Góc Đường Thi :
TRÌ THƯỢNG(Trên Ao)
Sau những người đẹp, những nàng xuân nữ hái sen tình tứ, bây giờ thì ta đọc một bài hái sen của các cô cậu mới lớn nhé!池 上 TRÌ THƯỢNG白 居 易 Bạch Cư Dị小 娃 撐 小 艇， Tiểu oa sanh tiểu đĩnh,偷 採 白 蓮 回。 Thâu thái bạch liên hồi.不 解 藏 蹤 跡， Bất giải tàng tung tích,浮 萍 一 道 開。 Phù bình nhất đạo khai.* CHÚ THÍCH :- Tiểu Oa 小 娃 : có thể là Bé Trai hoặc Bé Gái. Nhưng thường dùng để chỉ bé Gái, vì chữ OA 娃 có bộ NỮ 女 bên trái.- Sanh 撐 : chèo, chống.- Tiểu Đĩnh 小 艇 : Chiếc Xuồng con.- Thâu Thái 偷 採 : Hái lén, Hái trộm.- Bất Giài 不 解 : là Không biết, Không hiểu.- Phù Bình 浮 萍 : là Bèo nổi trên mặt nước.- Nhất Đạo 一 道 : là Một đường , Một lằn.* NGHĨA BÀI THƠ :Trên AoMột cô (cậu) bé con chống một chiếc xuồng con con. Len lén hái trộm sen trắng trong ao đem về, vì quýnh quáng và không biết cách che đậy dấu vết, nên còn để lại một lằn bèo trên ao sen do chiếc thuyền nhỏ đi qua.Dấu đầu lòi đuôi, ăn vụng mà không biết chùi mép, người ta trông vào sẽ biết là mình vụng trộm ngay. Cô bé nầy mới ngây thơ và dễ thương làm sao! Cụ Tản Đà nhà ta đã diễn Nôm bằng Lục bát rất hay là:Người xinh bơi chiếc thuyền xinh,Bông sen trắng nõn trắng tinh hái về,Hớ hênh dấu vết khôn che,Trên ao để một luồn chia mặt bèo !
* DIỄN NÔM
TRÌ THƯỢNGBé chống xuồng tẻo teo,Sen trắng lén hái theo.Chẳng biết che dấu vết,Để lại một lằn bèo !Lục bát :Bé con chống chiếc xuồng con,Lén hái sen trắng nỏn non chống về.Ngây thơ không biết dấu che,Để lại một rẻ nước bèo chia hai!Đỗ Chiêu Đức diễn NômNăm Thái Hòa thứ 9 (835), Bạch Cư Dị nhậm chức Thái Tử Thiếu Bảo Phân Ty ở Đông Đô Lạc Dương. Một hôm đi dạo trên một bờ ao, trông thấy một vị sư đang đánh cờ trên bờ ao và một cô bé chống xuồng hái trộm sen dưới ao. Xúc cảnh sinh tình, ông mới viết nên hai bài thơ : Một tĩnh một động. Bài số 2 ta đã đọc ở trên rồi, dưới đây là bài số 1 :池 上 其 一 TRÌ THƯỢNG Kỳ 1白 居 易 Bạch Cư Dị山 僧 對 棋 坐， Sơn tăng đối kỳ tọa,局 上 竹 蔭 清。 Cục thượng trúc ấm thanh.映 竹 無 人 見， Ánh trúc vô nhân kiến,時 聞 下 子 聲。 Thời văn hạ tử thinh.
* CHÚ THÍCH :- Sơn Tăng 山 僧 : là Ông thầy chùa tu trong núi, là Sư núi.- Cục Thượng 局 上 : là Trên bàn cờ.- Trúc Ấm Thanh 竹 蔭 清 : ẤM 蔭 là Bóng râm, THANH 清 có ba chấm Thủy 氵bên trái, là THANH LƯƠNG 清 涼 là mát mẻ thanh tịnh; nên TRÚC ẤM THANH là Bóng tre mát mẻ yên tịnh.- Ánh Trúc 映 竹 : ÁNH 映 là Chiếu rọi, ở đây có nghĩa là Rợp bóng, nên ÁNH TRÚC là Bị rừng trúc rợp bóng nên khuất lấp.- Hạ Tử 下b子 : Đặt con cờ xuống để đi một nước cờ.* NGHĨA BÀI THƠ :
TRÊN AOMột nhà sư trong núi đang ngồi đối diện trước bàn cờ. Bóng trúc mát mẻ che phủ làm khuất lấp bàn cờ nên người ngoài không trông thấy, chỉ thỉnh thoảng nghe được tiếng quân cờ được đặt xuống bàn cờ mà thôi!Qủa là một cảnh tượng tiêu dao tự tại vô cùng thanh tịnh của những bậc tu hành. Ít nhất phải có 3 nhân vật trong bài thơ: Nhà sư phải đánh cờ với một người nào đó nữa, một nhà sư khác hay một cư sĩ nào đó, chả lẽ đánh cờ một mình, và một người thứ ba nào ở gần đó mới nghe được tiếng con cờ đặt xuống bàn cờ! Tuy ít nhất phải có đến 3 người, nhưng không gian lại hoàn toàn tĩnh lặng, tĩnh lặng trong bóng tre râm mát, tĩnh lặng đến đỗi nghe được tiếng quân cờ đặt xuống bàn cờ. Không không sắc sắc, tựa sắc nhưng không, tựa không mà sắc! Nếu như không thỉnh thoảng nghe được tiếng quân cờ, thì như không có ai đang đánh cờ ở đó cả!
Chỉ 時 聞 下 子 聲 Thời văn hạ tử thinh. mà thôi!DIỄN NÔM :TRÌ THƯỢNG
Bàn cờ sư ngồi đó,Bóng tre râm mát bờ.Rừng trúc không người thấy,Thỉnh thoảng tiếng quân cờ !Lục bát :Bàn cờ trước mặt sư ngồi,Bóng tre râm mát im hơi ven bờ.Rừng tre lặng ngắt như tờ,Họa hoằn điểm nước quân cờ nhẹ đưa !Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm
Hẹn bài dịch tới !
杜 紹 德
Đỗ Chiêu Đức
**********************
Thắng gửi bài dịch thơ theo thứ tự của tài liệu
* Bài 1 (bài tĩnh)
TRÊN AO
- Ngũ ngôn
Sư chơi cờ tĩnh lặng
Bàn cờ bóng trúc che
Bóng người đâu chẳng thấy
Tiếng cờ gõ nhịp nghe
- Lục bát
Nhà sư nhàn nhã chơi cờ
Trúc che mát rượi bóng thơ thạch bàn
Bóng người chỉ thấy lặng trang
Quân cờ gõ nhịp tiếng vang vang đều
Mai Thắng
220822
* Bài 2 (bài động)
TRÊN AO
- Ngũ ngôn
Đứa bé chống xuồng nhỏ
Hái sen trắng trộm về
Biết gì tông tích lộ
Vết bèo vẽ lằn rê
- Lục bát
Một em bé nhỏ chống xuồng
Hái sen trắng trộm chở luôn đem về
Vết ngây nào đã biết gì
Vết bèo hiện rõ đường rê vẽ làn
Mai Thắng
220822
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét