Từ Lúc Yêu/Thơ tình Hồ Thị Hoàng Oanh & Lời Binh Ngân Triều Hậu Nghĩa
Từ Lúc Yêu
Từ lúc yêu em bỏ áo sồng
Đời riêng em Có, mọi điều Không
Có em ta thấy đời muôn sắc
Ai bảo đời này sắc sắc không
Từ lúc yêu em bỏ áo tràng
Tưởng chừng yêu ngập cả không gian
Tưởng chừng yêu tận muôn năm cũ
Ngập cả hồn ta, ngập thế gian
Từ lúc yêu em bỏ cả thơ
Ngôn từ không diễn hết say mơ
Chỉ Em một tiếng muôn thờ thẩn
Gọi khẽ tên mà mọi tiếng ngân
Từ lúc yêu em biết lẽ trần
Tình yêu: thần của mọi thiên thần
Tình yêu: Tất cả... trên trên cả
Là cõi Thiên Đàng của thế nhân.
Hoàng.Oanh 12/3/2014
*****
Lời bình Ngân Triều Hậu Nghĩa
Bài thơ nầy, chắc là HO thác lời của một sư thầy, tỏ lòng mình. Nói thẳng, nói thật về tâm tư tình cảm sâu kín của đời mình, trong hoàn cảnh khoác áo nâu sồng, thật là khó nói và nói ra chắc là cũng rất ái ngại, rất e dè... dư luận xã hội. Đây là một tính cách rất nhân văn hay nhân bản vì trong đời thường chúng ta cũng biết có nhiều người "tu xuất," trở về cõi trần ai. Cũng như truyện ngắn Nhật "Cái nón," phim "những con chim ẩn mình chờ chết" (Úc) hay truyện ngắn "Hồi chuông tắt lửa" của Thế Nguyên(?!) thập niên 60 thế kỷ trước... Đó là những tác phẩm dám nói lên những tình yêu đôi lứa của những người coi như đã dứt lòng trần... mà khi gặp đối tượng, duyên nợ... thì coi như bỏ hết, buông tay.
Ta hãy nghe sư thầy kể:Từ lúc yêu em bỏ áo sồng
Đời riêng em Có, mọi điều Không
Có em ta thấy đời muôn sắc
Ai bảo đời này sắc sắc không
"Áo sồng" là áo nhuộm bằng vỏ cây sồng, có màu nâu sậm. Nâu sồng là ẩn dụ chỉ người tu hành Phật pháp, văn cảnh nầy là sư thầy còn vướng lòng trần. Hóa ra, khi yêu em bước (1) là bỏ áo/ bước (2) là cảm ngộ việc có-không /bước (3) là thỏa lòng với t/y đó...trong đời nầy.
Tiếp theo, cũng là giai điệu ấy, như nhấn mạnh, như khẳng định hơn về hình thức nghệ thuật để cho sắc thài biểu cảm tuôn trào, trong thiết tha, trong âm vực vừa sâu lắng vừa cao ngất, mênh mông:Từ lúc yêu em bỏ áo tràng
Tưởng chừng yêu ngập cả không gian
Tưởng chừng yêu tận muôn năm cũ
Ngập cả hồn ta, ngập thế gian
Lần thứ (3), sư thầy, rõ ràng là sư thầy, biết làm thơ, có thể là một bậc cao đạo. Những bậc cao đạo thưởng để lại những tác phẩm "văn dĩ tải đạo," cứu đời... mà sư thầy chảng màng đến nữa:Từ lúc yêu em bỏ cả thơ
Ngôn từ không diễn hết say mơ
Chỉ Em một tiếng muôn thờ thẩn
Gọi khẽ tên mà mọi tiếng ngân
Ta hãy nghe sư thầy kể:Từ lúc yêu em bỏ áo sồng
Đời riêng em Có, mọi điều Không
Có em ta thấy đời muôn sắc
Ai bảo đời này sắc sắc không
"Áo sồng" là áo nhuộm bằng vỏ cây sồng, có màu nâu sậm. Nâu sồng là ẩn dụ chỉ người tu hành Phật pháp, văn cảnh nầy là sư thầy còn vướng lòng trần. Hóa ra, khi yêu em bước (1) là bỏ áo/ bước (2) là cảm ngộ việc có-không /bước (3) là thỏa lòng với t/y đó...trong đời nầy.
Tiếp theo, cũng là giai điệu ấy, như nhấn mạnh, như khẳng định hơn về hình thức nghệ thuật để cho sắc thài biểu cảm tuôn trào, trong thiết tha, trong âm vực vừa sâu lắng vừa cao ngất, mênh mông:Từ lúc yêu em bỏ áo tràng
Tưởng chừng yêu ngập cả không gian
Tưởng chừng yêu tận muôn năm cũ
Ngập cả hồn ta, ngập thế gian
Lần thứ (3), sư thầy, rõ ràng là sư thầy, biết làm thơ, có thể là một bậc cao đạo. Những bậc cao đạo thưởng để lại những tác phẩm "văn dĩ tải đạo," cứu đời... mà sư thầy chảng màng đến nữa:Từ lúc yêu em bỏ cả thơ
Ngôn từ không diễn hết say mơ
Chỉ Em một tiếng muôn thờ thẩn
Gọi khẽ tên mà mọi tiếng ngân
Thật hay khi HO sử dụng lớp từ đắm đuối như "say mơ", "thờ thẩn", cực tả tâm trạng của nhân vật trữ tình. "Thờ thẫn" (dấu ngã) như thẫn thờ là như đờ ra, mất cả sự linh hoạt nhanh nhẹn để rồi như mất trí, như đắm hồn trong cõi mê si:
Gọi khẽ tên mà mọi tiếng ngân
Ôi! Tả tâm trang như thế...thì hết ý! Sao rất "người" quá vậy? Mọi tiếng "ngân" đồng vọng, réo rắt! Giàu cảm xúc, gợi tả... nghe mà như nổi gai ốc cùng mình. HO thật có biệt tài đáng nể!
Thật tình yêu phần lớn là đau khổ. Nhớ có câu châm ngôn thời TrH:
L'amour est un champ parsemés des fleurs,
Gọi khẽ tên mà mọi tiếng ngân
Ôi! Tả tâm trang như thế...thì hết ý! Sao rất "người" quá vậy? Mọi tiếng "ngân" đồng vọng, réo rắt! Giàu cảm xúc, gợi tả... nghe mà như nổi gai ốc cùng mình. HO thật có biệt tài đáng nể!
Thật tình yêu phần lớn là đau khổ. Nhớ có câu châm ngôn thời TrH:
L'amour est un champ parsemés des fleurs,
Personne n'y entre de verser des pleurs
Tình yêu là một vườn hoa,
Tình yêu là một vườn hoa,
Không ai vào đó, khỏi sa lụy sầu .
Ở đây, HTHO cất cao một sắc thái khác. Tình yêu như thế nầy:Từ lúc yêu em biết lẽ trần
Tình yêu: thần của mọi thiên thần
Tình yêu: Tất cả..trên trên cả
Là cõi Thiên Đàng của thế nhân.
Tình yêu là hạnh phúc, thỏa lòng... là nhất trần gian.
Thay lời đồng cảm và cũng xin thay mặt sư thầy, NT xin tặng nàng một trời màu tím thương nhớ của thời gian vô cùng:...Ta lặng dâng nàng
Trời xanh phảng phất, nhuốm thời gian
Màu thời gian không xanh
Màu thời gian tím ngát
Hương thời gian không nồng
Hương thời gian thanh thanh
(Màu thời gian, Đoàn Phú Tứ)
Ta trao về nàng một bầu trời tím ngát nhớ thương và khoảng thời gian bất tận... vô cùng, thiên thu.
Thân mến
Tình yêu: thần của mọi thiên thần
Tình yêu: Tất cả..trên trên cả
Là cõi Thiên Đàng của thế nhân.
Tình yêu là hạnh phúc, thỏa lòng... là nhất trần gian.
Thay lời đồng cảm và cũng xin thay mặt sư thầy, NT xin tặng nàng một trời màu tím thương nhớ của thời gian vô cùng:...Ta lặng dâng nàng
Trời xanh phảng phất, nhuốm thời gian
Màu thời gian không xanh
Màu thời gian tím ngát
Hương thời gian không nồng
Hương thời gian thanh thanh
(Màu thời gian, Đoàn Phú Tứ)
Ta trao về nàng một bầu trời tím ngát nhớ thương và khoảng thời gian bất tận... vô cùng, thiên thu.
Thân mến
TỪ LÚC YÊU 2
Từ lúc yêu Em thấu lẽ trần
Cuộc đời chớp mắt tựa phù vân
Tình Em cõi Niết trời ban tặng
Là chốn Thiên đàng của thế nhân
Từ lúc yêu, ta chợt thấy Tham
Không Tham danh vọng chỉ Tham nàng
Tham lam ngây ngất đôi bờ mộng
Đua với thời gian để được Tham.
Ai bảo rằng Tham là loại độc
Từ Tham ta thấu lẽ nhân gian
Tham em đời ngập tràn hưng phấn
Lìa Khổ mơ Si cõi Niết Bàn.
Kinh kệ cho Si là .. cũng độc
Vất kinh ta hạnh phúc Si nàng
Si yêu, Si nhớ, Si đời thật
Hơn Si thành Phật cõi mơ màng.
Yêu Em, ta ngộ Tham, Si cả
Sáng suốt hơn khi khoác áo tràng
Tiếc giận mình yêu nhau quá trễ
Cuối đời mới thấu lẽ nhân gian.
Hoàng.Oanh 18/3/2014
******
*LỜI BÌNH NGÂN TRIỀU
Hậu Nghĩa
Thật là những cung bậc tuyệt vời, ngợi ca tình yêu... bất tử... nhất trần đời, là niềm hạnh phúc vô cùng trong cõi nhân gian.
Nhân vật trữ tình bây giờ là "ta," là một người trí thức, một kẻ rất thấu đáo về triết lý Phật hoc/ Tu là giải thoát, thế nhưng chắc là cái nghiệp đã không tha/ Từ lúc yêu em, mới thấu hiểu lẽ đời/ (Thấu hiểu là hiểu một cách sâu sắc, tường tận):
"Từ lúc yêu Em thấu lẽ trần
Cuộc đời chớp mắt tựa phù vân
Tình Em cõi Niết trời ban tặng
Là chốn Thiên đàng của thế nhân"
Cuộc đời như vầng mây nổi (Thanh thiên nhất đóa vân... như đám mây nổi trên trời xanh/ Y! vân tán= Than ôi! Đám mây đã tan mất rồi...Mạc Đỉnh Chi).
Hay là như một ý thơ Đường đã đồng cảm thở than:
Quân bất kiến
Cao đường minh kính, bi bạch phát,
Triêu như thanh ti, mộ thành tuyết
(Lý Bạch- Tương tiến tửu)
君 不 見
高 堂 明 镜 悲 白 髪
朝 如 青 絲 暮 成 雪
Thấy chăng ai,
Gương tỏ nhà cao,
Buồn tóc trắng,
Sáng sớm óng như tơ
Chiều sắc tuyết bạc phơ
Đời người qua nhanh như chớp mắt, được bao lâu , chỉ trong sớm tối hay chỉ là khoảnh khắc mộng vàng.
Ta có tình em rồi/ còn mơ gì cao xa/ Tình em chính là cứu cánh của cuộc đời tu hành của ta. Ta chắc là đắc đạo, thỏa lòng... nhưng, từ lúc yêu (em), tình em hơn cả niết bàn và thiên đàng... là mục đích cuối cùng ta phải đạt thành/ Thôi thì ta buông hết vậy... TỪ LÚC YÊU (em)
Yêu em... Ta có tham... là tội lỗi/ Tham là có tà ý... lấy của người... đem về cho mình.../ Nhưng ở đây... tham không mất mát gì của cải của người yêu... như vậy chữ tham không có tội... chữ tham đã chuyển nghĩa thành ham muốn một cách tha thiết... trong tình yêu đôi lứa và tình yêu em. Ta không tham gì cả, chỉ tham nàng mà thôi. Và cuồn cuộn, sôi nổi trong lòng tham đó, tình yếu đắm say tuyệt vời... quỹ thời gian cuả người tu hành cao tuổi (?)... có lẽ còn rất mong mamh (!), còn được bao lâu:
Từ lúc yêu, ta chợt thấy Tham
Không Tham danh vọng chỉ Tham nàng
Tham lam ngây ngất đôi bờ mộng
Đua với thời gian để được Tham.
Rồi đến si. Si là si mê, là mê đắm, đuối lòng... đến mức không còn chủ động với chính mình, không còn biết gì ngoài tình cảm ngất ngây dành hết cho đối tượng. Si Phật là thiện tâm... nhưng ở đây lại khác... ta chỉ si nàng như ngây dại... làm gã khờ, ngơ ngẩn trước nàng thôi!
Cho nên:
Kinh kệ cho Si là... cũng độc
Vất kinh ta hạnh phúc Si nàng
Si yêu, Si nhớ, Si đời thật
Hơn Si thành Phật cõi mơ màng
Rất nhân văn! Rất người!
Cuối cùng nhân vật trữ tình đã cảm ngộ, thấu hiểu lẽ đời và tiếc nuối cho màu áo đã khoác trong giai đoạn trước, ngoại trừ TỪ LÚC YÊU (EM):
Yêu Em, ta ngộ Tham, Si cả
Sáng suốt hơn khi khoác áo tràng
Tiếc giận mình yêu nhau quá trễ
Cuối đời mới thấu lẽ nhân gian.
Tình yêu của một người xuất gia... khi đã gặp đối tượng của mình... thật đáng nể. Tôi không trách hay cổ vũ đồng tình... Tôi trân quý cho một tâm hồn đã kiên định trong tình yêu sâu sắc của đời mình...
Tuy nhiên, tôi cũng hơi thắc mắc... tỏ tình như thế thì chắc là độc nhất vô nhị trên cõi tạm, kiếp phù sinh nầy rồi. Và hình như tôi chưa nghe tiếng đáp lại của nàng (Hay ta hãy chờ HTHO thể hiện trong tương lai? Hãy đợi đấy nhé... quý độc giả và tôi nữa)
Để kết phần comment, ưu điểm rất rực rỡ của một tiếng lòng đắm say trong tình yêu đôi lứa, tuy có phần chênh lệch về tuổi tác, có phần hơi nghịch lý về hoàn cảnh, nhân thân... nhưng tôi trân trọng cho tấm lòng yêu đó... biết bao!
Nếu có lời khuyên cho sư thầy(?), tôi chỉ dám xin đọc mấy câu Kiều:
Sư rằng: "phúc họa đạo trời,
Cội nguồn cũng ở lòng người mà ra
Có trời mà cũng tại ta,
Tu là cội phúc, tình là dây oan..."
Kiều-Nguyễn Du,câu 2655-2658
(Sư Tam Hợp trả lời Sư Giác Duyên về cuộc đời Thúy Kiều)
Bài thơ tình thể hiện một tâm trang khó nói.., mà nói rất mượt mà... HTHO quả là một điểm sáng trong những điểm sáng như Gió Biển, Chân Trời Chân Mây, Đức Huynh, Ngọc Giao và nhiều nhà thơ khác trên FB mà tôi chưa có dịp đọc qua.
Thân ái, Ngân Triều Hậu nghĩa
Nhân vật trữ tình bây giờ là "ta," là một người trí thức, một kẻ rất thấu đáo về triết lý Phật hoc/ Tu là giải thoát, thế nhưng chắc là cái nghiệp đã không tha/ Từ lúc yêu em, mới thấu hiểu lẽ đời/ (Thấu hiểu là hiểu một cách sâu sắc, tường tận):
"Từ lúc yêu Em thấu lẽ trần
Cuộc đời chớp mắt tựa phù vân
Tình Em cõi Niết trời ban tặng
Là chốn Thiên đàng của thế nhân"
Cuộc đời như vầng mây nổi (Thanh thiên nhất đóa vân... như đám mây nổi trên trời xanh/ Y! vân tán= Than ôi! Đám mây đã tan mất rồi...Mạc Đỉnh Chi).
Hay là như một ý thơ Đường đã đồng cảm thở than:
Quân bất kiến
Cao đường minh kính, bi bạch phát,
Triêu như thanh ti, mộ thành tuyết
(Lý Bạch- Tương tiến tửu)
君 不 見
高 堂 明 镜 悲 白 髪
朝 如 青 絲 暮 成 雪
Thấy chăng ai,
Gương tỏ nhà cao,
Buồn tóc trắng,
Sáng sớm óng như tơ
Chiều sắc tuyết bạc phơ
Đời người qua nhanh như chớp mắt, được bao lâu , chỉ trong sớm tối hay chỉ là khoảnh khắc mộng vàng.
Ta có tình em rồi/ còn mơ gì cao xa/ Tình em chính là cứu cánh của cuộc đời tu hành của ta. Ta chắc là đắc đạo, thỏa lòng... nhưng, từ lúc yêu (em), tình em hơn cả niết bàn và thiên đàng... là mục đích cuối cùng ta phải đạt thành/ Thôi thì ta buông hết vậy... TỪ LÚC YÊU (em)
Yêu em... Ta có tham... là tội lỗi/ Tham là có tà ý... lấy của người... đem về cho mình.../ Nhưng ở đây... tham không mất mát gì của cải của người yêu... như vậy chữ tham không có tội... chữ tham đã chuyển nghĩa thành ham muốn một cách tha thiết... trong tình yêu đôi lứa và tình yêu em. Ta không tham gì cả, chỉ tham nàng mà thôi. Và cuồn cuộn, sôi nổi trong lòng tham đó, tình yếu đắm say tuyệt vời... quỹ thời gian cuả người tu hành cao tuổi (?)... có lẽ còn rất mong mamh (!), còn được bao lâu:
Từ lúc yêu, ta chợt thấy Tham
Không Tham danh vọng chỉ Tham nàng
Tham lam ngây ngất đôi bờ mộng
Đua với thời gian để được Tham.
Rồi đến si. Si là si mê, là mê đắm, đuối lòng... đến mức không còn chủ động với chính mình, không còn biết gì ngoài tình cảm ngất ngây dành hết cho đối tượng. Si Phật là thiện tâm... nhưng ở đây lại khác... ta chỉ si nàng như ngây dại... làm gã khờ, ngơ ngẩn trước nàng thôi!
Cho nên:
Kinh kệ cho Si là... cũng độc
Vất kinh ta hạnh phúc Si nàng
Si yêu, Si nhớ, Si đời thật
Hơn Si thành Phật cõi mơ màng
Rất nhân văn! Rất người!
Cuối cùng nhân vật trữ tình đã cảm ngộ, thấu hiểu lẽ đời và tiếc nuối cho màu áo đã khoác trong giai đoạn trước, ngoại trừ TỪ LÚC YÊU (EM):
Yêu Em, ta ngộ Tham, Si cả
Sáng suốt hơn khi khoác áo tràng
Tiếc giận mình yêu nhau quá trễ
Cuối đời mới thấu lẽ nhân gian.
Tình yêu của một người xuất gia... khi đã gặp đối tượng của mình... thật đáng nể. Tôi không trách hay cổ vũ đồng tình... Tôi trân quý cho một tâm hồn đã kiên định trong tình yêu sâu sắc của đời mình...
Tuy nhiên, tôi cũng hơi thắc mắc... tỏ tình như thế thì chắc là độc nhất vô nhị trên cõi tạm, kiếp phù sinh nầy rồi. Và hình như tôi chưa nghe tiếng đáp lại của nàng (Hay ta hãy chờ HTHO thể hiện trong tương lai? Hãy đợi đấy nhé... quý độc giả và tôi nữa)
Để kết phần comment, ưu điểm rất rực rỡ của một tiếng lòng đắm say trong tình yêu đôi lứa, tuy có phần chênh lệch về tuổi tác, có phần hơi nghịch lý về hoàn cảnh, nhân thân... nhưng tôi trân trọng cho tấm lòng yêu đó... biết bao!
Nếu có lời khuyên cho sư thầy(?), tôi chỉ dám xin đọc mấy câu Kiều:
Sư rằng: "phúc họa đạo trời,
Cội nguồn cũng ở lòng người mà ra
Có trời mà cũng tại ta,
Tu là cội phúc, tình là dây oan..."
Kiều-Nguyễn Du,câu 2655-2658
(Sư Tam Hợp trả lời Sư Giác Duyên về cuộc đời Thúy Kiều)
Bài thơ tình thể hiện một tâm trang khó nói.., mà nói rất mượt mà... HTHO quả là một điểm sáng trong những điểm sáng như Gió Biển, Chân Trời Chân Mây, Đức Huynh, Ngọc Giao và nhiều nhà thơ khác trên FB mà tôi chưa có dịp đọc qua.
Thân ái, Ngân Triều Hậu nghĩa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét