Thứ Sáu, 20 tháng 6, 2014

Góc Cổ Thi: Giang Thôn Thu Vọng - Bùi Tông Quán (Bài viết của Mailoc, Quên Đi, Đỗ Chiêu Đức, Phương Hà, Song Quang)

Góc Việt Thi  
        Giang Thôn Thu Vọng (Bùi Tông Quán)


Cùng Bạn,
Gần cuối tuần, xin hân hạnh chuyển đến bạn một bài thơ của Bùi Tông Quán. Bức tranh mùa thu nơi một xóm nhỏ ven sông mà thi nhân diển tả đẹp vô cùng, khiến người đọc cảm thấy như chính ta đang bâng khuâng ngắm cảnh: một mình khoác áo đứng lặng nhìn sắc thu vàng mênh mông trước mắt, với nhạn bay từng đàn, với những cánh buồm xa thấp thoáng, với mái chùa bên khe vắng ẩn mình trong đám lá đỏ, với mái nhà bên hàng trúc có làn khói vương, cùng cánh đồng lúa gợn xanh rì. Tất cả khiến tác giả mải mê, mà ta cũng  mơ màng ngẩn ngơ trước cảnh thu trong tưởng tượng. Bức tranh thu của thi nhân phác họa đẹp thật!
Bùi Tông Quán hiệu là Thủy Hiên, làm quan dưới thời vua Trần anh Tông. Tác phẩm của ông hiện còn chỉ mấy bài thơ.
Xin chúc tất cả an vui
Mailoc

Giang Thôn Thu Vọng
         Bùi Tông Quán

Phi y độc tự lập giang thiên, 
Thu sắc thuỳ tương đáo nhãn biên. 
Lữ nhạn hàng hàng qua biệt phố, 
Khách phàm điểm điểm lạc tình thiên. 
Khê đầu Phật tự y hồng diệp, 
Trúc ngoại nhân gia cách đạm yên. 
Nhật mộ thuỳ tri ngưng trữ xứ, 
Lục vân ám dã khán phong niên.




 
Bản dịch của Mailoc                                                                             
Ven sông một bóng áo bay bay,
Ai rắc thu vàng trước mắt ai.
Nhạn lướt  hàng hàng trên bến vắng,
Buồm dong lớp lớp giữa trời say.
Đầu khe chùa ẩn cây hồng nhuộm,
Sau trúc nhà chìm khói lam xây.
Chiều xuống có người còn đứng ngắm,
Đồng xanh lúa gợn gió cùng mây.

                            Mailoc
                          Cali 6-6-14
----------------------------------------------


Bản nguyên tác cùng bài dịch của Quên Đi 


    裴宗灌 - Bùi Tông Quán (Việt Nam)

江村秋望               Giang Thôn Thu Vọng
 
拂衣獨自立江阡   Phất y độc tự lập giang thiên
秋色誰將到眼邊   Thu sắc thuỳ tương đáo nhãn biên
旅雁行行過別浦   Lữ nhạn hàng hàng quá biệt phố
客帆点点絡晴天   Khách phàm điểm điểm lạc tình thiên
溪頭佛寺依紅葉   Khê đầu phật tự y hồng diệp
竹外人家隔淡煙   Trúc ngoại nhân gia cách đạm yên
日暮誰知凝佇處   Nhật mộ thùy tri ngưng trữ xứ
菉雲暗野看豐年   Lục vân ám dã khán phong niên.

Dịch Nghĩa:

 Ngắm Thu Nơi Xóm Ven Sông
Áo phất phơ một mình đứng ở ven sông
Ai đem vẻ đẹp của mùa thu đến trước mắt
Chim nhạn từng hàng bay đi qua bến sông
Cánh buồm khách từng chấm giữa trời quang đãng
Nơi đầu khe ngôi chùa phật tựa vào đám lá hồng
Ngoài bụi tre nhà dân chúng bị che bởi khói mờ
Trời đã về chiều ai biết được ta đứng lặng rất lâu nơi đây
Đám mây xanh tuy che tối nhưng vẫn thấy cánh đồng rộng được mùa

Dịch Thơ:


Ngắm Thu Nơi Xóm Ven Sông

Một mình khoát áo đứng ven sông
Trước mắt màu thu đẹp cả lòng
Nhạn xếp từng hàng ngang bến cũ
Buồm gương bao cánh giữa trời trong
Đầu khe chùa phật nương cây rậm
Cạnh trúc nhà dân ẩn khói lồng
Lặng ngắm cả ngày ai có biết
Xanh trời ruộng trúng chẳng hoài công

                    Quên Đi
-------------------------------------------------------





Đỗ Chiêu Đức tham gia với các phần sau đây:

    1. Đôi hàng về Tác giả

       Bùi Tông Quán (chữ Hán: 裴宗瓘), có sách chép là Bùi Tông Hoan (裴宗驩), hiệu: Thủy Hiên (có sách chép là Thúy Hiên), không rõ năm sinh và năm mất; là nhà thơ Việt Nam thời nhà Trần. Ông chỉ lưu lại 4 bài thơ bằng chữ Hán.  Giang Thôn Thu Vọng - 江村秋望 là một trong 4 bài còn lại đó.

    2. Bản chữ Hán cổ của bài thơ :

  江村秋望                 Giang Thôn Thu Vọng

披衣獨自立江阡,  Phi Y độc tự lập giang thiên,
秋色誰將到眼邊。  Thu sắc thùy tương đáo nhãn biên.
旅雁行行過別浦,  Lữ nhạn hàng hàng qua biệt phố,
客帆點點落晴天。  Khách phàm điểm điểm lạc tình thiên.
溪頭佛寺依紅葉,  Khê đầu phật tự Y hồng diệp,
竹外人家隔淡煙。  Trúc ngoại nhân gia cách đạm yên.
日暮誰知凝佇處,  Nhật mộ thùy tri ngưng trữ xứ ,
綠雲暗野看豐年。  Lục vân ám dã khán phong niên.

   3. Nghĩa của bài thơ
                  Ngắm Thu Ở Xóm Ven Sông
        Khoác áo lên vai đứng một mình bên bờ sông, bạn sẽ thấy như là ai mang cái hương sắc của mùa thu đến trước mắt của mình vậy.  Hãy nhìn kia, từng hàng từng hàng chim nhạn đang bay về bến nước khác, và xa xa những cánh buồn khách từng chấm từng chấm thấp thoáng dưới nắng chiều. Trên đầu khe một kiểng chùa Phật đang lẫn khuất trong rừng lá đỏ, và sau lũy tre làng mấy nóc nhà dân ẩn hiện trong làn khói nhạt mờ. Giữa trời chiều bãng lãng ngẩn ngơ không biết là mình đang đứng ở đâu đây.  Mây đã ngã màu xanh, cánh đồng cũng đã mờ tối, nhưng vẫn thấy được sự được mùa trong năm.
   4. Diễn Nôm
              Khoát áo bờ sông cảm xúc nhiều,
              Ai đem thu sắc trải đìu hiu.
              Nhạn bay lớp lớp sang bờ khác,
              Buồm chạy xa xa dưới nắng xiêu.
              Thấp thoáng cửa chùa trong lá đỏ,
              Chơi vơi làn khói quyện lam chiều.
              Trời hôm đứng lặng nhìn mây xám,
              Đồng tối được mùa bớt tịch liêu.

                                Đỗ Chiêu Đức   

--------------------------------------------------------------

Anh Chiêu Đức Thân mến,
So hai bản nguyên tác do anh và tôi gởi đến diễn đàn, tôi thấy có một sự khác biệt là Phất ( 拂 ) và Phi ( 披 ). Cả hai chữ có khá nhiều nghĩa tuỳ theo vai trò trong câu. Tôi chỉ đưa ra nghĩa liên quan đến bài thơ này:
  đọc là  Phất, Bật, Phật:
(Động từ ) Giũ. Thí dụ: phất y giũ áo.
  đọc là Phi, Bia (chưa nghe nói đọc là Phất như Anh Chiêu Đức viết bên trên).
(Động từ ) Khoác, choàng. Thí dụ : phi y  khoác áo.

Sau khi xem xét ý câu thơ, tôi thấy chữ Phi hợp lý hơn chữ Phất . Tôi sẽ chỉnh lại theo bản nguyên tác do anh Chiêu Đức giới thiệu.
Rất cám ơn anh Chiêu Đức.
Quên Đi
-----------------------------------------------------




Phương Hà xin gởi đến Thầy và các bạn bài phỏng dịch sau đây:

Thu Về Trên Xóm Ven Sông

Khoác hờ chiếc áo, bước ra sông
Ngắm cảnh trời thu nhuộm khoảng không
Đàn nhạn hàng hàng qua xứ lạ
Cánh buồm thấp thoáng giữa mênh mông
Đầu khe, chùa lẫn rừng phong đỏ
Sau trúc, nhà vương bụi khói hồng
Ngơ ngẩn trong chiều buông bãng lãng 
Vụ mùa hứa hẹn trĩu trên đồng.

             Phương Hà phỏng dịch

----------------------------------------------

SQ xin cũng góp vui cùng các thi Huynh "Vườn thơ thẩn cho vui" với bài phỏng theo:

                                 

Vào Thu Nơi Bến Sông      

Một mình khoát áo đứng ven sông
Hương sắc vào thu khiến chạnh lòng
Chim nhạn từng đàn bay chốn khác
Cánh buồm ẩn hiện giữa chiều loang
Đầu khe Phật tự chen rừng lá
Dưới xóm nhà dân khói tỏa lồng
Đứng lặng ngẩn ngơ ai biết nhỉ??
Được mùa lúa trổ hạt xanh đồng

         Song Quang

            ***********


Ven Sông Lặng Ngắm

Áo vác vai ven ngoài bến vắng
Ngắm màu Thu chuyển sắc vàng thay
Nhạn trời tiếp nối mờ xa lướt
Buồm khách đua nhau thấp thoáng lay
Cửa Phật đầu khe cành rậm phủ
Mái nhà cạnh trúc khói mờ bay
Hoàng hôn sắp tắt chưa rời bước
Dưới áng mây  mờ lúa trĩu sai

             Kim Phượng





Không có nhận xét nào: