Góc Việt Thi :
Thơ XUÂN của Trần Quang Khải
Trần Quang Khải 陳 光 凱 (24/8/1241 - 26/7/1294) tự là Chiêu Minh 昭 明, sinh vào mùa đông năm Tân Sửu (1241), mất ngày 3 tháng 7 năm Giáp Ngọ (26-7-1294), là con trai thứ ba Trần Thái Tông.
Trần Quang Khải học rộng biết nhiều, chẳng những là một tướng cầm quân giỏi mà còn là một nhà ngoại giao có tài, một nhà thơ với những vần thơ “sâu xa lý thú”. Ông là một trong những tác gia tiêu biểu của văn học thời thịnh Trần. Trong thơ văn ông có thể tìm thấy một tinh thần yêu nước kiên cường, một tấm lòng gắn bó với con người và tạo vật, một khí phách anh hùng tiêu biểu cho dân tộc. Khi ông đi chiến trận, Trần Thánh Tông đã tặng lá cờ với hai câu thơ:
一 代 功 名 天 下 有， Nhất đại công danh thiên hạ hữu,
兩 朝 忠 孝 世 間 無。 Lưỡng triều trung hiếu thế gian vô.
Có nghĩa :
Một đời công danh thiên hạ có,
Hai triều trung hiếu thế gian không !
(Công danh trọn một đời, thiên hạ còn có người như ông,
Tấm lòng trung hiếu đối với hai triều vua thì thế gian không ai có.)
Tác phẩm có tập thơ Lạc Đạo 樂 道, nhưng đã mất, hiện chỉ còn lại 11 bài. Sau đây là hai bài thơ xuân của ông.
春 日 有 感 一. XUÂN NHẬT HỮU CẢM 1.
雨 白 肥 梅 細 若 絲, Vũ bạch phì mai tế nhược ty,
閉 門 兀 兀 坐 書 癡。 Bế môn ngột ngột tọa thư si.
二 分 春 色 閒 蹉 過, Nhị phân xuân sắc nhàn sai quá,
五 十 衰 翁 已 自 知。 Ngũ thập suy ông dĩ tự tri.
故 國 心 還 飛 鳥 倦， Cố quốc tâm hoàn phi điểu quyện,
恩 波 海 濶 縱 鱗 遲。 Ân ba hải khoát túng lân trì.
生 平 膽 氣 輪 囷 在, Sinh bình đãm khí luân khuân tại,
醉 倒 東 風 賦 一 詩。 Túy đảo đông phong phú nhất thi.
陳 光 凱 Trần Quang Khải
* Nghĩa bài thơ :
CẢM XÚC NGÀY XUÂN 1.
Mưa Xuân trắng xóa phơi phới như tơ làm tươi tốt mấy cành mai, một thư sinh mọt sách đóng cửa ngồi trơ mà nhìn ra ngoài. Hai phần ba xuân sắc đã trôi qua một cách vô ích, Lão già năm mươi già yếu tự biết sức mình. Tấm lòng đối với cố quốc thì như cánh chim bay đà mõi, Còn ơn Vua thì rộng như biển nên chưa kịp vươn vẫy để cố bơi. Cái đãm khí bình sinh vẫn còn sừng sửng đó, nên say khước dưới gió xuân vẫn làm nốt một bài thơ!
* Diễn Nôm :
XUÂN NHẬT HỮU CẢM 1.
Mai đẹp mưa xuân gội trắng ngần,
Thư sinh trong cửa dạ lần khân.
Hai phần xuân đã qua hơn nửa,
Năm chục già đà tự biết thân.
Cố quốc chút lòng chim cánh mõi,
Ơn Vua tợ biển cá đuôi sần.
Bình sinh đởm lượt còn hun đúc,
Say khướt gió xuân vẫn họa vần !
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm
春 日 有 感 二. XUÂN NHẬT HỮU CẢM 2
月 色 微 微 夜 向 闌，Nguyệt sắc vi vi dạ hướng lan,
東 風 特 地 起 春 寒。Đông phong đặc địa khởi xuân hàn.
翻 空 柳 絮 黏 高 閣，Phiên không liễu nhự niêm cao các,
攪 夢 湘 筠 撲 畫 欄. Giác mộng tương quân phốc hoạ lan.
被 物 潤 從 天 外 雨，Bị vật nhuận tòng thiên ngoại vũ,
驚 心 紅 褪 昔 時 顏. Kinh tâm hồng thối tích thời nhan,
袪 愁 賴 有 三 杯 酒，Khử sầu lại hữu tam bôi tửu,
撫 劍 悠 悠 憶 故 山。Phủ kiếm du du ức cố san.
陳 光 啓 Trần Quang Khải.
* Nghĩa bài thơ :
CẢM XÚC NGÀY XUÂN 2.
Bóng trăng mờ ảo nhạt dần vì trời sắp sáng, gió xuân có ý mang cái lạnh của sáng mùa Xuân đến, những cành liễu bay lộn trên không phất vào gác cao, những cành trúc đập vào lan can làm tỉnh giấc mộng xuân. Muôn vật được tưới gội nhờ mưa từ trời đổ xuống, giật mình vì dung nhan ngày cũ đã phai tàn. Đành chỉ mượn ba chung rượu để tiêu sầu, và chỉ còn biết vuốt ve kiếm báu mà nhớ đến sông núi xưa vằng vặc đã qua rồi!
XUÂN NHẬT HỮU CẢM 2
Ánh trăng mờ chiếu báo đêm tàn,
Se lạnh hơi Xuân gió sớm sang.
Phe phẩy liễu cành vương gác tía,
Phất phơ trúc nhánh vướng lan can.
Tốt tươi vạn vật nhờ mưa móc,
Già cỗi một lòng nhớ sắc nhan.
Đành mượn tiêu sầu ba chén rượu,
Vuốt thanh kiếm báu nhớ giang san !
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét