Thắm Thoát Năm Mươi Năm & Em Là... - Đỗ Chiêu Đức

          THẮM THOÁT NĂM MƯƠI NĂM

      Thắm thoát thời gian khéo hững hờ
      Bóng câu, cửa sổ, thoáng như mơ
      Năm mươi năm cũ tình đeo đẵng
      Còn ngỡ hôm nào, khi tuổi thơ....
       .............................................
             Năm mươi năm cũ tình chưa cũ
             Còn nhớ không em tự thuở nào
             Hai đứa tung tăng cùng đến lớp
             Tan trường chung lối vẫn bên nhau

      Em như Ngọc Nữ ngây thơ quá

      Đuổi bướm vờn hoa dại bên rào
      Anh thì ngờ nghệch nhìn ngơ ngác
      Chỉ cười khi thấy bướm bay cao

                Phụng phịu dỗi hờn như trách móc
                Suốt buổi lặng thinh chẳng nói gì
                Anh ghẹo em cười ba bốn bận
                Khi nhìn "Hồ điệp mãn viên phi"....(1)
                .....................................................
       Lần lữa, thời gian êm ả trôi
       Em tròn mười sáu, anh thế thôi,
       Sáng chiều hai buổi Phan Thanh Giản
       Bốn lượt đi về vẫn có đôi.

                 Xe đạp song song giữa nắng chiều
                 Thướt tha trong gió nhẹ hiu hiu
                 Phất phơ áo trắng bay theo gió
                 Xao xuyến lòng anh tuổi chớm yêu !

         Ngây thơ nào biết đến tình ai
         Em vẫn vô tư rạng nét ngài
         Nhìn anh vẫn mỉm cười trong nắng
         Để mặc gió lùa tóc rối bay...

                  Mười sáu em như nụ mai xanh
                  Trong trắng trinh nguyên giấc mộng lành
                   Đâu biết lòng anh đang rạo rực
                   Mỗi chiều trong nắng gió mong manh

         Từ đó anh thường hay ngẩn ngơ
          "Thi nhân Tiền Chiến" lẫn trong mơ
          Anh ngồi chép mãi thơ người khác
          Đâu biết chuyện mình cũng nên thơ

                    Xuân Diệu, Thế Lữ, Lưu Trong Lư....
                    Đọc cả Đường thi lẫn Tống từ....
                    Chép mãi trăm lần "Tình thứ nhất ,
                    Đem cho em kèm với một lá thư... "(2)

           Một buổi chiều kia anh đánh bạo
           Kẹp thư trong sách tỏ tình... thân
           Thẹn thùa ba, bốn, năm  ngày tiếp
           Em chẳng nhìn anh lấy một lần !...

                      Im lặng, khiến lòng anh thấp thỏm
                      Hỏi thì... Em lại bẳng như không:
                      "Thấy ghét!"  Em làm anh bối rối,
                       Nhưng "ghét" là..."yêu" đó, phải không ?
                       ..........................................................
           Rồi những chiều xuân ta có nhau
           "Thầy Cầu" vườn biếc, lá lao xao
           "Ninh Kiều" gió lộng, bao lưu luyến
           Nhẹ bước "Đàn Tiên", những buổi nào !(3)

                        Anh với em như Điệp với Lan
                        "Thanh mai trúc mã" đẹp muôn vàn
                         Võ vẽ thơ Đường anh đọc thấy
                        Chuyện mình sao giống khúc "Trường Can"...(4)

            Em bảo, em yêu thơ Thái Can
            Thương người thiếu nữ khóc hoa lan
            Ghét anh Hồ Dzếnh "Tình... Dang Dở"
            Chê chàng Nguyễn Bính "... Bước Sang Ngang"(5)

                           Em muốn duyên ta kết Tấn Tần
                           Muôn đời vạn kiếp mãi không phân
                           Xinh như Ngọc Nữ Tiên Đồng ấy
                           Sớm dạo vườn đào, tối sông Ngân...

            Tiếc thay anh chẳng phải Tiên Đồng
            Mơ mộng em anh khéo viễn vông!
            Mười sáu yêu nhau chừng quá sớm
            Nên ngòi ly biệt đã khơi dòng...

                          Ấy thế, tình ta sớm nhạt màu
                          Người đời miệng tiếng lắm xôn xao
                          "Hộ đối môn đăng" muôn kiếp vẫn
                           Là rào ngăn cách kẻ yêu nhau!

            Em là gái "Khuê môn bất xuất"!
            Phận anh nghèo "Bạch diện thư sinh "
            Thói đời đen bạc cho nên nỗi
            Dang dở vì đâu một chữ tình?!

                           Mười bảy anh thi rớt Tú Tài
                           Lên đường viễn xứ một thân trai
                           Cầu thực tha phương trong khói lửa
                           Lòng còn trĩu nặng bóng hình ai !....

             Nỗi biệt ly nào chẳng xót xa
             Tiễn đưa không một chén quan hà (6)
             Nhìn nhau cố nén lòng không khóc
             Không khóc mà sao mắt cứ nhòa...
               ............................................

                          Từ ấy, đường đời ai nấy đi
                          Các thành gia thất các tương nghi (7)
                          Chạnh lòng giây phút khi nghe trẻ
                          Hát bài "Hồ điệp mãn viên phi" !

             Trải bao thế thái với nhân tình
             Dâu bể, nổi chìm, lắm đảo khuynh
             Mới hay "Tình... đẹp, khi...dang dở"
             Trách chi Hồ Dzếnh thuở bình sinh!

                          Năm mươi năm cũ, tình đeo đẳng
                          Lòng vẫn tơ vương... chiếc áo dài !
                          Mỗi lúc nắng chiều phơn phớt gió
                          Bồi hồi lại nhớ... áo ai bay !

             Những lúc trà dư tửu hậu tan
             Chạnh niềm cô lữ, buổi xuân tàn
             Chiều nay chợt thấy lòng xao xuyến
             Ngậm ngùi đọc lại khúc "Trường Can"...

                         "Mai Trúc"  ngày xưa đã dở dang
                         Phương trời cách biệt vẫn băn khoăn
                         "Thanh Mai" vẫn thắm như ngày trước?
                         "Trúc Mã" giờ đây...đã cỗi cằn!
                          ........................................................
             Thắm thoát thời gian khéo hững hờ
             Bóng câu, cửa sổ, thoáng như mơ
             Năm mươi năm cũ... tình đeo đẳng
             Còn ngỡ hôm nào, khi tuổi thơ !!!

                             Đỗ Chiêu Đức

          

   Chú Thích:

             (1) "Hồ điệp mãn viên phi" là : Bướm bay đầy vườn, tên một bài hát của các học sinh Tiểu học trường Hoa trước đây, giống như bài "Kìa con bướm vàng..."  của ta vậy.

             (2) Trích dở bài thơ "Một mối tình" của nhà thơ Xuân Diệu :
                             Anh có một tình yêu thứ nhất
                             Đem cho em kèm với một là thơ
                             Em không lấy và tình anh đã mất
                             Tình đã cho không lấy lại bao giờ!

            (3) "Vườn Thầy Cầu , Bến Ninh Kiều, Đàn Tiên" là những nơi để dạo chơi, giải trí, cắm trại... của thanh niên học sinh ở Cần Thơ hồi khoảng thập niên 50-60. Hiện nay, chỉ còn lại có Bến Ninh Kiều.

           (4) "Thanh Mai Trúc Mã" là thành ngữ điển tích xuất xứ từ bài thơ Ngũ Ngôn Cổ Phong của Lý Thái Bạch đời Đường. Bài thơ có tên là "Trường Can Hành", trong đó có hai câu :
                           Lang kỵ TRÚC MÃ lai
                           Nhiễu sàng lộng THANH MAI
thường dùng để chỉ trai gái quen nhau từ thuở nhỏ, lớn lên yêu nhau hoặc thành chồng vợ với nhau.  Sau này dùng rộng ra còn để chỉ VỢ CHỒNG và được nói gọn lại thành " MAI TRÚC" hay " TRÚC MAI ", như trong truyện Kiều của Nguyễn Du :
                               Một nhà sum họp TRÚC MAI
                          Càng sâu nghĩa bể, càng dài tình sông!
      Hoặc :
                                 Tưởng rằng MAI TRÚC lại vầy
                            Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau!

          (5) Trích dở câu thơ nổi tiếng của nhà thơ HỒ DZẾNH : "Tình chỉ đẹp khi còn dang dở".  Mới yêu nhau, ai cũng chê câu nầy cả, cũng như đều chê tên tập thơ cũng là tựa của bài thơ nổi tiếng của thi sĩ NGUYỄN BÍNH là "Lỡ bước sang ngang"

          (6) Lấy ý thơ trong truyện Kiều của Nguyễn Du:
                         Tiễn đưa một chén quan hà
                 Xuân đình thoắt đã dạo ra cao đình!

          (7) "Các thành gia thất các tương nghi" là Mỗi người đều thành gia lập thất và đều có một gia đình êm ấm cả!

                      Đỗ Chiêu Đức

************************************************
     

         
             EM LÀ...

Em là tặng phẩm từ trờiVà là Bà Xã tuyệt vời của anh !

Em là cô bé hiền hòa
Mi thanh mục tú miệng hoa mỉm cười
Anh là thầy giáo đôi mươi
Văn hay chữ tốt sánh đôi vợ chồng!

Ba sinh hương lửa tự bao giờ
Nguyệt Lão an bày chuyện tóc tơ
Bảy năm trước đó cô trò nhỏ
Bỗng chốc trở thành nội tướng to

Cũng chẳng yêu thơ, chẳng thích từ
Học hành lơ láo, ghét văn thơ
Lấy phải trượng phu là thầy giáo
Học trò lớn nhỏ gọi bằng "Cô"!

Em là... Cô giáo không lên lớp....
Tiểu học, học trò gọi "Thầy, cô"
Dù không lên lớp vẫn...Cô...Cô!...
Trung học lên ngay thành "Bà giáo"
Công danh vùn vụt khỏi mong chờ!

Thỉnh giảng mời thầy lên Đại học
"Bà giáo" giờ thêm một chữ "sư"
"Bà giáo Sư" chưa xong Trung học
Sinh viên Đại học vẫn... "Chào Cô"!

Em là... Tặng phẩm của Trời!...
Một nửa ai kia khéo tuyệt vời
Nửa nầy gặp phải sánh thành đôi
Nội tướng chu toàn gia thất nội
Tướng phu giáo tử bấy năm trời (1)

Cũng chẳng thanh mai, không trúc mã
Xướng tùy phu phụ bấy nhiêu niên
Bách thế tu lai đồng thuyền độ
Vạn thế tu lai cộng chẩm miên! (2)

Bình thủy tương phùng còn vương vấn
Huống hồ hôm sớm ngụ chung nhà
Nhựt cửu sinh tình, tình sinh nghĩa
Nghĩa tình vấn vít khó rời xa!... (3)

Tặng em...  Mẹ hát câu ru võng
Vẳng mãi bên tai giọng thiết tha...
Ầu ơ!.... Cây da trước miểu...
Cây da trước miểu, ai biểu cây da tàn...
Bao nhiêu lá rụng... ờ....
Bao nhiêu lá rụng, anh thương nàng... bấy nhiêu !

Em là... nội tướng tuyệt vời!
Trời sai đem xuống tặng người hữu duyên
Số anh lận đận truân chuyên
Cho nên vướng phải cái duyên tơ hồng!

Cũng chẳng mi cong, chẳng má hồng
Em là gạo lức mặn nồng ngon cơm
Cùng chồng lặn lội nuôi con
Thân cò chẳng quản lên non xuống ghềnh

Một mình cô khổ lênh đênh (4)
Nuôi chồng cải tạo buồn tênh tháng ngày
Trông đàn con trẻ hôm mai
Miếng ăn miếng mặc không ngày nghỉ ngơi

Em là... Từ mẫu tuyệt vời!

..................................................................

Lặng lẽ thời gian vẫn cứ trôi
Mấy mươi năm cũ thoáng qua rồi!
Hiện hữu an bày là hạnh phúc
Em là tất cả của riêng tôi!

Xưa kia...
Em là vưu vật trên đời
Và là bà xã tuyệt vời của anh!
Nay thì...
Em là nội tướng trị an
Và là Tổ Mẫu của đàn cháu thơ! ( 5).

Đỗ Chiêu Đức

Chú thích :
(1). Tướng phu giáo tử 相夫教子: Là giúp đỡ khuyến khích ủng hộ chồng trong sự nghiệp và nuôi dạy con cái. Chữ TƯỚNG nầy là support trong tiếng Anh, tiếng Việt không có từ chính xác để dịch. Nó là chữ Tướng trong từ Thừa Tướng đó!
(2). Bách thế tu lai đồng thuyền độ, Vạn thế tu lai cộng chẩm miên. 百世修來同船渡，萬世修來共枕眠: Nghĩa là Cùng tu với nhau một trăm kiếp mới đi được chung thuyền với nhau (đồng hội đồng thuyền). Cùng tu với nhau một vạn kiếp mới ngủ chung gối với nhau được (mới nên duyên chồng vợ). Đây là câu nói trong TĂNG QUẢNG HIỀN VĂN nhằm khuyên ta nên trân trọng tình vợ chồng vì khó khăn lắm mới đến với nhau được.
(3). Bình thủy tương phùng 萍水相逢: Là Bèo nước gặp nhau, chỉ sự gặp gỡ tình cờ, hời hợt, không hẹn trước, xong rồi thì mỗi người một nơi, như bèo và nước mặc ai nấy trôi nấy chảy.
(4). Cô khổ lênh đênh : Là nói trại của thành ngữ Cô khổ linh đinh 孤苦伶仃: Cô đơn sầu khổ lẻ loi trơ trọi có một mình.
(5). Tổ Mẫu 祖母: Là Bà Nội. Đúng ra chỉ có nghĩa là Bà mà thôi. Nhưng Bà mà ở chung nhà thì thường là Bà Nội. Còn Bà ngoại thì thêm một chữ Ngoại nữa là : Ngoại Tổ Mẫu.