Thơ của Nguyễn Văn Siêu Đời Nguyễn
(Chân dung Nguyễn Văn Siêu)
Nguyễn Văn Siêu 阮文超 (1798-1872) tên khác là Định 定, tự Tốn Ban 遜班, hiệu Phương Đình 方亭 và Thọ Xương cư sĩ 壽昌居士, thuỵ Chí Đạo 志道, người làng Kim Lũ, huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông, đỗ Phó Bảng năm 1838 đời vua Minh Mệnh. Ông là người cùng thời với Cao Bá Quát, hai người nổi tiếng có tài văn thơ mà dân gian hay truyền tụng là “thần Siêu thánh Quát”. Nguyễn Văn Siêu làm quan đến chức Án Sát, có sang sứ Trung Hoa.
Nguyễn Văn Siêu sáng tác rất mạnh, các tác phẩm của ông khá đồ sộ. Về thơ ca, cơ bản ông có các tập thơ:
- Anh ngôn thi tập 英言詩集 (2 quyển, 141+162 bài) gồm các bài thơ sáng tác khi ông ở Thăng Long
- Lưu lãm tập 流覽集 (2 quyển, 177+128 bài) gồm các bài thơ sáng tác khi ông ở Huế
- Mạn hứng thi tập 漫興詩集 (187 bài) gồm các bài thơ sáng tác khi ông rời Huế về Thăng Long
- Vạn lý tập…
Nguyễn Văn Siêu sáng tác rất mạnh, các tác phẩm của ông khá đồ sộ. Về thơ ca, cơ bản ông có các tập thơ:
- Anh ngôn thi tập 英言詩集 (2 quyển, 141+162 bài) gồm các bài thơ sáng tác khi ông ở Thăng Long
- Lưu lãm tập 流覽集 (2 quyển, 177+128 bài) gồm các bài thơ sáng tác khi ông ở Huế
- Mạn hứng thi tập 漫興詩集 (187 bài) gồm các bài thơ sáng tác khi ông rời Huế về Thăng Long
- Vạn lý tập…
( nguồn : Thiviennet )
Xuân Nhật Hiểu Khởi
Túc hoả minh thư dũ,
Hiểu chung văn Phật đài.
Chủ nhân thôi bị khởi,
Tiểu tử báo hoa khai.
Dạ khí dung cô trúc,
Tình quang lộng tiểu mai.
Lưu oanh chuyên bất dĩ,
Ưng hữu cố nhân lai.
Hiểu chung văn Phật đài.
Chủ nhân thôi bị khởi,
Tiểu tử báo hoa khai.
Dạ khí dung cô trúc,
Tình quang lộng tiểu mai.
Lưu oanh chuyên bất dĩ,
Ưng hữu cố nhân lai.
Nguyễn Văn Siêu
Dịch nghĩa
Ngọn đèn khuya loè song sách
Tiếng chuông sớm vang bên chùa.
Chủ nhà tung chăn dậy
Trẻ con mách hoa nở
Hơi đêm đã chui vào trong ngọn trúc đứng trơ trọi kia
Ánh mặt trời nô giỡn trên cành mai nho nhỏ xinh xinh.
Chim hoàng oanh (sao mà) gióng giả kêu hoài?
Chắc phải có ông bạn xưa nào sắp tới chơi)
Tiếng chuông sớm vang bên chùa.
Chủ nhà tung chăn dậy
Trẻ con mách hoa nở
Hơi đêm đã chui vào trong ngọn trúc đứng trơ trọi kia
Ánh mặt trời nô giỡn trên cành mai nho nhỏ xinh xinh.
Chim hoàng oanh (sao mà) gióng giả kêu hoài?
Chắc phải có ông bạn xưa nào sắp tới chơi)
Dịch Thơ :
Ngày Xuân Dậy Sớm
Thư phòng đèn đêm hắt
Chuông sớm ngân Phật đài
Chủ nhà tung chiếu dậy,
Con trẻ báo hoa khai.
Hơi đêm lồng bụi trúc,
Nắng sáng giỡn cành mai
Hoàng oanh líu lo mãi,
Có khách, chắc không sai !
Mailoc
Hiểu Toạ
Hiểu toạ đối trà âu,
Không tâm lãn ứng tiếp.
Kê điểu thanh phục thanh,
Tình vân bố loạn điệp.
Không tâm lãn ứng tiếp.
Kê điểu thanh phục thanh,
Tình vân bố loạn điệp.
Nguyễn Văn Siêu
Dịch nghĩa
Buổi sáng ngồi uống trà,
Lòng trống trải không muốn tiếp khách.
Gà và chim chóc kêu liên tiếp,
Lúc tạnh mưa, bướm bay ra cùng với đám mây.
Lòng trống trải không muốn tiếp khách.
Gà và chim chóc kêu liên tiếp,
Lúc tạnh mưa, bướm bay ra cùng với đám mây.
Dịch Thơ :
Buổi Sáng Ngồi
Chén trà sớm mình ta ngồi uống,
Lòng trống không chẳng muốn ai rầy.
Chim gà tíu tít gọi bầy
Tan mưa trời sáng bướm bay loạn vườn.
Mailoc
Tĩnh Toạ
Thư vĩnh ngọ kê thần nhất khiếu,
Liêm thuỳ đáo địa nhân quá thiểu.
Vô phong bán thụ vi vi diêu,
Diệp lý đả trùng xuyên xuất điểu.
Liêm thuỳ đáo địa nhân quá thiểu.
Vô phong bán thụ vi vi diêu,
Diệp lý đả trùng xuyên xuất điểu.
Nguyễn Văn Siêu
Dịch nghĩa
Đọc sánh hồi lâu thì đến lúc gà gáy trưa,
Rèm buông sát đất, bên ngoài ít người qua lại.
Không có gió nên cây chỉ dao động nhè nhẹ,
Con chim bay ra mổ sâu trong lá cây.
Rèm buông sát đất, bên ngoài ít người qua lại.
Không có gió nên cây chỉ dao động nhè nhẹ,
Con chim bay ra mổ sâu trong lá cây.
Dịch Thơ :
Ngôì Lặng Yên
Đọc sách mãi tới trưa gà gáy
Buông sát rèm, qua lại người thưa.
Gió thầm cây cối nhẹ đưa,
Bắt sâu trong lá chim vừa vụt ra.
Mailoc
Đình Tiền Bộ Nguyệt
Trảo trửu phần hương toạ,
Không tâm đãi nguyệt sinh.
Thanh ảnh di mai chí,
Tây sương nhiễu trúc hành.
Không tâm đãi nguyệt sinh.
Thanh ảnh di mai chí,
Tây sương nhiễu trúc hành.
Nguyễn Văn Siêu
Dịch nghĩa
Quét đất, đốt hương rồi ta ngồi xuống,
Với cái tâm trống rỗng, ta chờ trăng lên.
Trăng lên làm cho hình bóng cây mai di chuyển đến chỗ ta ngồi,
Và bên mái tây, ánh trăng bao xung quanh những hàng trúc.
Với cái tâm trống rỗng, ta chờ trăng lên.
Trăng lên làm cho hình bóng cây mai di chuyển đến chỗ ta ngồi,
Và bên mái tây, ánh trăng bao xung quanh những hàng trúc.
Dịch Thơ :
Trước Sân Tản Bộ Dưới Trăng
Quét xong, đốt lò hương chiều tới,
Thanh thản lòng ngồi đợi trăng lên.
Bóng mai nhích lại kề bên,
Mái tây khóm trúc bồng bềnh sương trăng.
Mailoc
Thu Dạ Thính Vũ
Hải quốc tam thu bán,
Sơn thành nhất vũ sơ.
Tiêu liêu quần động tức
Quyên trích dạ thanh
Tuỳ diệp không đìnhtế
Sao kim vạn ngoã dư,
Hoàn gia thử tịch mộng,
Bất uý lộ tự như.
Sơn thành nhất vũ sơ.
Tiêu liêu quần động tức
Quyên trích dạ thanh
Tuỳ diệp không đìnhtế
Sao kim vạn ngoã dư,
Hoàn gia thử tịch mộng,
Bất uý lộ tự như.
Nguyễn Văn Siêu
Dịch nghĩa
Ở vùng biển gần ba thu
Thành trên núi bắt đầu mưa.
Mọi vật đều vắng lặng,
Chỉ nghe từng giọt mưa rơi trong đêm.
Lá cây chạm vào mái hiên,
Tiếng mưa rơi trên vạn miếng ngói như tiếng gõ vào kim loại.
Đêm nay ta mộng trở về nhà,
Không sợ đường bùn lầy.
Mọi vật đều vắng lặng,
Chỉ nghe từng giọt mưa rơi trong đêm.
Lá cây chạm vào mái hiên,
Tiếng mưa rơi trên vạn miếng ngói như tiếng gõ vào kim loại.
Đêm nay ta mộng trở về nhà,
Không sợ đường bùn lầy.
Dịch Thơ :
Đêm Thu Nghe Mưa
Hơn ba thu sống nơi miền biển
Mưa đẩu mùa vang tiếng trên ngàn.
Nơi nơi cảnh vật lặng trang,
Chỉ nghe tiếng nước mênh mang rì rào.
Trên mái hiên xạc xào cành lá,
Ngói nóc nhà ra rả thanh la.
Đêm nay mộng trở về nhà,
Đường xa chẳng ngại bùn pha mưa dầm.
Mailoc phỏng dịch
Dã Khê Độ
Tế vũ mai tiền lộ,
Phi hoa đoạn dã kiều.
Tiểu đồng thoa lạp túc,
Cô đỉnh cách khê chiêu.
Phi hoa đoạn dã kiều.
Tiểu đồng thoa lạp túc,
Cô đỉnh cách khê chiêu.
Nguyễn Văn Siêu
Dịch nghĩa :
Mưa bụi lấp nơi đường trước
Hoa bay chận cái cầu giữa đồng
Cậu bé (đưa đò) lăn tơi nón nằm ngủ
Có một cái đò cách sông phải kêu
Hoa bay chận cái cầu giữa đồng
Cậu bé (đưa đò) lăn tơi nón nằm ngủ
Có một cái đò cách sông phải kêu
Dịch Thơ :
Bến Đò Dã Khê
Mưa bụi giăng con đường trước mắt,
Trên cầu quê hoa rắt lối mờ.
Nón tơi lăn ngũ bé thơ,
Bờ kia ơi ới con đò trơ trơ.
Mailoc
4-29-18
*****
Mai Xuân Thanh xin góp vui qua 6 bài thơ bằng Hán tự của Nguyễn Văn Siêu đã được thầy Mailoc diễn nôm bằng 6 bài sau:
1) Dậy Sớm Ngày Xuân
Song sách đèn khuya sáng lập lòe
Chuông chùa cúng Phật vọng ngân nghe
Chủ nhà tỉnh giấc tung chăn dậy
Thằng bé xem hoa búp nở xòe
Trơ trọi hơi đêm vào ngọn trúc
Nô đùa ánh nắng rọi mai khoe
Hoàng oanh giục giả sao vang thế ?
Bạn cũ nào đây ghé lại hè ?
Mai Xuân Thanh
2) Ngồi Một Mình
Sáng sớm ngồi đây nhấp chén trà
Lòng ta trống vắng chớ phiền hà
Gọi bầy rối rít chim gà đói
Mưa tạnh hừng đông bướm lại qua
Mai Xuân Thanh
3) Ngồi Im
Đọc sách trưa lâu gà gáy xa
Buông rèm vắng vẻ ít người qua
Gió đâu nhẹ khẽ cành im lặng
Trong lá chim sâu mổ xuống đà
Mai Xuân Thanh
4) Thả Bộ Dưới Trăng
Ngồi xuống lò hương đã đốt xong
Tịnh tâm thanh thản ánh trăng lồng
Bóng mai di ảnh Hằng Nga hiện
Khóm trúc mái tây sương trắng trong
Mai Xuân Thanh
5) Nghe Mưa Đêm Thu
Ba thu ở biển sóng rì rào
Mưa gió đầu non lồng lộng cao
Vắng lặng đêm nghe từng giọt nước
Êm ru lá rụng mỗi bờ ao
Dường như lộp độp ngôi nhà ấy
Lại ngỡ gõ vô ống sắt nào
Đêm mộng về nhà ta cứ tưởng
Đường xa lầy lội nước bùn chao
Mai Xuân Thanh
6) Dã Khê Lụy Đò
Mưa bụi giăng mù trước bộ hành
Cầu quê mờ mịt đống hoa tranh
Tới bến đò ngang réo gọi nhanh
Mai Xuân Thanh
Ngày 29 tháng 04 năm 2018
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét