Chủ Nhật, 13 tháng 3, 2016

Trà Giang Thu Nguyệt Ca của Cao Bá Quá (bài viết của Tri Khắc Phạm) & Bài dịch của Mailoc

                          (Cao Bá Quát)

TRÀ GIANG THU NGUYỆT CA
Cao Bá Quát (1808 - 1855)

Trà giang nguyệt.
Kim dạ vị thùy thanh 
Quan sơn vạn lý hạo nhất sắc
Hà xứ bất hệ ly nhân tình

Cử bôi thí yêu nguyệt
Nguyệt nhập bôi trung hành
Hàm bôi dục yết cánh phi khứ
Chỉ hữu nhân ảnh tương tung hoành 

Đình bôi thả phục trí
Hựu kiến cô quang sinh
Vấn quân hà sự luyến luyến bất nhẫn xả
Ngã thị Trúc Lâm cùng đồ chi bộ binh

Giang đầu thử tịch phùng thu tiết
Tửu mãn tu khuynh vị quân thuyết
Ðà giang cựu lữ Tồn Chân ông
Cần hải minh tiên hiểu tương biệt

Tạc dạ kim phong há thiên khuyết
Bạch lộ thanh sương sảo xâm cốt
Nhân sinh hội ngộ an khả thuờng
Hữu tửu thả ẩm Trà giang nguyệt

Trà giang nguyệt
Như kính há ngân lưu
Truợng phu án kiếm khứ tiện khứ
Kỳ lộ vô vi nhi nữ sầu.

Bài Ca Trăng Thu Trên Sông Trà
PKT 03/ 08/ 2016

Hỡi Trăng Sông Trà
Đêm nay vì ai mà trăng tỏ
Muôn dặm quan san tuyền một màu trăng trong suốt
Còn có nơi nào không vương vấn tình trăng chia xa

Nâng chén thử mời trăng 
Trăng nhập vào sóng rượu lóng lánh
Nhấp môi toan uống, trăng vụt bay biến mất
Chỉ còn bóng hình người ngang dọc lao chao

Ngưng uống đặt chén xuống
Lại thấy mảnh trăng côi trở lại trong chén rượu lung linh
Muốn hỏi vì sao trăng còn bịn rịn ,dứt đi không nỡ  
Ai người rừng trúc, giờ gặp đường cùng, phải làm tên lính bộ binh 
Đầu sông , tối nay tiết thu, trời đã se lạnh
Cho ta cạn bình rượu đầy này, rồi sẽ nói rõ trước sau   
Tồn Chân, đến từ sông Đà, là một người bạn cũ
Mai sớm , cùng ta , lưng ngựa thét gioi, Cần Hải tiễn nhau 

Đêm qua, một trời gió vàng, thổi về lồng lộng
Móc trắng, sương trong, thấm buốt xương da
Đời người, gặp nhau , còn được bao nả
Thì thôi , có sẵn rượu đây, hãy uống mặc thích , với Trăng Sông Trà

Trăng Sông Trà , vằng vặc gương nga , đáy dòng nước bạc
Trượng phu, tay kiếm, một đi là đi , dù đường rẽ lối
Chớ đừng bi lụy như nhi nữ thường tình trong lúc phân ly

           TRĂNG  SÔNG TRÀ

   Trăng sông Trà !
   Hỏi vì ai đêm nay sáng quắc ?
   Mấy dặm trường xanh ngắt sơn khê
   Vấn vương ly biệt não nề,
   Trong ly lấp lánh thăng thề dung dăng .

   Vừa mới nhắp, ánh trăng tan vỡ 
   Chỉ bóng người nham nhở múa may .
   Rượu ngừng đặt chén xuống ngay 
   Ly bôi lại thấy khoan thai trăng vàng .
   
   Hỏi vì sao dùng dằng không nỡ ?
   Ta chỉ là lính bộ trúc Lâm.
   Đêm thu say ánh trăng rằm
   Cùng người tâm sự băn khoăn rượu tàn .

   Bạn Tồn Chân sông Đà ngày trước 
   Mai , Cần Hải cất bước chia phôi .
   Đêm qua gió lộng tơi bời
   Móc sương trắng xoá cho người lạnh căm .
   Kiếp phù sinh mấy lần duyên gặp ?
   Trăng sông Trà hãy nhắp cùng ta .
           Trăng sông Trà ! 
                            Trăng nguy nga !

   Như gương bạc, trăng xoa mặt nước
   Đi là đi, kiếm tuốt, trượng phu .
   Chí trai đã quyết một khi 
   Đạp bằng vương vấn nữ nhi thường tình.
                  Mailoc phỏng dịch
                      Cali 03-08-16

Phụ Chú :

(1) Bài thơ này tác giả, làm trong thời gian bị vua quan nhà Nguyễn, thời Tự Đức, đầy ải ở Quãng Ngãi ,đề tặng một người bạn: "Tặng Bảo Xuyên Ông Chi An Giang Quân Thứ " (tặng bạn Bảo Xuyên đi quân thứ ở An Giang) .

(2) Trúc Lâm , ý nói về  Trúc Lâm Thất Hiền , nhóm 7 người hiền trong rừng trúc, đời Tấn xưa, thế kỷ 3 ,  bên Tàu . Trong nhóm có vài tên tuổi thường được nhắc đến  như Nguyễn Tịch , Kê Khang, Lưu Linh.  

(3) Đà giang , chỉ sông Đà ở Đà Nẵng (?) 

(4) Cần Hải, một địa danh ở Quảng Ngãi (?)
Lời Thêm :  "Thập tải luân giao cầu cổ kiếm / nhất sinh đê thủ bái mai hoa", mười năm đi khắp nơi giao du tìm kiếm cổ (để trừ kẻ gian tà độc ác) và một đời chỉ biết cúi đầu lậy trước hoa mai (biểu tượng cốt cách thanh tao và khí phách của người quân tử ).  Trà Giang Thu Nguyệt Ca , mượn chuyện chia tay một người bạn,  tâm sự với trăng của Chu Thần Cao Bá Quát thật ra là một bài độc thoại ,nói chuyện với chính mình. Bi mà không lụy. Còn nỗi xót xa nào bằng : "ngã thị Trúc Lâm cùng đồ chi bộ binh " (ta vốn người rừng trúc ,gặp bước đường cùng ,đi làm lính thú ) . Thế nhưng : "trà giang nguyệt như kính há ngân lưu / trượng phu án kiếm khứ tiện khứ / kỳ lộ vô vi nhi nữ sầu " (ta như vầng trăng sáng vằng vặc dù ở dưới đáy sông , trượng phu tay kiếm một đi là đi dù đường hiểm trở, có đâu bi lụy như nhi nữ thương tình ). Ôi chao, chữ với nghĩa của người xưa ! PKT 03/08/2016  
Tri Khac Pham


Không có nhận xét nào: