
giáo đọc sách cho trẻ. Trang sách mở ra hướng về trước mặt
trẻ để cho trẻ nhìn. Sách có hình ảnh màu sắc rực rỡ. Thông qua
nội dung của sách mà cô giáo ra điệu bộ. Không cần trẻ hiểu,
cứ đọc ngày này qua tháng nọ, khi trẻ lớn lên thì những gì mà cô
giáo đọc sẽ trở thành kiến thức của trẻ. Chẳng hạn như dạy cho
trẻ vệ sinh, hiện tượng thiên nhiên (Vd. cầu vồng với 7 màu),
sinh vật (thú rừng, thú nhà, cỏ, cây, hoa, lá, trái...) v. v. Khi đọc
sách về thú, ngoài việc dạy cho trẻ nhận dạng hình dáng, màu sắc, cô giáo phải
cho trẻ biết tiếng kêu của từng con thú bằng cách làm chó sủa,
mèo kêu, gà trống gáy, gà mái cục tác, bò rống, heo kêu, cọp gầm... hàng
ngày để cho trẻ nghe và bắt chước. Đọc sách còn phối hợp thực tế.
Đọc sách về con sâu bướm (Caterpillar), gặp dịp cô giáo còn đem vào
lớp các con sâu và lá dâu đựng trong hộp có thông hơi để trẻ theo dõi sự
phát triển từ sâu qua bướm... Trong giờ "group time" có mục ca
hát. Nếu trẻ biết nói thì cô giáo có cả một ban "tạp
ca" đủ giọng cùng hát với mình cho vui. Đàng này trẻ nhỏ
quá thì cô giáo "độc ca, độc diễn, độc MC". Vừa hát
vừa ra điệu bộ bằng tay. Ngày nào cũng vậy, cứ một số bài đựơc
hát đi hát lại để trẻ quen và thuộc. Đến khi trẻ biết nói
là biết hát luôn. Đặc biệt dù trẻ mới mấy tháng tuổi cũng
đã được nghe bài hát chữ cái A B C.... , hay 1 2 3 ... để khi trẻ biết nói
thì thuộc luôn các chữ cái và đếm được từ 1 đến 10 ngay. Những bài này,
cô giáo vừa săn sóc trẻ, hoặc vừa thông qua sinh hoạt của trẻ mà
hát. Tôi cứ tưởng trông coi trẻ sơ sinh khỏi phải nói nhiều, nhưng thực
tế phải nói suốt ngày. Bé cái lầm! Ngoài hát hò, "diễn
kịch" bằng điệu bộ, cô giáo còn phải kể truyện (story telling) nữa,
và sử dụng bàn tay, ngón tay để "đóng kịch" (Finger Play).
Truyện kể và Finger Play, phải có những hình ảnh minhh họa cho trẻ
thích thú, và làm bằng nỉ để trẻ không làm rách. Mấy món này thì cô
giáo tự làm. Có điều không mất nhiều thì giờ lắm, vì mỗi bài hát,
truyện kể... ngày nào cũng được lập đi lập lại để cho trẻ thuộc cho nên
cũng không cần nhiều. Thông qua bài hát, vừa dạy trẻ đếm
xuôi đếm ngược mặc dù trẻ chưa biết nói, vừa giáo dục trẻ. Tôi ví dụ
một bài hát mà bất cứ ở lứa tuổi nào, ở bất cứ nhà trẻ nào
cũng đều nghe cô giáo và trẻ hát ngày này qua ngày
khác. Đó là bài "5 Little Monkeys":
Five little monkeys jumping
on the bed.
One fell off and bumped his/her
head.
Mom called the doctor anh doctor
said:
"No more little monkey jumping
on the bed."
(Xin tạm dịch: 5 khỉ con nhảy nhót
trên giường. Một con té ngã u đầu. Mẹ gọi bác sĩ, bác sĩ bảo rằng:
Từ nay không được làm khỉ con nhảy nhót trên giường nữa.)
Tiếp theo
là đếm ngược lại: Four little monkeys .... cho đến khi no more little
monkey ... Tùy theo lứa tuối mà khi dứt một đọan cô giáo có thể nói:
Nào bây giờ chúng ta còn lại 4, 3, 2.... hoặc hỏi trẻ còn lại bao nhiêu để
trẻ trả lời. Thông qua bài còn dạy cho trẻ thấy sự nguy hiểm
khi nhảy nhót chơi giỡn trên giường. Bài hát không thể đơn điệu chỉ
"hát chay". Với trẻ nhỏ, cô giáo có thể làm 5 con khỉ nhỏ bằng
vải nỉ màu sắc khác nhau lồng vào ngón tay. Mỗi một con té ngã thì
cho rơi ra một con khỏi ngón tay. Ngoài ra phải làm dư vài
bộ, để trẻ tự chơi. Nếu trẻ lớn thì cho một nhóm 5 đứa trẻ nhảy trên
nền nhà, và từng đưá giả vờ té ngã cho đến khi hết. Cô giáo cũng phải giả
vờ té ngã cho trẻ bắt chước làm theo. Chúng tôi dù bao nhiêu tuổi cũng
phải trở thành "Lão Ngoan Đồng" hết. Vài ngày phải thay
đổi cách diễn đạt cho trẻ khỏi chán.
Với những trò
chơi phong phú và đa dạng, một thời gian sau, khi cha mẹ thả trẻ vào lớp
là trẻ chạy vào ôm lấy cô giáo, reo: "Hi ! Miss...,
Miss...," không luyến lưu đến cha mẹ nữa. Có nhiều trẻ đến
chiều không chịu ra về. Khi tới tuổi phải lên lớp
trên, thì trẻ buồn nhớ, ngồi khóc rỉ rả cả mấy tuần mới quen với lớp
mới. Có trẻ còn hành hạ cha mẹ phải cho bé vào thăm cô giáo cũ trước khi
về.
Quan Hệ Giữa Nhà Trường-Phụ
Huynh-Cô Giáo
Trước hết tôi nói về quan hệ giữa
Hiệu Trưởng, Hiệu Phó và cô giáo của Trung Tâm Nhà Trẻ chúng tôi.
Phải nói là quan hệ bình đẳng và không kỳ thị. Ai gặp
"xếp" Mỹ trắng kỳ thị, rỉêng tôi thì không. Phòng lớp tôi làm
việc có 3 người gốc Á, mà đã hai người là Việt Nam. Một người làm việc từ
6 giờ sáng tới 3 giờ chíều, người thứ hai từ 8 giờ sáng tới 5 giờ
chiếu, tôi từ 9 giờ sáng tới 6 giờ chiều. Tới đây tôi xin kể thêm về việc
giữ an toàn cho trẻ. Có trẻ mới vào ngày đầu tiên, buổi sáng
cha mẹ đưa con vào phòng thì cô giáo buổi sáng biết mặt, còn tôi làm
việc "ca" muộn nên không được biết. Đến chiều,
khi ông cha/ bà mẹ rước con, tôi đòi trình ID.
Xem hình thì tôi nhận dạng không ra. Để chắc ăn, tôi
phải hỏi lại bà Hiệu trưởng có phải đúng là cha mẹ hay không, rồi mới cho
rước. Vậy mà những phụ huynh này không giận, còn khen ngợi làm việc
cẩn trọng. Một lần một ông bố Mễ mới 16 tuổi chưa có thẻ
ID, vào rước con, tôi không cho, bà hiệu trưởng cũng không cho.
Bà phải gọi ông/bà của đứa trẻ là người đứng đơn gởi trẻ
tới nhận mới cho ra về. Vì thế phụ huynh gởi con rất an tâm, không sợ
kẻ giả mạo bắt cóc con mình.
Chúng tôi làm
việc rất hợp nhau, thấy việc là làm rất "ăn rơ" (Good team), nên khi
người bạn khác bỏ làm để học cao hơn, bà Hiệu Trưởng bảo chúng tôi tìm
trong số bạn bè của mình ai muốn làm ở đây thì bà thu
nhận vào ngay, ưu tiên một cho ngưòi Việt Nam, kế là người Á Đông.
Bà không chịu mướn Mỹ trắng, hay đen, hay Mễ làm chung với chúng tôi
vì sợ không được "good team." Trước ngày lễ lớn, hoặc sinh
nhật một cô giáo nào đó, bà tổ chức ăn trưa, mỗi người đem một
món. Chúng tôi mỗi người thay phiên nhau nghỉ trưa một
tiếng đồng hồ vừa ăn vừa nghỉ ngơi. Dọn bàn và dọn ăn đều do bà
làm. Tiệc tàn, dọn dẹp vẫn là bà, không một cô giáo nào phải nhúng tay
vào cả. Lần nào cũng vậy.
Trung tâm có người làm vệ sinh
hằng ngày. Có một lần người thầu làm vệ sinh vì trục trặc
gì đó, chưa kịp ký hợp đồng với xếp lớn của trung tâm,
nên chưa làm việc. Mỗi buổi chiều trước khi ra về, bà Hiệu trưởng là
người làm vệ sinh vì bà làm việc từ 9:00AM tới 6:00PM, còn bà Hiệu Phó làm từ
6:00AM tới 3:00PM ra về rồi. Bà phải hút buị, đổ rác từng phòng, và
chùi rửa phòng vệ sinh của người lớn và của trẻ từng phòng
một, trong suốt mấy tuần lễ. Không cô giáo nào phải làm việc này cả, mặc
dầu trong phòng, lúc đó chỉ còn một đứa trẻ. Nguyên
tắc giữ trẻ là giữ trẻ, không bỏ việc giữ trẻ của mình để làm vệ
sinh. Bà cũng không kêu gọi cô giáo tiếp tay. Việc này thì có
lẽ ở VN không có Hiệu Trưởng nào chịu làm cả.
Về phụ
huynh, đa số đều dễ thương, thông cảm, không kỳ thị. Phụ
huynh Á đông dạy con gọi tôi là Grandma, còn Mỹ và các sắc dân
khác dạy con gọi Miss.... Tôi còn nhớ một ông bố Mỹ trắng dược
sĩ, khó chịu. Ông thấy trong phòng ba "thị mẹt" Á Đông,
tiếng Mỹ nói thì đầy accent nước ngoài có vẻ coi thường, tuy không ra mặt
lắm, nhưng thái độ không thân thiện. Chẳng hạn khi vào phòng,
ông coi cô giáo chúng tôi là những "người vô
hình," không ngó tới mặt, tự động lục tìm đồ đạc con
mình. Một lần, cái mền riêng của con ông đem từ nhà, chúng
tôi đem đi giặt sấy. Ngày đó, ông vào đón con
hơi sớm, cái mền còn trong máy giặt. Ông không hỏi han gì cả,
lục tìm khắp nơi. Chúng tôi không biết ông tìm cái gì, ông không hỏi,
chúng tôi cũng không thèm hỏi, lờ đi coi như không biết gì. Tìm không
ra, ông đến văn phòng hỏi bà Hiệu trưởng. Bà Hiệu trưởng làm sao
biết cái mền ở đâu? Cũng phải hỏi cô giáo trong phòng
thôi. Bà Hiệu Trưởng cũng ghét thái độ đó nên bà binh vực chúng
tôi. Sau vài tháng, con gái ông quen trường, quen lớp, và thích thú với
lớp học. Một ngày nọ, con gái của ông không chịu ra về, cứ bám lấy
lớp học. Ông bực mình bế đại bé ra cửa, mặc cho bé giẫy khóc
và réo gọi tên tôi om xòm. Vài lần như vậy, thái độ của ông
thay đổi hẳn. Ông bắt đầu hỏi han, và thỉnh thoảng đem bánh của
vợ làm tặng cho chúng tôi.
Có phụ huynh đụng chạm với ban
Giám Hiệu, vào tâm sự với chúng tôi: "Vì con tôi thương mến các cô, nên
tôi còn gởi con tại đây. Nếu không, tôi đem gởi trường khác
rồi."
Có những người làm chúng
tôi cảm động khi kể cho chúng tôi:
-Con chúng tôi ngày nào cũng nhắc
tên bà ở nhà.
-Ở nhà nó không chịu ngủ trưa, bà
cho nó ngủ trưa ở trường được, tài thật!
v. v.
Tới ngày Valentine, phụ huynh thường
đem hình ảnh gia đình gồm cha mẹ và con cái của họ dán vào một
tấm bảng lớn treo trước văn phòng để trẻ đi qua nhìn ngắm. Có
người thay vì treo hình gia đình, đã lấy máy ảnh chụp cô giáo chung với con họ,
và dán lên bảng, viết những lời thương yêu thật cảm động. Ngày Sinh Nhật
cô giáo, ngày Teacher's Day, ngày Giánh Sinh cô giáo nhận được những cánh thiệp
đầy lòng thương yêu và biết ơn đã làm ấm lòng mình, và làm tan đi
những cực nhọc mà mình đã trải qua với trẻ.
Khi đưá trẻ nói sỏi, tôi dạy thêm
đếm tiếng Việt hay hát bài "Kìa Con Bướm Vàng", nhiều phụ huynh thích
lắm, bảo chúng tôi dạy thêm cho trẻ tiếng Việt. Họ không kỳ thị, và không
sợ con họ học tiếng Anh dởm từ chúng tôi.
Coi trẻ với ratio 1-4
(một người lớn trông coi 4 trẻ) ở tuổi nhỏ như thế này giống như mình có
con mọn sinh ba sinh tư. Xoay vòng vòng suốt ngày mà lương nhà giáo
ở đây, cũng như ngày xưa bên nước nhà, không được cao so với các ngành nghề
khác. Tuy nhiên đã chấp nhận làm nghề giáo thì lấy tình
thương đi đầu và vui sống với công việc của mình đã
chọn. Với tình thương, chúng tôi thấy trẻ nào dù là Mỹ Trắng,
Mỹ Đen, Mỹ Vàng, Mỹ Trung Đông... cũng đều có nét đẹp
riêng, nét đáng yêu riêng. Tất cả đều là Thiên Thần
Nhỏ. Sống trong thế giới Thiên Thần này, chúng tôi không còn
nhớ những bon chen, những lo toan, khổ sở của xã hội chung quanh. Săn
sóc trẻ tuy mệt thể xác nhưng tinh thần thoải mái vì trọn ngày chúng tôi
được vui thú trong chơi đùa, ca hát với trẻ thơ. Tình thương cho ra không bao
giờ mất mát, sẽ có tình thương đáp lại. Được trẻ thương yêu, quyến
luyến, và phụ huynh quý trọng là phần thưởng vô cùng trân quý cho những
người làm nghề giáo. Nhờ đó chúng tôi đã đeo đuổi lâu
dài nghề nghiệp của mình, và có những kỷ niệm đáng yêu đáng quý nhớ đời.
Hạ Vũ
(June,24/2010)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét