Một Chút Đời Riêng Làm Người Thua Cuộc
(Người viết tự dựng bối cảnh và nhân
vật, xin lỗi cho những trùng hợp vô tình nếu có)
Luân về tới Sài Gòn xế chiều
ngày 28 tháng 4 bằng xe đò từ Long Hải, sau hơn một tháng trời đi bộ, băng đồng,
lội sông lội suối. Sài Gòn, trời nóng, người di tản từ các tỉnh khác kéo về
đông nghẹt đường phố. Chợ búa tấp nập trong không khí lơ láo, hớt hãi. Dinh Độc
Lập bị một anh Trung Úy phi công theo Cộng Sản làm phản dội bom hôm qua. Người
gặp người, hỏi nhau vội vàng đi hay ở. Trong khuôn viên và chung quanh các tòa
Đại sứ ngoại quốc tràn ngập người là người, tay xách nách mang giấy tờ vật dụng.
Cảnh sát lưu thông đứng lửng thửng đầu ngã tư, không buồn thổi còi mấy chiếc xe
ta-xi vượt đèn đỏ. Lính tráng, quân xa đì đùng chạy lên chạy xuống, có vẻ dọn
nhà hơn là đi đánh trận. Quân VNCH, chính yếu là sư đoàn 18, cộng với số quân
rã ngủ, đủ binh chủng, từ miền Trung về, theo lệnh cấp trên dàn quân, đào chiến
hào làm vòng đai phòng thủ, bảo vệ Sài Gòn tại Xuân Lộc. Chính trường VNCH hổn
loạn, Tổng Thống Thiệu, sau mấy ngày ồn ào chữi Mỹ nuốt lời hứa, phản bội Đồng Minh, lên đài truyền hình truyền thanh tuyên bố từ chức, giao trách nhiệm lại
cho Phó Tổng Thống Hương, một cụ già nho học, hứa sẽ ra tuyến đầu Long Khánh
sát cánh bên quân mình chiến đấu bảo vệ quê hương.
Cấp lãnh đạo quân đội VNCH cũng chẳng hơn gì, hai ba ông tướng thay nhau
chức Tổng Tham Mưu Trưởng, đọc quân lệnh cho lính chưa nghe đủ đã trốn chui, bỏ
chạy mặc cho quần thần ngơ ngơ ngáo ngáo. Tổng Thống Thiệu phủi tay, mang gia
đình theo ông anh Đại sứ đến Đài Loan, chưa kịp mang súng ra chiến trường Xuân
Lộc như đã huyênh hoang. Tướng Không Quân Kỳ, làm tới Chủ Tịch Ủy Ban Hành Pháp
Trung Uơng trong thời kỳ “người cày có ruộng, thương phế binh có nhà,” lồng lộn
căm thù, tập họp dân chúng khu Tân Sa Châu, thề tử thủ biến Sài Gòn thành một
Leningrad. Lửa đốt đuốc Tân Sa Châu chưa kịp tắt thì ông đã cao chạy xa bay.
Chính phủ VNCH lúc này, không hơn gì màn cuối của một tuồng hát Chèo tệ mạc.
Trong túi áo ka-ki vàng đã ngả màu bùn
đen, còn được chút đỉnh tiền, Luân đón xích lô đạp về cư xá Lữ Gia. Không khác
gì mấy khu phố khác, đường Nguyễn Văn Thoại từ hướng Ngã Tư Bảy Hiền xuống, ùn
ùn người và xe, đồ đạc chất đống vội vã xuống lên, dù trời đã về đêm. Trường Kỹ Thuật Phú Thọ, Bệnh Viện Trưng Vương vắng tanh và tối đen như mực. Về đến nhà,
chị Hương ra mở cửa, nhìn cái thân người tàn tạ của Luân, chưa nói tiếng nào,
chị khóc òa lên:
-Trời ơi, ai cũng nghĩ là em chắc chết
rồi!
Luân vào nhà trước, chị Hương mếu máo theo sau. Luân bỏ túi xách xuống nền
gạch:
-Toàn về trển rồi hả chị?
-Nó về mấy ngày nay rồi, ở dưới này,
người ta đâu đâu cũng bàn chuyện bỏ đi, tin tức cho biết mình sẽ mất. Chị không
biết Toàn tính sao?
Luân lặng lẽ nhìn ra sân, vài căn nhà đối diện hình như bỏ trống, chị
Hương cũng nhìn theo:
-Mấy nhà đó nghe nói đi đâu hai ba
ngày nay rồi.
Tắm xong, mặc tạm quần áo của Toàn, trên bàn ăn chị Hương đã dọn sẳn
cơm. Chị ngồi bên cạnh, Luân vừa ăn vừa kể chuyện những ngày ở Pleiku và bỏ
Pleiku di tản. Luân quăng người xuống giường, ngủ như chết cho tới sáng.
Ngày 29 tháng 4, nhóm Thành Phần Thứ Ba công khai chường mặt, lợi dụng
thời cơ, đòi giao quyền Tổng Thống cho Tướng Dương Văn Minh, coi đó là giải
pháp tốt nhất để có thể thương lượng với quân Cộng Sản giữ Sài Gòn. Ông Hương
chán chường giao chức Tổng Thống cho Thượng Viện, rồi Thượng Viện cũng không biết
phải làm gì hơn, mặc cho hợp hay không hợp hiến, mời Minh tuyên thệ chức Tổng Thống VNCH. Giáo sư Vũ Văn Mẫu, thừa lệnh lập Nội Các, thông báo chấm dứt sự có
mặt của người Mỹ tại miền Nam, yêu cầu toàn bộ sứ quán Mỹ phải rời khỏi Sài Gòn
trong vòng 24 tiếng. Phần lớn các Tòa Đại Sứ ngoại quốc khác đã rời khỏi đây
vài ngày trước. Người Pháp vẫn còn ở lại, hình như đang đóng vai trò trung gian
cho Cộng Sản Miền Bắc và chánh quyền Tổng Thống Minh. Thủy Quân Lục Chiến Mỹ cô
lập hai đầu đại lộ Thống Nhất, từng hàng xe buýt quân sự nối đuôi nhau đưa nhân
viên và gia đình họ ra phi trường Tân Sơn Nhất. Người chen lấn người tràn ngập
trong và ngoài sân, xe hơi, xe Honda bỏ bửa bãi trên lề đường, sân cỏ.
Tình hình có vẻ căng thẳng quá, chị Hương nóng lòng đón xe đò về Tây
Ninh sáng sớm. Luân lấy xe Honda, len đoàn người xuôi ngược qua nhà chị Quỳnh.
Căn biệt thự đóng kín, cái cửa nhìn ra phía đường Phan Thanh Giản không còn mở
tung, bay bay tấm màn tím nhạt như ngày nào. Luân đẩy cổng vào sân, nhận
chuông, chờ thật lâu, thấy không ai trả lời, anh trở ra đường lên Hai Bà Trưng,
hy vọng gặp anh chị trên nhà bác gái. Đến
nơi, không còn ai ở đó nữa, người đàn bà bên cạnh, mở cửa cho biết cả nhà đã bỏ
đi từ tối hôm qua, không biết là đi đâu. Luân trở ngược về Nguyễn Thiện Thuật, gia đình Khánh Vy cũng đi
rồi. Thẫn thờ về lại nhà, những người Luân quen không còn quanh đây nữa. Sài
Gòn bỗng dưng trống vắng lạ lùng. Đêm càng về khuya, tiếng người càng dồn dập
ngoài đường phố nhiều hơn.
Sáng ngày 30 tháng 4, Tướng Hạnh, quyền Tổng
tham mưu trưởng của chính phủ Dương Văn Minh, một tướng nằm vùng Cộng Sản Bắc Việt, đọc quân lệnh trên đài phát thanh, bảo lực lượng quân VNCH còn lại, giữ
nguyên vị trí chiến đấu chờ lệnh. Người Mỹ cuốn cờ, chiếc trực thăng cuối cùng,
bốc Ông Đại Sứ và tùy tùng rời nóc nhà tòa Đại Sứ đúng 24 tiếng đồng hồ, theo lời
yêu cầu của Thủ tướng Vũ Văn Mẫu. Sự can dự của người Mỹ trong cuộc chiến Quốc
Cộng suốt gần hai mươi năm, tại Miền Nam chấm dứt từ giờ phút đó. Gần giữa
trưa, xe tăng T-54 Nga Sô của quân Cộng Sản, từ hướng xa lộ ngang nhiên tiến
vào Sài Gòn cùng với đám đông bộ đội trong quân phục xanh ô - liu còn thơm mùi vải
mới, hộ tống theo sau ngơ ngơ ngác ngác. Trương cờ Mặt Trận Giải Phóng Miền
Nam, chiếc xe tăng đi đầu càn ủi sập cổng sắt chính của Dinh Độc Lập, kéo lê
xích sắt trên sân cỏ xanh dầy chưa kịp cắt. Toàn bộ chánh phủ một ngày của
Dương Văn Minh cúi đầu thưa dạ tên sĩ quan Cộng Sản xốc xếch, ký nhận đầu hàng
rồi đọc lệnh cho quân đội VNCH buông súng. Cơ đồ Miền Nam giao lại cho Tổng thống
Minh rã tan không đầy mấy phút đồng hồ lịch sử.
Sài Gòn ngay ngày hôm đó bị đổi tên, Sài Gòn của Luân và của bạn bè Luân
đã không còn nữa. Sau đó, từng hàng dài quân xa, từng hàng dài bộ đội, người
nón cối kẻ nón tay bèo, lơ láo rầm rập tiến vào đường phố Sài Gòn, từ Bảy Hiền
xuống từ Thị Nghè qua. Phường khóm xuất hiện đám người, trẻ có già cũng có,
mang băng đỏ trên cánh tay, chạy đôn chạy đáo, lăng xăng dẫn đường chỉ lối cho
quân Cộng Sản Bắc Việt khắp hang cùng ngỏ hẹp. Buổi chiều, Toàn, Hân, chị Hương
xuống Sài Gòn, cả bọn ôm nhau nghẹn ngào rưng rức khóc. Bàn chuyện bỏ đi, chị
Hương quyết định ở lại, Luân, Toàn và Hân chạy xe Honda ngược chiều toán quân Bắc Việt ra bến Bạch Đằng, người đứng đông nghẹt cả bến nhưng không có hay không
còn một chiếc tàu hàng lớn nào. Họ chạy lên Cát Lái, căn cứ Hải Quân VNCH vắng
tanh, năm bảy anh thanh niên mang khăn đỏ và súng M16 làm dấu bảo không được
vào. Tạm bỏ cuộc, ba người trở về nhà. Khóm phường đổi chủ, thành phố ngập cờ đỏ
sao vàng, nhạc quân hành Cộng Sản không nghe được lời, tưởng đâu là nhạc Trung Cộng ra rã chói tai trên mấy ngọn cây cao trụi lá, mấy cột đèn vàng không đủ
sáng về đêm. Tượng người lính VNCH trước Quốc Hội bị đập xuống, người Sĩ Quan Cảnh Sát anh hùng tự sát, không chịu đầu hàng, nằm yên lành trong bộ sắc phục gọn
gàng giữa khu phố buồn tênh. Ở Sài Gòn vài hôm, Toàn và Hân từ giã Luân về trên
Tây Ninh, không ai hẹn chừng nào gặp lại.
Luân lang thang khắp đường phố Sài Gòn kiếm sống. Theo lời vài người mới
quen ở Chợ Cũ Chợ Trời, Luân lên Gò Vấp mướn xe xích lô đạp chỡ khách mà không
nói cho chị Hương biết. Sáng đi lên sớm, đặt tiền cọc cho chủ, lấy xe, chiều
đem trả lại, tính tiền. Đạp xe xích lô được không đầy một tuần lễ, người Luân
nhuốm bệnh, rủ rượi mệt mỏi. Chị Hương lo lắng nghĩ là bệnh, chớ không biết vì
Luân đạp xích lô mất sức, chị ra chơ tìm mua thuốc cảm về, bắt Luân phải lo uống.
Luân nằm trên giường hai ba ngày, không đứng dậy nổi. Khỏe lại, Luân thôi đạp
xích lô, lòng vòng ra các khu chợ trời Lăng Cha Cả, Hàm Nghi hay Tổng Đốc
Phương trong Chợ Lớn. Tình cờ quen Hội, gốc Trung Úy Dược sĩ, nhà có tiệm thuốc
tây trên đường Cao Thắng, giờ đã bị đóng cửa, trong lúc ngồi trốn mưa tại cái
xe sinh tố đầu Phạm Hồng Thái và Lê Văn Duyệt, gần bến xe Tây Ninh cũ. Hỏi thăm
nhau, Hội cũng di tản từ Pleiku, cũng đi qua con đường liên tỉnh lộ 7, cho nên
dễ cảm thông khi cùng nhớ chút kỷ niệm đau đớn mà cả hai đã trải qua. Luân về
nhà Hội chơi vài lần, sau đó theo Hội làm quen với việc buôn bán thuốc Tây lậu ở
khu Nguyễn Huệ Lê Lợi, cái xe sinh tố chỗ Luân quen Hội là nơi hẹn nhận thuốc,
do một số bạn bè của Hội còn làm trong hai ba viện bào chế đã bị Nhà Cầm Quyền
Cộng Sản tịch thu, mang tới để giao cho những người buôn bán lẻ đặt mua.
Hội có lẽ thích thú khi bàn đến chuyện kháng chiến phục quốc trong những
ngày có tin đồn, quân VNCH vẫn còn tập trung trong rừng sâu, kêu gọi dân chúng
tham gia chống chế độ Cộng Sản. Luân cũng có ước mơ đó không khác gì Hội và nhiều
bạn bè khác. Dân chúng Sài Gòn tự do thoải mái trong những ngày đầu, cán bộ Cộng Sản các cấp lúng túng, ngu ngơ vô luật vô lệ, mạnh phường phường xử, mạnh quận
quận làm, xúm nhau vơ vét của cải tư công của Sài Gòn nói riêng, của miền Nam
nói chung, chuyên chỡ về Bắc bằng đường bộ đường tàu, đường biển đêm ngày không
nghỉ. Bọn trở cờ phản chủ, mang băng đỏ trên tay, lùng vét tận tình, lập công với
chủ mới, đằng đằng sát khí chừng như mang máu Cộng Sản trong người hơn cả bọn Cộng Sản thứ thiệt.
Nhờ theo Hội, Luân tạm kiếm được số tiền tương đối đủ sống, cà phê cà
pháo qua ngày, đôi khi cũng gởi cho chị Hương chút đỉnh. Luân không thường ăn
cơm nhà, hay đi sớm về trễ, tội nghiệp chị Hương một mình thui thủi. Luân chưa
dám nghĩ đến ngày mai, cái mộng “phải có danh gì với núi sông” của những ngày
tháng khoa bảng không còn nữa. Lam lũ sống còn, ngủ trưa vỉa hè, nằm đêm góc chợ,
chống chọi nghịch cảnh đổi đời. Luân không còn một khoảng trống nhỏ nhoi nào nữa
để nhớ Hiên, cái tình yêu vô tội đầu đời mà anh cố giữ, đã chết thật rồi. Toàn
không mấy khi xuống Sài Gòn, Luân cũng không buồn về lại Tây Ninh. Với chút
tình mới nhuốm của Khánh Vy, thoáng qua trong phút giây cũng đã là ảo ảnh.
Giòng mực xưa, tờ thư xanh, cánh hoa ép vụng ép về, ngõ qua nhà ai hoa Sứ rụng
trắng, tóc nào thả bay đùa nắng, cái hôn lúng túng không dám hôn lâu, tất cả rã
tan theo từng mảnh vụn của đời mình như những giọt mưa đầu nguồn, theo sông chảy
xuôi theo chiều ra biển. Luân cắn chặt môi, lòng anh nhiều lần đã khóc trong
đêm.
Sài Gòn bắt đầu có mưa, mưa tả tơi trên cờ đỏ sao vàng, mưa dập vùi những
khẩu hiệu biểu ngữ, giăng cùng khắp đường dài ngỏ hẹp. Cuối tháng năm, Ủy Ban Quân Quản Thành Phố “Hồ chí Minh,” cái tên mới đặt cho Sài Gòn, đọc thông cáo
ra lệnh quân nhân công chức VNCH, cấp bậc từ Chuẩn úy, chức vụ từ Phó Trưởng Ty
trở lên, ra trình diện tập trung học tập cải tạo mươi ngày (danh từ hoa mỹ đánh lừa mọi người), nhân viên các ngành,
các bộ còn lại cùng với binh sĩ, hạ sĩ quan, cảnh sát... học tập chính trị tại
chỗ. Luân xuống chợ cũ Hàm Nghi mua cái áo mưa lính cũ và vài thứ lặt vặt trong
một ngày mưa tầm tã, lụt lội khắp chợ, giữa tháng sáu.
Từ giã chị Hương, gởi lại chị
tro cốt ba mẹ, nhờ chị thương tình lo liệu giùm, Luân đến trường Trưng Vương
trình diện Nhà Cầm Quyền Cộng Sản, theo thông cáo ban hành. Trong một đêm mưa dầm,
sau khi ở tại đây mấy hôm, Luân cùng hàng trăm người khác được đưa tới Làng Cô Nhi Long Thành cũ, cái chỗ không xa Sài Gòn bao nhiêu, nhưng đoàn xe chỡ họ chạy
quanh co, lên xuống suốt đêm với hơn chục chiến quân xa Cộng Sản dẫn đầu, giờ
là trại tù tập trung do Công An canh giữ. Đêm mệt mỏi tàn đâu đó ở một phía
chân trời, ngồi bệt xuống đất trong đám người lố nhố giữa trại tù, nhìn quanh,
không thấy được gì ngoài kia, chỉ là dãy tường cao chằng chịch kẽm gai và mấy
cái chòi canh trăng trắng. Cũng như miền Nam, làm người ở lại, Luân không còn một
sự lựa chọn nào khác là đành buông xuôi làm người bại trận.
Thuyên Huy
Thuyên Huy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét