Thứ Sáu, 21 tháng 11, 2025

CHỮ “TÀI” - Thơ Phan Thượng Hải và Thơ Họa

        


      CHỮ “TÀI”

Phàm nhân tài nghệ hảo tùy thân

Đạo đức tài năng kiến phước phần

Tài “thiệt” sống còn nơi thế tục

Tài “chơi” chết dỡ lúc phong trần (*)

Tài làm tài nói không gian giả

Tài học tài hành hướng thiện chân

Tiến hóa văn minh tài phát triển

Tài lành trí tuệ trợ lương nhân. 

(Phan Thượng Hải)

        11/9/25

(*) Cái Tài mà ông Nguyễn Du tả ở trong Truyện Kiều là Tài "chơi" chứ không phải là Tài "thiệt". Tui thấy nếu lấy nó làm thí dụ tiêu biểu cho "chữ" Tài thì không đúng?

 

Thơ Họa:

       HIỀN TÀI

Hiền tài, lúc sống hiển vinh thân

Chết rạng tài danh, ấm mộ phần

Tài giống minh quân bình cõi loạn

Tài như bác học ổn dương trần

Tài xây quốc thể cường khang thịnh

Tài giữ đạo người thiện mỹ chân

Hạnh phúc dân nhờ tài kiến tạo

Tài là tinh túy bậc hiền nhân

Lý Đức Quỳnh

   10/11/2025 


      THỰC TÀI

         (hoán vận)

Thực tài không vị nghĩa vinh thân

Mưu nghiệp vì Dân đặng góp phần

Tài mọn,tâm tà?...nhơ Quốc thể

Tài cao, đức trọng!... rạng dương trần!

Tài xoay vận hội hòa thời đại

Tài dựng cơ đồ thuận đạo nhân

Xuất chúng tài hoa đường học thuật

Khiêm nhường từ tốn vẹn tình chân!

Nguyễn Huy Khôi

    10-11-2025

 

ANH HÙNG HÀO KIỆT

Hào kiệt, anh hùng bậc nghĩa nhân

Sáng danh tài đức giữa đời trần

Tinh thần bất khuất gìn sông núi

Lý tưởng miệt mài quên xác thân

Giữ vững non sông liền một dải

Dựng xây tổ quốc đep muôn phần

Gương nêu sử sách bền muôn thuở

Hình ảnh rạng ngời Thiện Mỹ Chân.

  Sông Thu

(10/11/2025 )

 

        TÀI MỌN

Một chữ Tài khan, đã khổ thân

Nói chi Tài Lộc chiếm đa phần

Tài Hoa có thể như mây khói

Tài Đức đôi phen cũng bụi trần

Chưa nghĩ Tài Cao e giả tưởng

Đành buồn Tài Kém bởi thật chân

Thì thôi Tài Vặt cho yên chuyện

Hoặc thích Tài Lanh chuyện thế nhân …

Utah  10- 11 - 2025

CAO MỴ NHÂN

 

       CHÂN TÀI

Tài trí luôn gìn trọng giữ thân,

Tài không tính toán phước cao phần.

Tài gieo ác độc dơ dòng tục,

Tài kéo mưu sâu bẩn gót trần.

Tài giữ tâm dơ thành dối trá,

Tài lưu thật dạ tạo nguồn chân.

Tài ươm phúc hạnh chăm mầm thiện,

Tài chất cao ngời sáng đức nhân.

                          *

Tài xua dối trá tạo tình thân!

HỒ NGUYỄN

 (10-11-2025)

 

     ĐỨC –TÀI

Anh tài vị quốc dẫu vong thân

Toàn vẹn non sông quyết góp phần

Văn giỏi lập mưu ngời trí tướng

Võ hay tính kế rạng danh Trần*

Đem tài cống hiến lưu kim cổ

Lấy đức thiện hành cảm ác nhân

Oán bỏ,thù buông tâm hỉ xả

Muôn dân vui sống cảnh minh chân!

     LAN.

(11/10/2025).

*TRẦN HƯNG ĐẠO.

 

       TÀI NĂNG

Tài nghệ thất phu hạnh thủ thân

Tài năng đạo đức phước duyên phần

Tài sơ trí thiển nơi phàm tục

Tài cán mắt mù chốn bụi trần

Tài học tu mi kia thức giả

Tài trai nghĩa sĩ nọ tâm chân

Tài chi sức mọn không thi triển

Tài giỏi kinh luân cứu thế nhân…

         MAI XUÂN THANH

Silicone Valley, November 10, 2025

 

         TỰ THÚ

Ngẫm biết vô tài thật tủi thân!

Tài cao chí cả ước chia phần

Tài ba mãi học miền dương thế

Tài đức hoài ghi cõi bụi trần

Tài mọn u sầu thôi thỏa chí

Tài hèn hổ thẹn muốn dừng chân

Giờ đây tự thú tài ranh mãnh

Cảm mến hiền tài bậc chính nhân!

 Như Thu

11/10/2025

 

Kính Bác sĩ,

        Theo tôi, thì cụ Nguyễn Du nhắc đến "Chữ TÀI liền với chữ TAI một vần" là chữ TÀI "Thiệt" chớ chẳng phải TÀI "Chơi" đâu !? Vì TÀI "Chơi" cũng là TÀI "Thiệt" mà ! Không có TÀI CHƠI  sẽ chơi không đẹp, chơi không tới nơi tới chốn, muốn chơi "mút chỉ cà tha" thì cũng phải Biết Chơi mới được, mà Biết Chơi thì phải có Tài Chơi Thiệt... Chớ lơ tơ mơ, ngơ ngơ ngáo náo không "Có Tài Thiệt" thì làm sao biết Chơi cho đẹp  được ! Trở lại với chữ TÀI của cụ Nguyễn Du...

       Theo tôi nghĩ thì ý của cụ chỉ muốn biện minh cho thuyết "Tài Mệnh Tương Đố" mà thôi : Người bình thường không có tài hoa gì đặc biệt, thì cuộc sống cũng sẽ bình thường không có gì đặc biệt; Còn người có "Tài hoa lỗi lạc" thì cuộc đời  cũng sẽ lắm gian truân chìm nổi... Điều nầy cũng rất hợp lý với cuộc sống tự nhiên của con người trong xã hội nhân quần. Ví dụ :

       - Người có Tài Văn. Thi đậu làm quan, thì trong quan trường cũng sẽ gặp nhiều thăng trầm như : Bị đày, bị biếm, bị cách chức tới chách chức lui... Muốn làm đến chức Thượng Thư, Thừa Tướng... cũng phải trầy vi tróc vảy lắm mới có được...

       - Người có Tài Võ. Đậu Võ Trạng, cầm quân đi đánh nam dẹp bắc, xông pha chiến trận, vào sinh ra tử nhiều phen mà... không chết thì mới lên đến chức Tướng quân được...

        Nên... Theo tôi nghĩ, hễ nói là "Có Tài" thì đều là TÀI THIỆT chớ không phải TÀI CHƠI. Có điều khác nhau là Người Ta dùng cái TÀI đó như thế nào mà thôi. Ví dụ như "Dùng cái TÀI đó để giúp người, giúp đời, an bang tế thế... hay dùng cái TÀI đó để hại người, hại nước để làm lợi cho riêng mình... và vì thế mà ông bà ta thường dạy bảo là "Có TÀI còn phải có ĐỨC nữa"...

Và... cuối cùng, xin được cùng họa vận với Bác sĩ :

 

       CHỮ "TÀI"

Bản lĩnh là tài nghệ bản thân,

Phát huy vô tận chẳng kiêng phần.

Tài tình xuất chúng vinh tiên Tổ,

Tài bộ tuyệt luân đẹp cõi trần.

Tài trí siêu quần mang lợi nước,

Tài hoa tuyệt đỉnh lại cầu chân.

Tài Cao Bát Đấu danh thiên cổ,

Tài đức song toàn lợi vạn nhân.

Đỗ Chiêu Đức

  11-10-2025

 

        TÀI

Đời do âm đức thực do thân

Tôi / Chúa suy ra có phải phần?

Hàn Tín thiếu thời người dưới thấp

Lưu Bang thuở nhỏ kẻ vai trần

Trương Lương chiếm được rồi lìa chốn

Phạm Lãi lấy về lai sải chân

Tần Cối gian tâm dầu rán chín*

Lưu Cơ tuyệt tự bởi Minh nhân.**

2025-10-11

  Võ Ngô

* Dầu Chéo Quẩy .Tên vợ chồng Tần Cối.

** Phò Minh lại chết dưới tay Minh.

 

         TÀI

Hữu tài đắc dụng ắt nên thân

Vô học tài sơ khó được phần

Kẻ sĩ đa tài an bá tánh

Thất phu tài vụn loạn dương trần

Đức tài hợp lực ngăn gian trá

Tài trí góp phần tránh giả chân

Khiêm tốn anh tài đừng tự đại

Hiền tài cứu khổ chính cao nhân

    Hưng Quốc

Texas 11-10-2025

 

       ĐA TÀI

Lập chí mai này phải tiến thân,

Quyết vì dân nước sẽ chung phần.

Tài tình biết mấy nên thi thố!

Tài giỏi bao nhiêu hãy tất trần!

Tài cán làm nên người xuất chúng,

Tài năng thể hiện tính thiên chân.

Tài hoa nở mặt trang văn sĩ,

Tài đức lưu hoài danh thiện nhân.

Đỗ Quang Vinh

   10-11-2025 


         CÓ TÀI

Thế gian tưởng nhớ vị vong thân

Phúc đức ông cha tài có phần

Tài khiển quân binh bình trị quốc

Tài mưu thao lược tiếng dương trần

Tài vì lợi ích cho quần chúng

Tài thuyết muôn người hành thực chân

Tiến hoá kỷ nguyên tài ứng dụng

A.I rộ nở nhớ tài nhân ..

  Yên Hà

11/11/2025

 

      CHỮ TÀI

Dư tài thất đức tất hư thân

Hãy sống quang minh để góp phần

Tài ấy giúp dân và kiến quốc

Tai ni giữ nước với an trần…

Tài hèn không nổ sao qua mặt

Tài quá tự khoe dễ trượt chân

Tài biết cho mình do bụi đất

Tài này mới xứng bậc tao nhân.

Thái Huy

11/11/25

 

         HIỀN TÀI

Hiền Tài Chính Nghĩa thuận Tâm thân

Đạo Đức gìn trau hưởng Phước phần.

Quân Tữ Người Hiền gương mẫu chúng...

Tiểu Nhân xão quyệt ác gian trần...

Giả Chân phân biệt Người Trung Ninh.

Tài Đức vẹn toàn  Trân quý Chân...

Bác Ái Từ Bi, Khiêm Tốn giữ,

Hiền Tài giúp Nước Tạo Nền Nhân....

     Mỹ Nga

12/11/2025  AL, 23/10/ ẤT TỴ

 

          TÀI CÁN

Tài cán hơn người tất thủ thân

Tài năng bộc lộ phước duyên phần

Tài tình sức khỏe kia tiên cảnh

Tải trí kinh luân nọ thế trần

Tài học y khoa ra Bác sĩ

Tài chơi thời vận đắc tâm chân

Tài hoa nghệ thuật luôn khai triển

Tài sắc thông minh đẹp quý nhân

MAI XUÂN THANH

Silicone Valley, November 11, 2025

 

         ĐỒNG TIỀN

Bạc tiền đen đỏ chỉ hư thân

Chớ đổ lỗi cho tại số phần

Tiền giả * đốt chơi nơi kẻ chết

Tiền chân ** in thiệt chốn dương trần

Tiền người gian trá do man dạ

Tiền kẻ lọc lừa bởi ác nhân

Xử dụng đồng tiền cho đúng cách

Nếu dùng sai chỗ lệch tâm chân

Songquang

 20251111

* tiền giả là giấy tiền vàng bạc cúng đốt theo người chết

** tiền chân là đồng tiền thật dùng trao đổi cho người trên thế giới

 

        TÀI II

       Xin góp họa hoán vận

Tài không do đức chức không nhân!

Nào phải cúc cung mới được phần

Hạng Vũ phụ công đành táng mạng*

Đổ Hồi vướng cỏ bị vong thân**

Khổng Minh tận tụy tiêu nhà Thục***

Hưng Đạo uy phong cứu nghiệp Trần****

Bởi thế soi đời không kiếm phẩm

Miệng ba khó đoán được toàn chân.*****

2025-11-13

   Võ Ngô

* Hạng Vũ không nghe Phạm Tăng nên vong mạng.

** Đổ Hồi dũng tướng nhà Tần bị cỏ kết làm vong mạng.

*** Khổng Minh trung thành với vua ngốc nên...

**** Nếu Bệ Hạ muốn hàng giặc , chém đầu thần trước đã.

***** Ba chữ Khẩu thành chữ Phẩm , ba cái miệng thành cái chợ.

 

        TÀI 

Xưa nay tài sắc nỏ rời thân

Bạc mệnh tài hoa ấy rõ phần

Tài vận rủi may nơi cõi tạm

Tài ba ít ỏi chốn dương trần

Tài tình xoay chuyển cho phù hợp

Tài đức bồi thêm khỏi khắc chân

Hậu duệ a còng tài ngất ngưỡng

Tài năng vượt khó, ắt thành nhân !

PHƯỢNG HỒNG 


                     THỰC TÀI
                     (hoán vận)
Thực tài không vị nghĩa vinh thân
Mưu nghiệp vì Dân đặng góp phần
Tài mọn, tâm tà?... nhơ Quốc thể
Tài cao, đức trọng!... rạng dương trần!
Tài xoay vận hội hòa thời đại
Tài dựng cơ đồ thuận đạo nhân
Xuất chúng tài hoa đường học thuật
Khiêm nhường từ tốn vẹn tình chân!
                     Nguyễn Huy Khôi
                          10-11-2025


       Tài III
Phải chăng tài trí được nên thân!
Sức vóc mưu cao mới góp phần.
Bá Lý già nua còn nhận chức*
Nguyễn Hiền trẻ nhỏ được thành nhân**
Trưng Vương đuổi giặc ra ngoài xứ
Thánh Gióng đạp thù ở dưới chân
Mọi việc trên đời đâu sự thật
Trăm phương ngàn kế của người trần.
2025-11-15
Võ Ngô

* Bá Lý Hề 72 tuổi mới được rước làm quan nhà Tần
** Năm 1247, Nguyễn Hiền đỗ Trạng nguyên khi mới 12 tuổi, 
trở thành Trạng nguyên đầu tiên và trẻ tuổi nhất trong lịch sử khoa cử Việt Nam.







 







 












Không có nhận xét nào: